Rejestr SENT pozwala na wysłanie oraz uzupełnienie lub zaktualizowanie informacji bez zbędnej zwłoki za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych. Jednak ze względu na stopień szczegółowości, a także ilość wymaganych ustawą danych przewoźnicy mają problemy z dopełnieniem wszystkich obowiązków. W konsekwencji organy podatkowe mogą nałożyć na nich kary finansowe, z którego to przywileju chętnie korzystają.
Sądy patrzą na przewoźników przychylnym okiem
Problem zauważył Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie, który w wyroku z dnia 28 czerwca 2018 r. nakazał organowi podatkowemu przeprowadzenie głębszej wykładni pojęcia "interes publiczny", który stanowi przesłankę do odstąpienia od wymierzenia kary, i na tej podstawie ponownie ocenić zgromadzony materiał dowodowy. Analogiczne stanowisko przedstawił WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 25 maja 2018 r.
Punktem wspólnym obu orzeczeń jest uznanie słuszności nałożenia kary, ale także próba zwrócenia uwagi organów podatkowych na respektowanie konstytucyjnej zasady proporcjonalności. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie otwarcie stwierdził w uzasadnieniu, że organ powinien dążyć do całkowitego albo przynajmniej częściowego umorzenia kary, w przypadku gdy zagrażałaby ona płynności finansowej firmy.
Czym jest system SENT?
Głównym powodem wprowadzenia systemu SENT była potrzeba uruchomienia narzędzia, dzięki któremu możliwa byłaby realizacja przepisów ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów. Pod tym celem kryje się jednak prawdziwa motywacja, którą jest uszczelnienie systemu podatkowego, poprzez ograniczenie zjawiska wyłudzania podatku VAT.
System SENT dotyczy monitorowania przewozu towarów wrażliwych, w tym m.in. paliw silnikowych, biodieslu, olejów smarowych, rozcieńczalników, alkoholi skażonych, olei roślinnych, rozpuszczalników, a także suszu tytoniowego.
Ustawa nakłada obowiązki na trzy podmioty:
- wysyłającego, który przed rozpoczęciem przewozu wysyła do systemu SENT zgłoszenie przewozu, uzyskuje jego numer referencyjny oraz przekazuje go przewoźnikowi,
- przewoźnika, który powinien uzupełnić lub zaktualizować zgłoszenie o informacje dotyczące m.in. środka transportu towaru, planowanej dacie zakończenia przewozu, miejsca dostawy, swojej licencji jeszcze przed rozpoczęciem przewozu,
- odbierającego, który zamyka zgłoszenie, tj. wpisuje datę zakończenia przewozu oraz potwierdza odbiór towaru.
Co stanowi problem dla przewoźników?
Brak stabilności przepisów, stopień ich skomplikowania oraz niedostateczne informowanie o zmianach w ustawie stanowią główne powody niedopełniania wymogów ciążących na przewoźnikach. Ponadto zadania związane z przekazywaniem informacji stanowią dla nich nowe obowiązki, które muszą spełniać obok tych istniejących, bezpośrednio związanych z ich pracą.
Przewoźnicy najczęściej zapominają o:
- uzupełnieniu numeru licencji transportowej,
- poprawnym wpisaniu numeru rejestracyjnego środka transportu towarów,
- aktualizowaniu przekazanych informacji.
Ponadto od początku października ubiegłego roku przewoźnicy muszą dodatkowo wyposażyć swój środek transportu w urządzenie z lokalizatorem, korzystać z zewnętrznego systemu lokalizacji, a także wpisać ich numery referencyjne do zgłoszenia.
Kary za niedopełnienie obowiązków
Ustawa o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów przewiduje dwa rodzaje kar w przypadku niedopełnienia jej obowiązków:
- administracyjne kary pieniężne nakładane przez naczelnika urzędu celno-skarbowego na podstawie stwierdzenia naruszenia, bez względu na jego przyczyny oraz winę,
- kary grzywny nakładane przez funkcjonariuszy urzędu celno-skarbowego, Policji, Straży Granicznej albo inspektorów Inspekcji Transportu Drogowego na kierującego, której wysokość jest uzależniona od stopnia winy i innych okoliczności.
W jaki sposób przewoźnicy mogą uniknąć kary?
Uniknięcie kary za niedopełnienie obowiązków jest trudne, ponieważ nie zależy od stopnia winy przewoźników, ale od obiektywnego faktu powstania naruszenia przepisów. Istnieją jednak dwie metody pozwalające uniknąć kary:
- złożenie wniosku do organu nakładającego karę,
- odstąpienie od nałożenia kary z urzędu w przypadku uzasadnionym ważnym interesem przewoźnika lub interesem publicznym.
Jednak ze względu na krótki czas obowiązywania przepisów, trudno jest precyzyjnie określić, co może stanowić ważny interes przewoźnika. Przywołane orzeczenia Wojewódzkich Sądów Administracyjnych w Olsztynie oraz Gdańsku wskazują jednak, że za taki interes można uznać dążenie do utrzymania ciągłości finansowej firmy, która mogłaby zostać zagrożona wskutek nałożenia kary.
radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi
