O czym pamiętać, korygując deklaracje po kontroli?

Czas na korektę

Możliwość skorygowania deklaracji zawierającej błąd to jedno z podstawowych uprawnień podatnika. Nie zawsze jednak jest dobry moment, aby z niego skorzystać. Nie można skorygować deklaracji za te okresy, które kontrolerzy skarbowi akurat sprawdzają. Na czas trwania kontroli prowadzonej przez pracowników urzędu skarbowego - w zakresie nią objętym - uprawnienie do skorygowania deklaracji jest zawieszone. Tak samo jest w przypadku kontroli skarbowej. W czasie postępowania kontrolnego prowadzonego przez urząd kontroli skarbowej, w zakresie nim objętym, nie ma mowy o złożeniu skutecznej korekty deklaracji.

Sytuacja zmienia się po kontroli. Po otrzymaniu protokołu kontroli można skorygować deklaracje dotyczące sprawdzanego okresu. Można to zrobić bez względu na rodzaj podatku. Nie ma też znaczenia, kto wykrył uchybienia - podatnik czy kontrolerzy.

Podatnik, który chce wyprostować błędy ujawnione przy okazji kontroli, powinien pamiętać, że nie wystarczy złożyć poprawionej deklaracji. Trzeba jeszcze przygotować pismo, z którego będzie wynikać, dlaczego potrzebne były poprawki. Skorygowanie deklaracji następuje bowiem przez złożenie deklaracji korygującej wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty. Jeżeli korekta dotyczy zakresu objętego postępowaniem kontrolnym prowadzonym przez urząd kontroli skarbowej, w wyjaśnieniu trzeba wskazać, że jest ona związana z tym postępowaniem. Ponadto nie później niż w ciągu trzech dni trzeba powiadomić organ kontroli skarbowej o złożeniu we właściwym urzędzie skarbowym deklaracji korygującej.

Poprawienie deklaracji to nie wszystko. Jeśli w wyniku dokonania korekty wychodzi podatek do zapłaty, należy go uregulować, pamiętając o doliczeniu odsetek za zwłokę. Nie trzeba jednak martwić się odsetkami, których wysokość nie przekracza obecnie 6,60 zł. Takich kwot nie wpłaca się.

Termin złożenia korekty

Ile czasu jest na poprawienie deklaracji po kontroli? Precyzyjny termin można podać jedynie w przypadku składania korekty po kontroli skarbowej. Na skorygowanie deklaracji w zakresie objętym postępowaniem kontrolnym podatnik ma 14 dni od dnia doręczania mu protokołu kontroli. Wynika to z art. 14c ust. 2 ustawy o kontroli skarbowej.

W przypadku terminu złożenia korekty deklaracji po kontroli przeprowadzonej przez pracowników urzędu skarbowego sprawa jest bardziej skomplikowana. W Ordynacji podatkowej nie ma bowiem przepisu, który określałby taki termin. Punktem czasowym, do którego można się odnieść, jest co najwyżej moment rozpoczęcia postępowania podatkowego. Jest ono wszczynane, gdy podatnik nie poprawi uchybień stwierdzonych przez kontrolerów. Urząd skarbowy musi, co do zasady, wszcząć postępowanie podatkowe w ciągu 6 miesięcy od zakończenia kontroli. Wynika to z art. 165b § 1 Ordynacji podatkowej.

Na poprawienie deklaracji po kontroli podatnik może więc mieć nawet pół roku. Należy jednak pamiętać, że postępowanie podatkowe może być wszczęte po dwóch, trzech miesiącach od zakończenia kontroli - niekoniecznie po pół roku. Jeżeli już jednak do tego dojdzie, w trakcie postępowania podatkowego - w zakresie nim objętym - złożenie prawnie skutecznej korekty nie będzie możliwe. Ważne, aby urząd skarbowy dał podatnikowi czas na przeczytanie protokołu kontroli, przeanalizowanie ustaleń i złożenie ewentualnych korekt deklaracji. Z drugiej strony jednak podatnik nie powinien zwlekać z realizacją zamiaru poprawienia błędów w deklaracjach.

Zakres poprawek

Pozostaje jeszcze problem zakresu naniesionych poprawek. Jeżeli podatnik skoryguje deklaracje w taki sposób, że w całości wyeliminuje nieprawidłowości stwierdzone przez kontrolerów, powinien to być koniec sprawy. Kontrola skarbowa zakończy się wówczas wynikiem kontroli. Urząd skarbowy nie będzie miał natomiast podstaw, aby wszcząć postępowanie podatkowe.

Podatnik może poprawić deklaracje zgodnie z sugestiami kontrolerów, ale nie ma takiego obowiązku. Jeżeli nie skoryguje ich, uwzględniając w całości ustalenia kontrolne, wówczas stanie się adresatem decyzji określającej wysokość podatku. Urząd kontroli skarbowej w ten sposób zakończy postępowanie kontrolne. Urząd skarbowy najpierw będzie musiał przeprowadzić postępowanie podatkowe. Nie warto przy tym stosować wybiegu w postaci skorygowania deklaracji zgodnie z ustaleniami kontrolerów z urzędu skarbowego po to, aby po upływie pół roku od zakończenia kontroli wycofać się z tego. W ten sposób nie uniknie się postępowania podatkowego. W takiej sytuacji urząd skarbowy może je wszcząć bez względu na to, ile czasu upłynęło od zamknięcia kontroli.

Decyzja wydana przez urząd skarbowy czy urząd kontroli skarbowej to często dopiero pierwszy etap sporu podatnika z fiskusem. Jeżeli podatnik nie zgadza się z nią, może odwołać się do izby skarbowej. Postępowanie odwoławcze nie musi oczywiście przynieść zmiany stanowiska urzędników. Ich działania mogą być jednak skontrolowane przez sądy administracyjne. Po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jakie przysługiwały w postępowaniu przed fiskusem, można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Potem sprawa może trafić na wokandę NSA.

Podstawa prawna:

• ustawa z dnia 29.08.1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60 ze zm.),
   
• ustawa z dnia 28.09.1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 65 ze zm.).