Przejęcie długu jako niepieniężna forma spłaty zobowiązania
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą musi następować za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy.
Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą musi następować za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy. Aktualnie zasadę tę przewiduje art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646). Ma ona zastosowanie, w każdym przypadku gdy spełnione są łącznie dwie przesłanki:
- stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz
- jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15.000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.
Na gruncie ustawy o PIT za niedochowanie tego obowiązku przez dokonującego płatności, grozi sankcja przewidziana w art. 22p updof. W myśl ust. 1 tego przepisu, podatnicy nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w przywołanym wcześniej przepisie ustawy - Prawo przedsiębiorców została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. Natomiast w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca tej transakcji została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego, podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą:
1) zmniejszają koszty uzyskania przychodów albo
2) w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów - zwiększają przychody
- w miesiącu, w którym została dokonana płatność bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Ujemne skutki podatkowe wiążą się z naruszeniem omawianego obowiązku tylko w odniesieniu do zobowiązań podlegających wykonaniu poprzez spełnienie świadczenia pieniężnego, czyli poprzez zapłatę. Podatnika nie dotkną wskazane konsekwencje, gdy zastosuje przewidziane prawem inne formy prowadzące do wygaśnięcia zobowiązania, które ze swojej istoty nie mają charakteru płatności i nie są związane z rachunkiem płatniczym.
Zgodnie np. z art. 519 Kodeksu cywilnego, osoba trzecia może wstąpić na miejsce dłużnika, który zostaje z długu zwolniony (przejęcie długu). Oznacza to, że zobowiązanie ciążące na dotychczasowym dłużniku nie ulega umorzeniu. Podatnik jednak zostaje z długu zwolniony, a w jego sytuację prawną wstępuje przejemca i to na nim ciąży obowiązek wykonana przejętego zobowiązania.
W sytuacji uregulowania zobowiązania w drodze przejęcia długu (lub przystąpienia do długu) nie ma podstaw do zastosowania art. 22p updof. To stanowisko potwierdza Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 6 lutego 2018 r., nr 0113-KDIPT2-3.4011.388.2017.3.IR.
| Przykład
Podatnik zamierza kupić od innego przedsiębiorcy zabudowaną nieruchomość o wartości 315.000 zł. Po zakupie będzie ona wykorzystywana w prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej. Nieruchomość jest obciążona hipoteką zabezpieczającą zobowiązanie kredytowe sprzedawcy wobec banku. Podatnik planuje uregulować cenę sprzedaży nieruchomości poprzez przejęcie długu sprzedawcy (za zgodą banku). Pomimo że wartość przejętego zobowiązania przekracza 15.000 zł, podatnika nie dotkną sankcje określone w art. 22p updof. |
Przegląd Podatku Dochodowego Nr 15 z dnia 2018-08-01