Litwa

Polska jest dla Litwy ważnym partnerem handlowym i zajmuje 5-te miejsce (4,3% ogółu litewskich obrotów w 2002 r.) po Rosji, Niemczech, Wlk.Brytanii, Łotwie. W eksporcie na rynek litewski zajmujemy 4 miejsce z udziałem 4,8% (po Rosji, Wlk.Brytanii, Włoszech). Wśród importerów litewskich towarów zajmujemy miejsce 10-te udział 3,6%.

Warto wiedzieć, że Polskę łączą z Litwą porozumienia o bezcłowym handlu niemal wszystkimi towarami. Trzeba natomiast zadbać o świadectwo pochodzenia towaru.

Klimat inwestycyjny na Litwie jest coraz lepszy, przekształcenia systemowe zaawansowane. W ostatnich latach zwiększyło się zainteresowanie tym krajem jako terenem lokowania inwestycji zagranicznych, m. in. z uwagi na tanią i relatywnie dobrze wykształconą siłę roboczą, dobry dostęp do zasobów surowcowych, atrakcyjne położenie geograficzne (port w Kłajpedzie, łatwy dostęp do zachodnich i wschodnich rynków), perspektywy wzrostu popytu krajowego i zdolności eksportowych. W roku 2000 94% ogólnej liczby inwestorów było zadowolonych ze swych wyników, co oznacza postęp w por. do roku 1997 (tylko 80%). Czynniki zniechęcające do inwestowania to biurokracja, korupcja, niespójne prawo, powszechną bolączką jest przewlekłość postępowań w sprawach gospodarczych.

W Republice Litewskiej dopuszczalne jest funkcjonowanie przedsiębiorstw o następujących formach prawnych: spółki akcyjne, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, przedsiębiorstwa państwowe, przedsiębiorstwa samorządowe, spółdzielnie (kooperatywy), spółki rolnicze, spółki jawne, spółki komandytowe, spółki cywilne, europejskie grupy interesów gospodarczych (Ustawa o europejskich grupach interesów gospodarczych wejdzie w życie w od dn. 01.05.2005 r.). działalność wszystkich tych przedsiębiorstw regulują ustawy szczególne. Zagraniczni inwestorzy najczęściej wybierają formę organizacyjną spółki z o.o., spółki akcyjnej., filie i przedstawicielstwa.

Podstawą prawną regulującą tryb zakładania przedsiębiorstwa z udziałem kapitału zagranicznego jest Ustawa o przedsiębiorstwie z 1990 r. Firma zagraniczna działająca na Litwie musi się zarejestrować w Państwowym Przedsiębiorstwie Rejestru. Procedura rejestracji trwa około miesiąca. Majątek przedsiębiorstwa z kapitałem zagranicznym musi być obowiązkowo ubezpieczony, a operacje finansowe należy prowadzić przez funkcjonujące na Litwie banki. Jeśli chodzi o ulgi podatkowe dla inwestorów zagranicznych, to niestety od 1 stycznia 2002 większość wcześniej stosowanych ulg została ograniczona, z wyłączeniem specjalnych stref ekonomicznych i udzielania gwarancji na pożyczki lub kredyt zaciągnięty na realizację inwestycji.

Na Litwie istnieje około 20 rodzajów podatków i opłat. Wśród nich podstawowe znaczenie mają: podatek dochodowy od osób fizycznych, dochodowy od osób prawnych, VAT i akcyza. Litwa podpisała umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania z ponad 20 krajami, w tym z Polską w 1994r. Podstawę opodatkowania litewskich osób prawnych stanowią roczne dochody uzyskane na terytorium RL oraz za granicą. Zagraniczne podmioty rozliczają się z dochodów uzyskanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej poprzez "stałe przedstawicielstwo" na Litwie. Dla podmiotów zagranicznych nie będących "stałym przedstawicielstwem", ale uzyskujących wpływy opodatkowuje się następujące dochody: odsetki, dywidendy, wynagrodzenie autorskie, za franchising, wynagrodzenie uzyskane za prawo korzystania z własności obiektu przemysłowego, kompensacja za naruszenie praw autorskich. Stawka podatkowa dla litewskich i zagranicznych osób prawnych wynosi 15%. Podmioty zagraniczne, które nie mają "stałego przedstawicielstwa", są opodatkowane wg stawki 10%. Dywidendy są opodatkowane według stawki 10%. Na Litwie obowiązują dwie stawki podatku dochodowego od osób fizycznych: 15 i 33%. Stawkę 15% stosuje się wobec dochodów z dywidendy, dochodów sportowców, marynarzy, artystów, dochodów z tytułu praw autorskich, wynajmu, dochodów z działalności indywidualnej. Na Litwie stosuje się jednolitą stawkę podatku VAT w wysokości 18%. Ulgowe taryfy w wysokości 5% stosowane są przykładowo dla: przewozów pasażerskich, leków, gazet, usług hotelowych, świeżego mięsa. Taryfę 9% stosuje się na ogrzewanie, a stawka 0% obowiązuje w przypadku eksportu towarów i usług.

Obcokrajowcy, którzy chcą się zatrudnić na terytorium RL muszą uzyskać zezwolenie biura pośrednictwa pracy. Wnioski są rozpatrywane w termine nie dłuższym niż 3 miesiące. Zezwolenie wydaje się na 1 rok. Obowiązkowa składka na ubezpieczenie społeczne wynosi na Litwie 34% miesięcznego wynagrodzenia brutto, przy czym 3% płaci pracownik, a 31% pracodawca.