Stres wpływa negatywnie na samopoczucie Polaków - 16 proc. badanych ocenia je jako złe lub bardzo złe, a 33 proc. jako takie sobie. – Wyobraźmy sobie firmę zatrudniającą 1000 pracowników. 16 procent oznaczałoby w niej 160 osób zagrożonych kryzysem psychicznym, bo przedłużające się złe samopoczucie może być symptomem takiego kryzysu - zwraca uwagę Interii Joanna Kotzian, autorka raportu, współzałożycielka Well.hr i strateżka wellbeingu.
Czym się stresujemy?
Z przeprowadzonego badania wynika, że źródłem stresu są dziś dla Polaków przede wszystkim duże tempo życia, brak poczucia bezpieczeństwa finansowego oraz sytuacja gospodarcza. Czynniki te są częściej wymieniane niż problemy osobiste, zdrowotne czy zawodowe. Zdaniem autorów badania, wynik ten świadczy w jak trudnej rzeczywistości funkcjonujemy oraz jak bardzo obawiamy się o przyszłość.
Dla 27 proc. badanych źródłem stresu wciąż jest wojna w Ukrainie. Jednak od samych działań wojennych znacznie bardziej obawiamy się skutków tej wojny, które Polacy już odczuwają. Na brak poczucia bezpieczeństwa finansowego jako źródło stresu wskazało 41 proc. badanych, a na trudną sytuację gospodarczą 40 proc. - To nie znaczy, że wojna nam spowszedniała, ale że bardziej martwimy się dziś tym, co bezpośrednio dotyka nas i nasze rodziny – inflacją, ratami kredytów, cenami energii, sygnałami zbliżającego się spowolnienia gospodarczego - wyjaśnia Interii Joanna Kotzian.
Praca też nas stresuje
Niemal połowa badanych (44 proc.) sygnalizuje, że duży lub bardzo duży wpływ na poziom odczuwanego przez nich stresu ma praca. - Coraz trudniej radzimy sobie z godzeniem obowiązków zawodowych i prywatnych w skomplikowanej, zmiennej rzeczywistości. Jeśli odpoczywamy, to w biegu, z poczuciem winy, że czegoś nie dopilnowaliśmy, coś ważnego nas omija - podkreśla Joanna Kotzian. Wtedy pojawiają się częste objawy stresu: poirytowanie i złość, bezsenność i problemy z zasypianiem, lęk i niepewność a także ból głowy, kołatanie serca i pustka w głowie.
Istnieje wiele skutecznych sposobów radzenia sobie ze stresem i łagodzenia jego objawów, jednak większość z nas średnio lub nisko ocenia swoje umiejętności w tej dziedzinie - informują autorzy badania. Podkreślają jednak, że stres sam w sobie nie wydaje się dla Polaków wstydliwym tematem, nikogo nie dziwi i jest czymś powszechnym. - Bardzo często opowiadamy o tym, co nas stresuje np. podczas spotkań towarzyskich - zapewnia Kotzian.
Barierą pójście do specjalisty
Dużo trudniejsza okazuje się rozmowa o długotrwałych skutkach stresu a także przyznanie przed samym sobą i innymi, że potrzebujemy wsparcia psychologa czy psychiatry. - Korzystanie z takiej pomocy wciąż pociąga za sobą w niektórych społecznościach stygmatyzację. Dotyczy to zwłaszcza mężczyzn, którzy znacznie rzadziej korzystają z pomocy specjalistów, a ich samopoczucie, co wynika także z badania VanityStyle, jest gorsze niż kobiet - podkreśla współzałożycielka Well.hr.
Konsultacje psychologiczne zostały uznane za skuteczną metodę przeciwdziałania stresowi przez 28 proc. badanych. Jednak z pomocy tej korzysta jedynie 14 proc. potrzebujących. Niski poziom upowszechnienia porad psychologicznych wynika z problemów z dostępem do tego typu usług oraz ze stygmatyzacji osób, które z takiej pomocy korzystają. Z badania wynika, że częściej sięgamy po łatwiej dostępne i bezpłatne metody profilaktyki - kontakt z naturą, spacer czy spotkania z bliskimi i znajomymi, nawet jeśli nie uważamy tych form profilaktyki za wyjątkowo skuteczne.
Pomoc psychologa nowym benefitem
Dostrzegając negatywny wpływ długotrwałego stresu na pracowników, pracodawcy coraz częściej inwestują w różne formy wsparcia ich kondycji psychicznej. Coraz częściej upowszechniają rozwiązania dedykowane zdrowiu mentalnemu. Rozszerzają pakiety medyczne o konsultacje z psychologiem, psychoterapeutą i psychiatrą, oferują pracownikom dostęp do wiedzy psychologicznej i produktów, które pomagają w budowaniu odporności psychicznej.
Takie wsparcie jest potrzebne i leży w interesie pracodawcy. Gorsza kondycja psychiczna przekłada się na efektywność pracownika. Z danych Eurostatu wynika, że stres jest przyczyną nawet połowy traconych w Europie dni pracy. - Tylko w 2021 roku aż 25 mln dni absencji pracowniczych było spowodowanych problemami ze zdrowiem mentalnym. Najważniejsze jest, aby pracodawca dostrzegł problem w ogóle i chciał się nim zająć oraz by nie traktował zdrowia psychicznego jako prywatnej sprawy pracownika - podkreśla w rozmowie z Interią Joanna Skoczeń, prezeska VanityStyle.
Pomoc psychiczna się opłaca
Zdaniem ekspertki VanityStyle, podstawą działań pracodawcy powinna być edukacja pracowników w obszarze zdrowia mentalnego i budowania odporności psychicznej m.in. poprzez webinary czy spotkania rozwojowe. - Ważnym elementem wsparcia mogą być także oferowane benefity, które stanowią element prewencji zdrowia psychicznego, np. karty sportowe. Aktywność i zdrowie fizyczne są bowiem fundamentem dobrego samopoczucia. Na rynku dostępna jest także oferta skierowana do osób w kryzysie w formie dostępnej 24h telepomocy - wylicza Joanna Skoczeń.
Joanna Skoczeń zwraca uwagę, że 94 proc. pracowników zamierza kontynuować pracę w firmie, która wspiera ich dobrostan psychiczny. Pracownicy takich firm są dwa razy bardziej skłonni do stwierdzenia, że „kochają swoja pracę” (dane za zajmującym się doradztwem biznesowym Accenture).
Ewa Wysocka
