Prześwietlamy ochroniarzy

Przedsiębiorstwo, rozważając wybór modelu ochrony, może powierzyć ją swoim pracownikom, wydzielić specjalistyczną spółkę lub wybrać podmiot zewnętrzny na zasadzie outsourcingu. Wśród największych firm, zaliczanych do newralgicznych ze względu na bezpieczeństwo państwa, nie ma w tym zakresie jednej obowiązującej prawidłowości. PKN Orlen zlecił usługę spółce Orlen Ochrona, w stu procentach należącej do koncernu.

- Do jej głównych zadań należy ochrona obiektów strategicznych - mówi Dawid Piekarz, rzecznik prasowy PKN Orlen. - Obecnie Orlen Ochrona prowadzi działalność na terenie całego kraju, świadcząc kompleksowe usługi z zakresu ochrony osób i mienia. Natomiast planuje się zmianę kierunków działalności spółki tak, by świadczyła usługi ochrony obiektów strategicznych dla bezpieczeństwa koncernu.

Ochrona kolei uregulowana jest natomiast ustawowo, uprawniając Służbę Ochrony Kolei np. do użycia broni palnej. - Nasz obszar działania opisany jest w rozdziale 10 ustawy z 28 marca 2008 roku o transporcie kolejowym - informuje st. insp. Rafał Buczek z Komendy Głównej Straży Ochrony Kolei. - Ostatnio podjęte zostały natomiast działania w kierunku utworzenia państwowej formacji i w Sejmie został złożony już projekt ustawy o Straży Kolejowej.

Przewiduje on stworzenie nowej służby ochrony porządku publicznego, której zadaniem będzie czuwanie nad bezpieczeństwem osób przebywających w pociągach, na dworcach i na terenie kolejowym. Straż Kolejowa będzie uzbrojoną formacją, podległą ministrowi transportu. Organizacja SK zostanie stworzona w sposób zbliżony do organizacji Policji. Funkcjonariusze Służby będą mieli m.in. prawo do zatrzymywania osób podejrzanych o popełnienie przestępstwa oraz stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa swojego albo innych.

- Ochronę naszych obiektów sprawują koncesjonowane firmy zewnętrzne. Na wybór takiego modelu wpłynęły czynniki ekonomiczne - mówi natomiast Monika Kowalska, rzecznik prasowy KGHM Polska Miedź. - Nie ma znaczenia, kto będzie chronił obiekty danej firmy, czy spółka zewnętrzna, czy służby wewnętrzne. Istotą jest jakość wykonywanej ochrony i sposób egzekwowania realizacji planów przez podmiot ochraniający.

Outsourcing bezpieczeństwa

Decydując się na organizację spółki zajmującej się kwestiami bezpieczeństwa, firma-matka musi liczyć się z kosztami związanymi chociażby z utrzymaniem majątku i ludzi. Do tego dochodzi kwestia posiadania często przestarzałego wyposażenia. - Zdarza się, że sprzęt wykorzystywany w dużych zakładach przemysłowych jest nieodpowiedni dla dzisiejszych standardów zabezpieczeń - przekonuje Wojciech Kiestrzyń, wiceprezes Impel Security Polska. - A koszt modernizacji np. systemów monitoringu czy CCTV może przewyższyć wydatki związane z zakupem nowego wyposażenia.

Nie jest również tajemnicą, że oczekiwania płacowe pracowników wewnętrznych służb ochrony zawsze są wyższe od średnich wynagrodzeń w branży tych usług. Nasz rozmówca wskazuje, że wiele przedsiębiorstw restrukturyzuje obszar usług ochrony dwuetapowo.

W pierwszej fazie wydzielane są usługi do osobnej spółki, aby zinwentaryzować jej aktywa, a następnie spółka ta wystawiana jest na sprzedaż firmom specjalizującym się w tego typu usługach.

- Służba wewnętrzna nie jest w stanie czerpać ze zgromadzonej wiedzy, gdyż po prostu zazwyczaj jej doświadczenia nie wykraczają poza obszar danego przedsiębiorstwa - dodaje Krzysztof Bartuszek, dyrektor ds. rozwoju firmy Securitas. - Tworzenie własnej służby ochrony może być korzystne praktycznie tylko w sytuacji, gdy dostępność wyspecjalizowanych organizacji na danym terenie jest ograniczona i nie mamy pewności, że firmy ochrony tam działające dysponują odpowiednim potencjałem wiedzy, zapleczem technicznym bądź też finansowym.

- Przekazanie jakiegokolwiek obszaru usług ochrony podmiotowi wyspecjalizowanemu w ich realizacji ma wiele korzyści - uważa także Wojciech Kiestrzyń z Impel Security Polska. Według naszego rozmówcy, firma w takim wypadku korzysta z oferty przedsiębiorstwa, które dysponuje zasobami, know-how oraz narzędziami pozwalającymi najbardziej efektywnie realizować usługę. Jest to szczególnie istotne w obszarach działalności mających bezpośredni wpływ na sposób organizacji zakładu przemysłowego, w których utrzymanie ciągłości pracy jest kluczowe.

Dodatkowe korzyści to przede wszystkim przeniesienie do firmy zewnętrznej kosztów wynagrodzeń. Oszczędności uzyskuje się również chociażby na umundurowaniu i wyposażeniu służby ochrony. - Zleceniodawca może więc zająć się swoją podstawową działalnością - mówi Kiestrzyń. Wiceprezes Impel Security Polska wskazuje również na możliwość zawarcia z firmą outsourcingową umowy w oparciu o SLA (Service Level Agreement), czyli umowy utrzymania i systematycznego poprawiania ustalonego między klientem a usługodawcą poziomu jakości usług. W sytuacji braku oczekiwanego poziomu jakości gwarantuje ona firmie niższą odpłatność za tę usługę lub nawet wymianę podmiotu świadczącego ochronę.

- Największą niedogodnością w wypadku powierzenia ochrony podmiotom zewnętrznym jest natomiast proces wyboru oferenta - uważa wiceprezes Kiestrzyń. - Często musi się on odbywać w oparciu o ustawę o zamówieniach publicznych, co powoduje wydłużenie procedur, a zdarza się również, że znajduje swój finał w arbitrażu. W przypadku przedsiębiorstw prywatnych tego problemu nie ma.

Prześwietlić ochroniarza

Krzysztof Bartuszek z Securitas przekonuje, że obecnie ochrona jest usługą wysoce specjalistyczną. - To o wiele więcej niż tylko pracownicy ochrony - mówi. - To cała polityka bezpieczeństwa, obejmująca zarówno strategię business continuity, dogłębne analizy procesów występujących w ochranianych przedsiębiorstwach, plany ewakuacji, ogromną liczbę procedur, zabezpieczenia techniczne, jak i pierwszą pomoc przedmedyczną, przeciwpożarową.

Dlatego ogromne znaczenie ma w wypadku powierzenia usługi firmie zewnętrznej doświadczenie, które wyniosła ona ze współpracy z innymi przedsiębiorstwami. Decydując się więc na outsourcing, należy wyjątkowo dokładnie przyjrzeć się ofercie, na rynku funkcjonuje bowiem wiele podmiotów, delikatnie mówiąc, nie spełniających oczekiwań zleceniodawców.

Koniecznie należy przeanalizować portfolio klientów potencjalnego dostawcy usługi. Jeżeli chodzi o cenę obsługi, przedstawiciel Securitas nie pozostawia złudzeń. - W ochronie, jak nigdzie, sprawdza się powiedzenie, że niska cena nigdy nie idzie w parze z wysoką jakością. Jeśli pracownik ochrony ma pilnować pracowników przedsiębiorstwa, to trzeba z góry przyjąć zasadę, że nie powinien on zarabiać mniej niż osoby pilnowane.

Na kwestie cenowe wskazuje również Sebastian Wasila, wiceprezes DGP Dozorbud Grupa Polska.

- W naszej branży jest wiele firm, tzw. teczek, niewielkich spółek wygrywających tylko te przetargi, w których najważniejszym parametrem jest cena. Dla dużych polskich firm, ale także zachodnich inwestorów, o wiele ważniejsze jest doświadczenie outsourcera, jego pozycja na rynku i kwalifikacje pracowników. Oczywiście, cena jest i zawsze będzie istotna, ale nie może być najważniejsza. Wybór taniej firmy outsourcingowej w konsekwencji może oznaczać wyższe koszty, będące pokłosiem źle wykonanej usługi - na przykład w zakresie ochrony mienia. Dotyczy to szczególnie sektora transportowego, ochrony hut, kopalń czy elektrowni.

Istotnym elementem wyboru powinna być także polityka HR prowadzona w firmie ochrony. Umowy o pracę, warunki socjalne itp. - to wszystko wpływa na motywację pracowników, dobrze jest więc przeanalizować formę zatrudnienia czy sposoby szkoleń. Koniecznie należy również zapoznać się dokładnie z zakresem posiadanych polis OC.

- Polisą powinny być objęte działania pracowników firmy ochrony, w tym koniecznie ich sprzeniewierzenie - przestrzega Krzysztof Bartuszek.

Odpowiedni wybór ochrony ma szczególne znaczenie w wypadu przedsiębiorstw newralgicznych ze względu na kwestie bezpieczeństwa, działających np. w sektorze paliwowym czy energetycznym. - Ponieważ podmioty te muszą dokonywać wyboru firm świadczących usługi ochrony zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych, istotne jest prawidłowe stworzenie specyfikacji przetargowej - mówi Wojciech Kiestrzyń z Impel Security Polska. - Ważne jest, aby w jej tworzeniu brały udział osoby odpowiedzialne za bezpieczeństwo zakładu, a nie tylko departamenty zakupów.

Ochroniarz ochroniarzowi nierówny -warto o tym pamiętać, zwłaszcza gdy ochraniany ma być obiekt o szczególnym znaczeniu ze względu na kwestie bezpieczeństwa. W takich wypadkach kryteriami wyboru modelu ochrony powinny być jakość i profesjonalizm obsługi, a nie kwestie cenowe.

Jarosław Maślanek