Operacyjny czy finansowy?
Umowa leasingu zdefiniowana została w przepisie art. 17a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (PDOP). Przepis ten stanowi, iż jest to umowa nazwana w kodeksie cywilnym, a także każda inna umowa, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej "finansującym", oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej "korzystającym", podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty.
Na gruncie prawa cywilnego obowiązuje definicja umowy leasingu zawarta w przepisie art. 709 kodeksu cywilnego. Przez umowę leasingu finansujący zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, nabyć rzecz od oznaczonego zbywcy na warunkach określonych w tej umowie i oddać tę rzecz korzystającemu do używania albo używania i pobierania pożytków przez czas oznaczony, a korzystający zobowiązuje się zapłacić finansującemu w uzgodnionych ratach wynagrodzenie pieniężne, równe co najmniej cenie lub wynagrodzeniu z tytułu nabycia rzeczy przez finansującego.
Umowa leasingu ma charakter leasingu operacyjnego, jeżeli spełnia następujące warunki: - została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 10 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości, oraz - suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych. W takim przypadku opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio koszt uzyskania przychodów korzystającego (art. 17b PDOP).
Dla przedmiotowej analizy istotnym jest, iż korzystający może mieć zagwarantowane w umowie leasingu zawarte prawo sprzedaży na jego rzecz przedmiotu leasingu po zakończeniu umowy. Zawarcie takiego zapisu jest jedynie uprawnieniem stron umowy i nie warunkuje uznania takiej umowy za leasing operacyjny.
Należy dodatkowo podkreślić, że aby umowa mogła być uznana za umowę leasingu operacyjnego, w dniu jej zawarcia finansujący nie może korzystać ze zwolnień od podatku dochodowego, które przysługują - stosownie do art. 17b ust. 2 ustawy o PDOP - na podstawie: - art. 6 ustawy o PDOP, - przepisów o specjalnych strefach ekonomicznych, art. 23 i 37 ustawy z dnia 14 czerwca 1991 r. o spółkach z udziałem zagranicznym.
Umowa leasingu ma charakter leasingu finansowego, jeżeli spełnia łącznie następujące warunki: - została zawarta na czas oznaczony, - suma ustalonych w niej opłat, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych oraz - umowa zawiera postanowienie, że korzystający dokonuje odpisów amortyzacyjnych w podstawowym okresie umowy leasingu. W analizowanym przypadku dla korzystającego kosztem podatkowym będą odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej przedmiotu umowy leasingu oraz odsetkowa część opłaty leasingowej, kapitałowa część opłaty leasingowej nie będzie stanowiła kosztu uzyskania przychodu dla korzystającego i przychodu dla finansującego.
Patrycja Mikuła
