Po zmianach w kasach, paragony nie takie straszne

Jak już wielokrotnie informowaliśmy na łamach naszego czasopisma, od 1 stycznia 2013 r. limit zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania wynosi 20.000 zł. Ustalając, czy ww. limit został przekroczony, należy uwzględnić obroty ze sprzedaży dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i dla rolników ryczałtowych (dalej: osób prywatnych) uzyskane w poprzednim roku.

Natomiast podatnicy, którzy w danym roku rozpoczną sprzedaż dla ww. podmiotów, muszą uwzględnić przewidywany obrót z tego tytułu do końca roku, a limit zwolnienia z ewidencjonowania (20.000 zł) ustalić w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym. Powyższe wynika z § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 1382).

Uwaga! Na mocy przepisu przejściowego zawartego w § 7 ust. 2 ww. rozporządzenia, podatnikom, którzy rozpoczęli sprzedaż dla ww. podmiotów w 2012 r., przysługuje cały limit zwolnienia z ewidencjonowania (20.000 zł), nawet jeżeli sprzedaż tę prowadzili tylko przez kilka miesięcy ubiegłego roku.

Pojawiły się jednak wątpliwości, jak ustalić limit zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania, jeżeli podatnik co do zasady nie dokonuje sprzedaży dla podmiotów, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy o VAT, ale dokonał (lub zamierza dokonać) jednorazowej takiej sprzedaży (np. sprzedaży samochodu dla osoby prywatnej). Czy w tym przypadku "okresem wykonywania tych czynności", o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 1 i 2 ww. rozporządzenia, jest tylko jeden dzień (sprzedaż miała charakter jednorazowy)? A jak ma liczyć limit zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania podatnik, który np. prowadzi sprzedaż sezonową (np. w okresie letnim - lipiec/sierpień) - czy w tym przypadku "okres wykonywania czynności", o którym mowa w § 3 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia, obejmuje tyko 62 dni, czy też należy go liczyć od 1 lipca (przy założeniu, że tego dnia dokonano pierwszej sprzedaży dla osoby prywatnej), aż do końca roku?

O wyjaśnienie powyższych kwestii zwróciliśmy się do Ministerstwa Finansów. W uzyskanej odpowiedzi z dnia 29 marca 2013 r. czytamy:

"(…) Limit obrotu (na potrzeby ustalania limitu zwolnienia podmiotowego z ewidencjonowania - przyp. red.) należy, co do zasady, liczyć od momentu rozpoczęcia sprzedaży dla osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych do końca danego roku podatkowego (nie można bowiem, co do zasady, wykluczyć, że sprzedaż na rzecz osób fizycznych nie będzie realizowana poza zakładany dzień/okres sprzedaży).

Podatnik, który w danym roku zamierza rozpocząć prowadzenie sprzedaży sezonowanej dla podmiotów, o których mowa w art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (…), jak również podatnik, który zamierza dokonać jednorazowej sprzedaży na rzecz takiego podmiotu - proporcję, o której mowa w § 3 ust. 1 pkt 2 ww. rozporządzenia (rozporządzenie z dnia 29 listopada 2012 r. - przyp. red.), powinien ustalić od momentu dokonania pierwszej sprzedaży dla ww. podmiotów do końca danego roku (podkreśl. red.)."

WAŻNE: Z wyjaśnienia Ministerstwa Finansów wynika, że podatnik, który dotychczas nie stosował kasy fiskalnej (bo nie prowadził sprzedaży dla osób prywatnych), lecz w 2013 r. dokona tylko jednej sprzedaży dla ww. podmiotu (np. sprzedaży samochodu), limit zwolnienia z ewidencjonowania powinien ustalić licząc od dnia tej sprzedaży, do końca roku. Również u podatników rozpoczynających sprzedaż sezonową dla osób prywatnych istotny jest przede wszystkim dzień pierwszej sprzedaży dla ww. podmiotów.

Przypominamy, że Ministerstwo Finansów zaprezentowało zasady stosowania zwolnienia z ewidencjonowania w 2013 r. np. w broszurze pt. "Najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi odnośnie zmian w podatku od towarów i usług od dnia 1 stycznia 2013 r." (broszura dostępna jest na stronie www.mf.gov.pl). W jednym z przykładów tam przedstawionych, przy proporcjonalnym przeliczaniu limitu zwolnienia z ewidencjonowania, ustalono najpierw limit dzienny, zaokrąglając go (czyli: 20.000 zł/365 i podano, że limit ten wynosi 54,80 zł), a dopiero potem mnożąc przez liczbę dni do końca roku. Przy takim sposobie liczenia limit zwolnienia u podatnika, o którym mowa w pytaniu, byłby nieco inny (wyniósłby 54,80 zł x 306 = 16.768,80 zł), ale różnica wynikałaby tylko z zaokrągleń. Żadne przepisy jednak nie nakazują zaokrąglania ww. limitu. Pomimo tej drobnej różnicy nie wydaje się jednak, aby którykolwiek sposób przeliczania miał wpływ na utratę (lub nie) prawa do zwolnienia z ewidencjonowania.

Sposób prowadzenia ewidencji za pomocą kasy fiskalnej od 1 kwietnia 2013 r.

Od 1 kwietnia 2013 r. obowiązuje "nowe" rozporządzenie w sprawie kas rejestrujących (rozporządzenie z 14 marca 2013 r., które zostało opublikowane w Dzienniku Ustaw pod poz. 363). Regulacje, jakie wprowadziło to rozporządzenie, omawialiśmy w Biuletynie Informacyjnym nr 11 z 10 kwietnia br., w artykule pt. "Zmiany w rozporządzeniu w sprawie kas rejestrujących". Do tematu powracamy, gdyż na stronie Ministerstwa Finansów (www.mf.gov.pl) ukazała się broszura informacyjna pt. "Najważniejsze zmiany w zakresie kas rejestrujących od 1 kwietnia 2013 r. wynikające z rozporządzenia z dnia 14 marca 2013 r."

W broszurze tej Ministerstwo Finansów wyjaśniło m.in., że od 1 kwietnia br. "jednoznaczna" identyfikacja towarów lub usług na paragonie fiskalnym, do której zobowiązuje § 8 ust. 1 pkt 6 ww. rozporządzenia, jest ściśle związana z asortymentem towarów i usług, jakie podatnik oferuje. Jeżeli zatem przykładowo podatnik sprzedaje kilka gatunków jabłek i wszystkie są w jednakowej cenie, w kasie podatnik może zaprogramować nazwę "jabłka". Jeżeli jednak podatnik sprzedaje np. ziemniaki i młode ziemniaki, a towary te mają różną cenę, powinien oddzielnie je identyfikować.

Warto jednak podkreślić, że na mocy przepisów przejściowych, "stare" zasady ewidencjonowania (tj. obowiązujące przed 1 kwietnia 2013 r.) mogą być nadal stosowane jeszcze przez pół roku, tj. do dnia 30 września 2013 r. Po upływie tego terminu podatnicy będą zobowiązani w pełni realizować przewidziany w przepisie wymóg wskazywania na paragonie nazwy, która pozwoli na jednoznaczną identyfikację towaru lub usługi. Zaznaczamy jednak, że również obecnie zazwyczaj uznaje się, że nazwa wskazana na paragonie fiskalnym powinna pozwolić na identyfikację towaru i przypisanie mu odpowiedniej stawki VAT, co podkreśliło także Ministerstwo Finansów w "Informacji dotyczącej kas fiskalnych i paragonów" (informacja dostępna na stronie www.mf.gov.pl). W informacji tej uznano:

"(…) nie jest prawdą, że obecnie akceptowane było prowadzenie ewidencji i stosowanie nazewnictwa bazującego np. na grupach towarowych w sposób niepozwalający na jednoznaczną identyfikację sprzedawanych towarów lub świadczonych usług.

Z uwagi jednak na niejednolitą praktykę stosowania wyżej opisanego wymogu przez podatników, MF doprecyzowało przepisy na potrzeby tych przedsiębiorców, którzy prowadzili ewidencję niepozwalającą na jednoznaczną identyfikację sprzedawanych towarów lub świadczonych usług oraz przewidziało okres aż 6 miesięcy na dostosowanie się do obowiązujących zasad. (…)"

Okres przejściowy (do 30 września br.), w którym można stosować jeszcze "stare" zasady ewidencjonowania, dotyczy również danych, jakie powinien zawierać paragon fiskalny. Nie ma zatem wątpliwości, że do 30 września br. na paragonie fiskalnym nie trzeba podawać np. NIP nabywcy (zgodnie z § 8 ust. 1 pkt 17 ww. rozporządzenia, taki numer należy podawać na żądanie nabywcy). Istniały jedynie wątpliwości, czy po tym terminie będzie można stosować "stare" kasy, nabyte w okresie ważności decyzji i postanowień wydanych przez Ministra Finansów lub Prezesa Głównego Urzędu Miar, które nie posiadają możliwości technicznych spełnienia wymagań dotyczących umieszczania na paragonie ww. informacji. Przepis przejściowy zawarty w § 36 ww. rozporządzenia nakazuje bowiem stosowanie odpowiednio przepisów rozdziału 2 (który określa m.in. dane, jakie powinny zawierać paragony fiskalne) do kas nieposiadających możliwości technicznych spełnienia wymagań określonych w tym rozdziale. Nie sprecyzowano jednak, o jakie "odpowiednie" zastosowanie przepisów tu chodzi.

WAŻNE: Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że podatnicy użytkujący kasy, które nie posiadają możliwości technicznych spełnienia wymagań dotyczących np. zamieszczania na paragonie fiskalnym NIP nabywcy (na jego żądanie), będą mogli je nadal stosować także po 30 września 2013 r.

Nie ma zatem obowiązku wymiany używanych do tej pory kas, które pozwalają obecnie na prawidłowe ewidencjonowanie obrotów. Kasy takie mogą być nadal wykorzystywane aż do czasu ich zużycia. Wymóg umieszczania NIP nabywcy (na jego żądanie) na paragonie będzie dotyczył zatem tylko kas, które umożliwiają taką funkcję.

Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 12 z dnia 2013-04-20

GOFIN podpowiada