Podatek akcyzowy i podatek VAT jako koszt uzyskania przychodu

W określonych sytuacjach za koszty uzyskania przychodu można uznać podatek należny, naliczony oraz kwotę podatku od towarów i usług. Podatek należny, uiszczany podatnikowi przez odbiorców jego towarów i usług, zgodnie z art. 12 ust.4 pkt 9 ustawy o PDOP nie stanowi przychodu u podatnika. Natomiast zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 46 powyższej ustawy wykluczone jest zaliczenie tego podatku do kosztów uzyskania przychodów z pewnymi odstępstwami.

Podatek naliczony, zgodnie z przepisami, stanowi koszt uzyskania przychodu, jeżeli podatnik korzysta ze zwolnienia od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odsprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych z tego podatku. Podatnik ma także prawo zaliczyć do kosztów podatek naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami ustawy o VAT nie przysługuje mu obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług, jednak pod warunkiem, że naliczony podatek nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. Wyłączenie to wiąże się z niemożliwością odliczenia podatku naliczonego przy czynnościach zwolnionych z VAT lub w ogóle niepodlegających temu podatkowi.

Podatek należny może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w przypadku importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi on podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług; kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Ponadto podatek należny, w przypadku przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy, obliczony zgodnie z odrębnymi przepisami, może być zaliczony do kosztów podatnika.

W zależności więc od tego, czy coś zostanie uznane za reprezentację czy reklamę, kwota należności netto może nie być uznana za koszty uzyskania przychodu, natomiast kwota podatku VAT takim kosztem będzie. Także kwota podatku VAT od nieodpłatnie przekazanych towarów, obliczona zgodnie z odrębnymi przepisami, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości, podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto kwota podatku od towarów i usług, nieuwzględniona w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji zgodnie z art. 16a-16m, lub dotycząca innych rzeczy lub praw, niebędących środkami trwałymi lub wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi tej amortyzacji może zostać uznana za koszt w tej części, w jakiej dokonano korekty, powodującej zmniejszenie podatku odliczonego zgodnie z ustawą o podatku od towarów i usług. Jest to kwota podatku, która pierwotnie została odliczona od podatku VAT należnego, ale w wyniku korekty, dokonanej na podstawie art. 91 ustawy o VAT, nastąpiło zmniejszenie odliczenia.

Podatek akcyzowy

Zasadą jest, iż podatek podatek akcyzowy stanowi koszt uzyskania przychodu, od tej zasady istnieje jeden wyjątek. Nie stanowią kosztów uzyskania przychodu straty powstałe w wyniku nieobjętych zwolnieniem od podatku akcyzowego ubytków wyrobów akcyzowych oraz podatku akcyzowego od tych ubytków. Zgodnie z tą regulacją, naturalne ubytki, a także powstałe straty z nimi związane, których maksymalne normy określa Minister Finansów w Rozporządzeniu, jeżeli są zawinione i przekraczają normy z Rozporządzenia, nie stanowią kosztu podatkowego.

Joanna Litwińska

ECDDP Spółka Doradztwa Podatkowego