PCC przy pożyczce bezgotówkowej
Jak stanowi art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz.U.64.16.93), przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko, co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U.05.41.399 dalej jako "ustawa o PCC"), przedmiotowemu podatkowi podlega sam fakt zawarcia umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku. Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje w przypadku umowy pożyczki w chwili dokonania danej czynności cywilnoprawnej.
Natomiast, w przypadku rzeczy lub praw majątkowych, obowiązek taki powstaje, gdy rzecz lub prawo majątkowe, będące przedmiotem tej umowy, znajduje się lub jest wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a także rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Ze względu na coraz większą rolę pieniądza bezgotówkowego w obrocie gospodarczym należy zastanowić się, czy na tle art. 720 k.c. pieniądz bezgotówkowy może być przedmiotem pożyczki, i czy taka czynność będzie podlegać podatkowi od czynności cywilnoprawnych.
Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 26 listopada 2010 r. (sygn. akt II FSK 1301/09) stwierdził, że: "sformułowania art. 720 § 1 k.c. wynika, że przedmiotem pożyczki są "jednostki pieniężne", wyrażające pewną wartość ekonomiczną. Podkreślenia więc wymaga, że przy pożyczce pieniężnej możliwe jest posłużenie się różnymi formami zapłaty (w gotówce, przez przelew bankowy, czy przelew elektroniczny). Oznacza to, że przedmiotem pożyczki może być także tzw. pieniądz bezgotówkowy, a więc jednostki pieniężne (w odróżnieniu od znaków pieniężnych, czyli pieniądza gotówkowego - banknotów i monet)".
Pamiętać należy, że pieniądz bezgotówkowy, może być bez ograniczeń wymieniany na banknoty i monety oraz wprowadzany do obrotu bez pośrednictwa banku. W konsekwencji przyjąć należy, iż zapłata bezgotówkowa oznacza wydanie przedmiotu pożyczki. Tak więc pożyczka pieniężna może być udzielona nie tylko przez wręczenie pożyczkobiorcy określonej ilości znaków pieniężnych, ale także przez przekazanie pożyczkobiorcy określonej sumy pieniężnej w każdej dostępnej formie - w tym przez elektroniczny przelew pieniądza bezgotówkowego.
W związku z powyższym należałoby uznać, iż przekazanie pożyczkobiorcy określonej sumy pieniężnej przez elektroniczny przelew pieniądza bezgotówkowego zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o PCC, podlega obowiązkowi podatkowemu.
Justyna Zając-Wysocka
Radca prawny, Dyrektor Departamentu Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
