Nowe prawo 2012: Istotne zmiany dla prowadzących firmy transportowe
Na ostatnim w tej kadencji posiedzeniu Sejm przyjął niektóre poprawki Senatu i uchwalił ustawę o zmianie ustawy o transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw. Celem wprowadzonych zmian jest usunięcie barier utrudniających prowadzenie działalności przewozowej, lepsze wykorzystanie Inspekcji Transportu Drogowego oraz zwiększenie funkcji prewencyjnej nakładanych na przewoźników sankcji przy jednoczesnym zmniejszeniu ich represyjności.
Odpowiedzialni zarządzający transportem
Jak czytamy w uzasadnieniu do omawianej ustawy, obecnie zauważa się złą sytuację na rynku usług transportu drogowego. Odnotowuje się m.in. nadpodaż usług przewozowych. Swój udział w tej złej sytuacji ma również kryzys gospodarczy na świecie.
Aby lepiej zapobiegać ewentualnym naruszeniom obowiązujących przepisów transportowych przez osoby odpowiedzialne za prowadzenie firm transportowych, ustawa proponuje rozszerzenie katalogu podmiotów odpowiedzialnych za naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego. Obecne przepisy regulują jedynie odpowiedzialność przedsiębiorców, kierowców i innych podmiotów wykonujących przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem. Nowelizacja do tego katalogu dodaje osoby zarządzające przedsiębiorstwem oraz inne osoby wykonujące czynności związane z przewozem drogowym.
Rok na przechowywanie dokumentów
Ustawa wprowadza zupełnie nową regulację, stanowiącą, iż w przypadku zwiększenia liczby pojazdów przewoźnik może wystąpić o dodatkowe wypisy z licencji. Tym samym ustala się regułę, że w takiej sytuacji przewoźnik może pobrać nowe wypisy, ale nie musi, gdyż może odpowiednio zorganizować pracę przedsiębiorstwa wykorzystując np. mniejszą liczbę pojazdów. Oczywiście przepis ten nie zwalnia przewoźnika od wykazania się sytuacją finansową odpowiednią do liczby pojazdów.
Kolejna istotna zmiana dotyczy okresów przechowywania dokumentacji przez przewoźników. Wprowadza się zasadę stanowiącą, iż w przypadku cofnięcia licencji lub jej wygaśnięcia dokumenty związane z przewozem mają być przechowywane przez okres roku. Obowiązek ten został nałożony na osoby fizyczne i spółki prawa handlowego, które posiadały licencję. Jak czytamy w uzasadnieniu do ustawy "ma to zapobiec sytuacji, w której niektóre nierzetelne firmy prowadzące w szczególności nieuczciwą konkurencję na rynku krajowym, likwidowały z dnia na dzień działalność przewozową w chwili otrzymania zawiadomienia o planowanej kontroli przedsiębiorstwa w celu jej uniknięcia". Obowiązek ten na zasadzie analogii będzie dotyczył również przedsiębiorcy, na którego przeniesione zostały uprawnienia z licencji (np. w drodze przekształcenia przedsiębiorcy posiadającego licencję). Obejmie również przedsiębiorców, którzy posiadali licencję i zaprzestali wykonywania działalności gospodarczej lub wykonywania przewozu drogowego. Analogiczne zasady przechowywania dokumentów będą dotyczyć podmiotów wykonujących przewozy na potrzeby własne.
Odznaka "wzorowy kierowca"
Przez wiele lat środowiska transportowe podnosiły postulat, aby tak jak w przypadku innych zawodów, zawód kierowcy był zawodem prestiżowym, nagradzanym za wzorowe jego wykonywanie. Konsekwencją tego jest wprowadzenie państwowej odznaki "wzorowy kierowca". Będzie ona nadawana przez ministra infrastruktury kierowcom wyróżniającym się szczególnymi osiągnięciami w pracy i wieloletnią bezwypadkową jazdą.
Uprawnienia ITD
Ustawa dokonuje też pewnych zmian w zakresie uprawnień kontrolnych inspektorów transportu drogowego. Chodzi tu przede wszystkim o bardziej precyzyjne określenie dotychczasowych uprawnień przez wskazanie, iż inspektor może kontrolować wszystkie wymagane urządzenia pomiarowo-kontrolne znajdujące się w pojeździe, a nie tylko te, które są zainstalowane w nim na stałe. Dodano również nowy przepis, w którym rozszerzono zakres podmiotowy kontroli inspekcji transportu drogowego o podmioty wykonujące czynności związane z przewozem drogowym (spedytorzy, nadawcy, odbiorcy, załadowcy, organizatorzy wycieczki, organizatorzy transportu itp.). Kontroli podlegać będą również ci przedsiębiorcy, którzy zaprzestali wykonywania przewozów drogowych (transportu oraz przewozów na potrzeby własne). Inspekcja otrzymała prawo do żądania odpowiednich dokumentów oraz do kontroli na terenie tych podmiotów, przy czym kontrola przedsiębiorców, którzy zaprzestali wykonywania przewozów, możliwa będzie przez 1 rok od dnia, w którym zaprzestali oni prowadzić działalność.
Częstsze, ale niższe kary
Zmianom ulegną również zasady ponoszonej odpowiedzialności oraz wysokość nakładanych kar za naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego. Omawiane przepisy wprowadzają odpowiedzialność osób wykonujących czynności związane z transportem (w szczególności osób zarządzających przedsiębiorstwem lub zarządzających transportem w przedsiębiorstwie). Wysokość grzywny za wykroczenia stwierdzone w takich przypadkach może wynieść maksymalnie 2 tys. zł.
Oprócz odpowiedzialności osób fizycznych wykonujących konkretne czynności, utrzymano tzw. kary administracyjne dla podmiotów wykonujących przewóz drogowy (chodzi tu o przewoźników, przedsiębiorców wykonujących przewóz na potrzeby własne itp.). Jednakże zaproponowano tu obniżenie kar. Obecnie kara pieniężna może wynieść maksymalnie 15.000 zł. Ustawa przewiduje, iż najniższa kara za pojedyncze naruszenie będzie mogła wynieść 50 zł do maksymalnie 10.000 zł. Suma kar pieniężnych nałożonych za naruszenia stwierdzone podczas jednej kontroli drogowej nie będzie mogła przekroczyć kwoty 10.000 zł. Natomiast wysokość kar pieniężnych za naruszenia stwierdzone podczas kontroli w podmiocie wykonującym przewóz drogowy uzależniono od ilości zatrudnionych w nim kierowców. I tak, będzie mogła ona wynieść od 15.000 zł do 30.000 zł.
Na dzień oddania gazety do druku ustawa czeka na podpis Prezydenta. Jej przepisy wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2012 r.
autor: Marta Stefanowicz - Wasilewska
Gazeta Podatkowa nr 82 (810) z dnia 2011-10-13