Obiady w gastronomii z wyższym VAT?

Usługa restauracyjna co do zasady podlega opodatkowaniu 8% VAT, natomiast gdy obejmuje dostawę produktu, do którego nie znajduje zastosowania stawka preferencyjna, usługa w całości powinna podlegać opodatkowaniu stawką podstawową 23% - stanowisko powyższe potwierdzone zostało przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w dwóch orzeczeniach z dnia 17 marca 2015 roku.

Rozstrzygnięcia wydają się aprobować tezę wyrażoną m. in. w interpretacjach Ministra Finansów z 19 grudnia 2014 r. i 9 stycznia 2015 r., jednak uzasadnienie powyższych orzeczeń może wskazywać na korzystny dla restauratorów i ich klientów sposób rozumienia nowej linii interpretacyjnej Ministerstwa.

Duże kontrowersje w ostatnim czasie wywołały interpretacje indywidualne Ministerstwa Finansów zmieniające dotychczasową, korzystną dla przedsiębiorców linię interpretacyjną dotyczącą możliwości naliczania podatku VAT w przypadku serwowaniu w lokalu przez restauratorów produktów i napoi opodatkowanych podstawową stawką, w ramach usługi restauracyjnej, do której zastosowanie znajduje stawka preferencyjna.

Według organów podatkowych usługa restauracyjna stanowi usługę kompleksową, którą dla celów podatkowych traktować należy jednolicie - powinna być ona opodatkowana zatem jedną stawką VAT, której wysokość zależy od "podatkowego charakteru" produktu serwowanego w ramach tej usługi.

Powyższe rozstrzygnięcie było interpretowane przez wielu komentatorów jako próba narzucenia wyższej stawki podatkowej na całość usług uzyskiwanych w lokalach gastronomicznych, co wydawało się sprzeczne z postanowieniami Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28.11.2006 r., jednak wskazane na wstępie rozstrzygnięcia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wydają się ukazywać nowy pogląd w nowym, korzystniejszym dla przedsiębiorców i ich klientów świetle.

W przedmiotowej sprawie z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej zwrócił się podmiot prowadzący klub muzyczny, który w ramach prowadzonej działalności serwował swoim klientom różnego rodzaju produkty żywnościowe, w tym przede wszystkim napoje.

Zarówno miejsce przygotowania produktów, jak i sposób ich podania, odpowiednie wyposażenie lokalu oraz pozostająca do dyspozycji klienta obsługa sprawiały, że wraz z dostawą produktu żywnościowego wykonywane były również na rzecz konsumenta swoiste czynności dodatkowe, które składały się w całości na jednolitą i kompleksową usługę, za którą opłata ulokowana była w cenie sprzedawanego produktu.

W przedstawionej sytuacji Wnioskodawca powziął wątpliwość w zakresie opodatkowania świadczonej przez siebie w ten sposób usługi, w przypadku gdy w ramach wykonywanych czynności dostarczany jest produkt, do którego nie ma zastosowania stawka preferencyjna 8%. Zdaniem Przedsiębiorcy, w tego typu przypadkach dostarczana przez niego usługa restauracyjna powinna podlegać opodatkowaniu obniżoną stawką 8% z wyłączeniem tej części podstawy opodatkowania, która odpowiada wartości produktu żywnościowego opodatkowanego stawką podstawową.

Minister Finansów w interpretacji indywidualnej z dnia 16 września 2014 roku uznał, że stanowisko powyższe jest nieprawidłowe.

Organ powołał się na treść art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Za podstawę opodatkowania podatkiem VAT można więc uznać wszystko to, co usługodawca ma otrzymać od nabywcy za dostarczenie produktu lub wykonanie usługi. W przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym organ dopatrzył się istnienia szeregu usług związanych z dostawą konkretnych produktów żywieniowych.

W momencie gdy klient w lokalu wnioskodawcy zamawia np. kawę, dostarczeniu mu tego produktu towarzyszą czynności (takie jak np. zaparzenie kawy przez barmana, przygotowanie odpowiedniej filiżanki, czy dostarczenie kawy do stolika przez kelnera), których wartość powinna składać się na jedną podstawę opodatkowania, do której zastosować należy stawkę podstawową (ponieważ kawa jako taka objęta jest stawką 23%). Według organu wydającego interpretacje dostarczenie produktu przez Wnioskodawcę nie stanowi dostawy samoistnej, ponieważ następuje w ramach powyżej opisanej usługi restauracyjnej, która powinna być opodatkowana jednolitą stawką, ustalaną ze względu na charakter dostarczanego artykułu żywieniowego.

Nie jest więc możliwe wyłączenie z ustalonej w ten sposób podstawy opodatkowania wartości produktu, do którego nie ma zastosowania stawka preferencyjna, w taki sposób, jak to postulował Wnioskodawca.

Na sformułowaną w sposób przedstawiony powyżej treść interpretacji indywidualnej Wnioskodawca wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, który ową skargę w całości oddalił, przychylając się tym samym do poglądu wyrażonego przez Organ Podatkowy.

Według Sądu brak jest podstaw do zaaprobowania poglądu, według którego usługa restauracyjna mogłaby być powiązana z różnymi stawkami VAT. Usługa ta, co do zasady, podlega bowiem opodatkowaniu 8%, natomiast gdy obejmuje ona dostawę produktu lub napoju przedstawionego w pozycji 7 załącznika do rozporządzenia wykonawczego Ministra Finansów, w całości opodatkowana jest stawką podstawową.

Powyższe stanowisko wyrażone przez Wojewódzki Sąd Administracyjny, które zdaje się być tożsame z nowym poglądem Ministerstwa Finansów, pozwala na rozumienie interpretacji indywidualnych z dnia 19 grudnia i 9 stycznia w odmienny od dotychczasowego sposób. Zarówno bowiem organ podatkowy, jak i Sąd, zdają się utożsamiać usługę restauracyjną z czynnościami ściśle związanymi z dostawą określonych produktów.

Jeżeli przykładowo udamy się do restauracji i zamówimy krem z borowików, polędwiczki wieprzowe i lampkę białego, wytrawnego wina, to z podatkowego punktu widzenia będziemy mieli do czynienia z trzema odrębnymi usługami restauratorskimi, z których każda zostanie opodatkowana według właściwej dla niej stawki podatkowej.

Dostarczenie nam bowiem każdego z wymienionych produktów będzie się wiązało dla restauratora z dokonaniem szeregu określonych czynności związanych ściśle z tym konkretnym artykułem żywieniowym, które to czynności zostaną przez nas opłacone w ramach ceny przewidzianej przez przedsiębiorcę za każdy z wymienionych powyżej produktów.

Zgodnie z powyższym poglądem, podczas pobytu w restauracji nie jest na naszą rzecz świadczona jedna usługa, a szereg usług restauracyjnych, których ilość zależy od złożonego przez nas zamówienia. Interpretacja Ministra rozumiana w ten sposób wcale nie wiąże się z koniecznością opodatkowania stawką podstawową wszystkich czynności wykonywanych na naszą rzecz w lokalach gastronomicznych w sytuacji, gdy w ramach świadczonej usługi serwowany nam jest produkt, dla którego nie przewidziano stawki preferencyjnej.

Niewątpliwie jednak, zgodnie z poglądem organów podatkowych, nie będzie już możliwe osobne opodatkowanie wartości samego produktu oraz usługi związanej z dostarczeniem tego produktu - i na gruncie przedstawionych orzeczeń można zaryzykować stwierdzenie, że to jedynie przeciwko przedsiębiorcom stosującym tego typu praktyki skierowana jest nowa linia interpretacyjna Ministerstwa.

Anna Resiak, Mateusz Oleksy

^{Departament Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie}

Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.