Minister Finansów koryguje niekorzystne dla podatników interpretacje dotyczące nieodpłatnych świadczeń pracowniczych

Za datę graniczną w batalii podatników z organami uznać można dzień 8 lipca 2014 r., kiedy to zapadł ważny dla pracowników wyrok Trybunał Konstytucyjnego w sprawie o sygnaturze K7/13. Od tego czasu, następuje stopniowa zmiana stanowisk organów podatkowych w kontekście opodatkowania podatkiem dochodowym nieodpłatnych świadczeń pracowniczych. Minister Finansów często sam dokonuje korekty wcześniejszych, niekorzystnych dla podatników interpretacji.

Przedmiotem szczególnych kontrowersji był przychód pracowników, jaki mieliby oni uzyskać uczestnicząc w imprezie integracyjnej organizowanej przez pracodawcę. We wcześniejszych interpretacjach podatkowych organy dość kategorycznie twierdziły, iż impreza taka rodzi dla jej uczestników powstanie przychodu podatkowego. Takie stanowisko wydaje się już jednak nieaktualne.

W dniu 7 stycznia 2016 r. Minister Finansów pismem nr DD3.8222.2.330.2015.CRS dokonał korekty wydanej w 2011 r. w jego imieniu przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu interpretacji indywidualnej nr ILPB1/415-531/11-4/TW. W analizowanym pierwotnie stanie faktycznym wnioskodawca dokonywał zakupu kawy, herbaty, cukru oraz ciastek, które były spożytkowane na posiedzeniach zarządu, rady nadzorczej Spółdzielni, spotkaniach z pracownikami, spotkaniach z kontrahentami. Organizował też spotkania integracyjne pracowników. W związku z powyższym powziął wątpliwość, czy udział pracowników w imprezach integracyjnych oraz udostępniany im poczęstunek stanowią dla nich przychód z tytułu stosunku pracy.

W zakresie poczęstunku pracowniczego, organ potwierdził stanowisko wnioskodawcy uznając, iż koszt produktów spożywczych spożytych przez pracowników nie stanowią dla nich przychodu podatkowego. Organ uznał jednak, iż inaczej, iż inaczej przedstawia się sytuacja podatkowa w przypadku imprez integracyjnych. W wydanej interpretacji organ uznał, iż z tytułu uczestnictwa w takiej imprezie pracownik uzyskuje przychód podatkowy. To właśnie stanowisko organu w tym zakresie skorygował przed dwoma tygodniami Minister Finansów.

Na wstępie pisma zmieniającego interpretację Minister przytoczył wcześniejsze wątpliwości interpretacyjne, dotyczące opodatkowania nieodpłatnych świadczeń na rzecz pracowników. Powołał przy tym zajmowane w tym zakresie przez sądy administracyjne stanowiska. W uchwałach z dnia 18 listopada 2002 r. sygn. akt FPS 9/02 oraz z dnia 16 października 2006 r. sygn. akt FPS 1/06 Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż na gruncie ustaw o podatku dochodowym termin "nieodpłatne świadczenie" ma "szerszy zakres niż w prawie cywilnym, obejmuje bowiem wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu lub te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze w działalności osób prawnych, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie majątku tej osobie, mające konkretny wymiar finansowy".

W dalszej kolejności, Minister wskazał na treść powołanego we wstępie artykułu orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Trybunał wskazał w nim wskazówki interpretacyjne pomocne przy ustalaniu, czy konkretne świadczenie może stanowić dla pracownika przychód podatkowy. W ocenie Trybunału, określenie cech istotnych "innych nieodpłatnych świadczeń" jako przychodu sprowadza się do kwalifikacji zdarzenia z uwzględnieniem następujących kryteriów:

1) świadczenie zostało spełnione za zgodą pracownika (dobrowolność);

2) spełnione zostało nie w interesie pracodawcy, a pracownika, przynosząc korzyść (zwiększając aktywa pracownika, bądź nie prowadząc do powiększenia zobowiązań - uniknięcie obowiązku ponoszenia wydatku);

3) wymierność korzyści (przypisanie korzyści konkretnemu, zindywidualizowanemu pracownikowi).

Trybunał w uzasadnieniu orzeczenia podniósł, iż trzecie we wskazanych kryteriów - możliwość przypisania korzyści pracownikowi - nie jest zazwyczaj spełnione w przypadku, gdy pracownik bierze udział w imprezie integracyjnej. W sytuacji bowiem, gdy pracodawca proponuje pracownikom udział w spotkaniach integracyjnych czy szkoleniowych, to nawet jeśli pracownik uczestniczy w spotkaniu dobrowolnie, po jego stronie nie pojawia się korzyść, choćby w postaci zaoszczędzenia wydatku. Nie sposób więc przypisać takiemu pracownikowi przychodu.

Minister Finansów dokonując zmiany interpretacji w całości podzielił stanowisko Trybunału w tym zakresie. Minister podkreślił, iż nie każde świadczenie spełnione przez pracodawcę na rzecz pracownika, bez ustalonej za nie zapłaty, jest świadczeniem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a przykładem tego rodzaju świadczenia jest zaoferowanie pracownikowi przez pracodawcę udziału w spotkaniu integracyjnym lub wzięcie w nim udziału.

Dokonana przez Ministra zmiana interpretacji jasno wskazuje, iż organy podatkowe zaadoptowały do swej praktyki wnioski wynikające z wydanego przez Trybunał orzeczenia, sygnalizując zmianę wcześniejszej - niekorzystnej dla pracowników - linii orzeczniczej organów podatkowych.

Anna Resiak, Mateusz Kozieł

Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie

^{Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.}