Nierówna walka o limity na pracę

Robotnik na niemieckiej budowie zarabia nie mniej niż 1000 EUR miesięcznie, czyli przy tegorocznym limicie dla polskich firm wynoszącym 13 185 osób sama tylko praca jest warta co najmniej 158 mln EUR. Wartość kontraktów jest oczywiście znacznie większa. Jest się więc o co bić. Pytanie, czy szanse wszystkich zainteresowanych są wyrównane.

Wzorowy rozdział

Polscy pracownicy z branży budowlanej i okołobudowlanych mogą wyjeżdżać do Niemiec na podstawie umowy między rządami Polski i Niemiec z 1990 r. Corocznie strona niemiecka wyznacza przydział tzw. osobomiesięcy (zatrudnienie jednej osoby w ciągu jednego miesiąca), który jest rozdzielany przez polskie Ministerstwo Gospodarki i Pracy na okresy od 1 października do 30 września. Resort dokonuje rozdziału według wzoru, w którym co najmniej jeden element jest uznaniowy. Nic dziwnego, że firmy mają poważne zastrzeżenia.

Ministerstwo uważa jednak, że teraz jest obiektywne, bo przed 2004 r. wzoru w ogóle nie było.

- Współczynnik "Z" jest po to, żeby niektóre firmy nie "wycinały" konkurentów blokując przydział. Współczynnik "a" działa zaś, gdy wnioski wskazują na większe zapotrzebowanie na przydział, niż wynosi limit. Jest ustalany metodą kolejnych przybliżeń skomplikowanym algorytmem i w tegorocznym rozdziale podstawowym powinien wynosić 0,3. Przyjęliśmy 0,5, żeby wykorzystać limit w jak najwyższym stopniu - broni Stanisław Renowicki, wicedyrektor departamentu administrowania obrotem w resorcie gospodarki, wzoru, który zaprojektował jego departament. Przyznane osobomiesiące są rejestrowane przez niemiecki urząd pracy w Duisburgu.

- Limit przydzielony przez Niemców, przez ministerstwo i faktycznie wykorzystany to zupełnie różne limity. Rozliczamy z Niemcami ten ostatni, a popyt jest na ten drugi, na to, co daje nam resort - wyjaśnia jeden z działających na niemieckim rynku polskich przedsiębiorców.

- Resort powinien tylko akceptować nasze wnioski o przydział, a Duisburg niech je weryfikuje według niemieckich limitów. W ten sposób nie byłoby zarzutów, że to polskie ministerstwo blokuje działalność polskich firm, że są firmy równe i równiejsze, że te mile widziane przez resort dostają, ile chcą, a reszta walczy o ochłapy - mówi inny przedsiębiorca.

Spokojny resort

Żaden nie chce ujawnić nazwiska ani nazwy firmy. W rozmowie z "PB" przyznają, że boją się o przydział osobomiesięcy na kolejne okresy rozliczeniowe. Coś jest jednak na rzeczy, bo resort gospodarki publikował nazwy i adresy spółek wykorzystujących limit zatrudnienia, a w tym roku od tego odstąpił.

Stanisław Renowicki broni dobrego imienia resortu:

- My ten limit w rozdziale podstawowym znakomicie przekraczamy. Jest to możliwe, bo część nie zostanie wykorzystana z uwagi na specyfikę tego rynku, a część zostanie zwrócona - zapewnia wicedyrektor.

- I w ten sposób departament administrowania obrotem sam stwarza zasady rozdziału limitu, rozdziela go i kontroluje jego wykorzystanie. Każda sytuacja, gdzie występuje dobro reglamentowane, jest nieprzejrzysta. Jeśli to musi robić strona polska, niech to będzie jakaś agencja, którą można skontrolować, a nie resort gospodarki jako sędzia we własnej sprawie - uważa Julian Korman, prezydent Stowarzyszenia Polskich Przedsiębiorstw Usługowych w Niemczech (VdPD).

Joanna Barańska

Zasadniczy rozdział osobogodzin odbywa się do 31 lipca, a jeśli stopień wykorzystania limitu na to pozwala, resort gospodarki dokonuje rozdziału uzupełniającego do 28 lutego. Ponadto w dowolnym terminie może się odbyć rozdział dodatkowy. W tym roku jednak już 6 stycznia ministerstwo poinformowało, że - po raz pierwszy z inicjatywy strony polskiej - rozdziału uzupełniającego nie będzie. Jako powód podało wykorzystanie przyznanych limitów. Brak rozdziału uzupełniającego zaskoczył polskie firmy.

- Złożyliśmy oficjalny protest. Nie widzimy powodów dla takiej decyzji - mówi Julian Korman, prezydent Stowarzyszenia Polskich Przedsiębiorstw Usługowych w Niemczech (VdPD).

Zdaniem VdPD, które opiera się na danych z Duisburga, obecny kontyngent został wykorzystany w niespełna 96 proc.