Przekazanie prywatnego majątku do firmy a PIT

Przepisy ustawy o pdof nie pozbawiają podatników prawa do zakwalifikowania do środków trwałych składnika rzeczowego majątku pierwotnie nabytego w celach prywatnych, gdy podatnik dopiero po upływie pewnego okresu czasu zdecyduje się wprowadzić go do firmy z przeznaczeniem używania na cele prowadzonej działalności gospodarczej. W myśl bowiem art. 22a ust. 1 ustawy o pdof za środek trwały mogą być uznane budowle, budynki oraz lokale (będące odrębną własnością), maszyny, urządzenia, środki transportu, a także inne przedmioty stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania. Z tym, że przewidywany okres ich używania powinien być dłuższy niż rok, a sam składnik majątku powinien być wykorzystywany przez podatnika m.in. na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą.

Przedsiębiorca, który przekaże do używania na firmowe cele prywatny składnik majątku spełniający kryteria uznania za środek trwały, ma obowiązek prawidłowo ustalić jego wartość początkową. Jeśli został on wcześniej nabyty przez podatnika w drodze kupna, wówczas jego wartość początkową stanowi cena nabycia. Tak wynika z art. 22g ust. 1 pkt 1 ustawy o pdof. Cenę nabycia definiuje art. 22g ust. 3 ustawy o pdof. Stosownie do tego przepisu wyznacza ją kwota należna zbywcy:

• powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej do używania, a w szczególności o koszty transportu, załadunku i wyładunku, ubezpieczenia w drodze, montażu, instalacji i uruchomienia programów oraz systemów komputerowych, opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji,  
• pomniejszona o podatek VAT, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek VAT nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku VAT,  
• powiększona o cło i podatek akcyzowy od importu składników majątku w przypadku importu,  
• skorygowana o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

W tym miejscu należy jednak podkreślić, że wartość początkową danego składnika majątku będzie stanowić cena nabycia, gdy przedsiębiorca posiada dokument potwierdzający jego zakup. W takiej sytuacji bez znaczenia pozostaje fakt, że nabycie nastąpiło być może kilka lat wcześniej i obecnie cena wynikająca z dokumentu zakupu znacząco przewyższa faktyczną wartość rynkową składnika majątku (przykład 1).Inaczej podatnik postąpi, gdy nie dysponuje dowodem zakupu danego składnika majątku. Wówczas powinien ustalić wartość początkową zakupionego środka trwałego w oparciu o art. 22g ust. 8 ustawy o pdof. 

Przepis ten stanowi, że jeżeli nie można ustalić ceny nabycia środków trwałych lub ich części nabytych przez podatników przed dniem założenia ewidencji, wartość początkową tych środków przyjmuje się w wysokości wynikającej z wyceny dokonanej przez podatnika, z uwzględnieniem cen rynkowych środków trwałych tego samego rodzaju z grudnia roku poprzedzającego rok założenia ewidencji lub sporządzenia wykazu oraz stanu i stopnia ich zużycia. Podatnik ma więc możliwość ustalenia wartości początkowej odpłatnie nabytego środka trwałego na podstawie wyceny dokonanej przez siebie, ale wyłącznie, gdy nie może ustalić jego ceny nabycia, czyli gdy nie posiada dowodu jego zakupu (przykład 2).

Gdy podatnik ustali, że wartość początkowa przekazanego do firmy prywatnego składnika majątku przekracza 10.000 zł, ma obowiązek wprowadzić go do ewidencji środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych i amortyzować w sposób określony w przepisach ustawy o pdof. Jeśli jednak składnik ten spełni przesłanki uznania go za środek trwały, ale jego wartość początkowa będzie równa lub niższa niż 10.000 zł, to podatnik może zaliczyć go do środków trwałych i rozliczyć wydatek na jego zakup w kosztach w czasie poprzez odpisy amortyzacyjne albo w ramach jednorazowego odpisu amortyzacyjnego w miesiącu oddania go do używania albo w miesiącu następnym. Taką możliwość przewiduje art. 22f ust. 3 ustawy o pdof. Podatnik może też go nie uznać za środek trwały i jego wartość rozliczyć bezpośrednio w kosztach w miesiącu oddania go do używania (art. 22d ust. 1 ustawy o pdof).

Osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą korzysta w działalności gospodarczej z opodatkowania według skali podatkowej. W 2012 r. na potrzeby prywatne kupiła używany samochód osobowy za cenę 56.900 zł. W lutym 2020 r. postanowiła, że samochód ten będzie wykorzystywać na cele prowadzonej działalności. Przedsiębiorca posiada umowę dokumentującą zakup samochodu. W związku z tym przyjął za wartość początkową wynikającą z tego dokumentu cenę nabycia przedmiotowego auta, czyli kwotę w wysokości 56.900 zł (przy założeniu, że nie poniósł innych kosztów związanych z jego zakupem).

W lutym 2020 r. podatnik prowadzący indywidualnie działalność gospodarczą przekazał na firmowe cele zestaw komputerowy, który kupił w 2017 r. na cele prywatne za kwotę 5.000 zł. Podatnik nie dysponuje dokumentem zakupu zestawu komputerowego. Stąd jako jego wartość początkową przyjął wartość rynkową wynoszącą w grudniu 2019 r. 3.200 zł.

Podstawa prawna Ustawa z dnia 26.07.1991 r. o pdof (Dz. U. z 2019 r. poz. 1387 ze zm.)

autor: Ewelina Piotrowska Gazeta Podatkowa nr 10 (1676) z dnia 2020-02-03