Remanent - i co dalej?

Przyczyn może być wiele, np. nieopłacalność, konkurencja na rynku, zmiana planów zawodowych. Bez względu jednak na okoliczności, przedsiębiorca likwidujący firmę musi się wywiązać z określonych obowiązków wobec fiskusa.

Nieco inny spis z natury

Zbieżność terminów sporządzenia remanentu na koniec roku i remanentu likwidacyjnego nie oznacza, że będzie to taki sam remanent jaki przedsiębiorca sporządzał corocznie. Po pierwsze: jeżeli ostatni dzień roku podatkowego jest dniem zakończenia działalności gospodarczej, to podatnik o zamiarze sporządzenia remanentu likwidacyjnego powinien zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie co najmniej siedmiu dni przed datą jego sporządzenia. Po drugie: oprócz składników majątku, które obejmuje się remanentem na koniec roku podatkowego, w remanencie likwidacyjnym powinny się również znaleźć rzeczowe składniki majątku, niebędące środkami trwałymi, czyli wyposażenie. Przy czym remanent likwidacyjny wycenia się zawsze według cen zakupu.

Remanent - i co dalej?

Podatnicy korzystający z opodatkowania na zasadach ogólnych (zarówno według skali podatkowej, jak i 19% podatkiem liniowym) mają obowiązek ustalić dochód z remanentu likwidacyjnego. Dokonują tego przy zastosowaniu do wartości remanentu wskaźnika procentowego, jaki wynika z udziału dochodu w przychodach w okresie ostatnich trzech miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym nastąpiła likwidacja działalności. W sytuacji gdy w tym okresie dochód nie wystąpił, do ustalenia wskaźnika przyjmuje się udział dochodu w przychodach w roku podatkowym poprzedzającym rok, w którym zlikwidowano działalność. Wyliczony w ten sposób dochód podlega opodatkowaniu 10% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.

Przykład

Przedsiębiorca opodatkowany na zasadach ogólnych według skali podatkowej (prowadzący podatkową księgę przychodów i rozchodów) zlikwidował działalność 31 grudnia 2007 r. W okresie od września do listopada 2007 r. osiągnął przychód w wysokości 120.000 zł oraz dochód 48.000 zł. Wartość remanentu likwidacyjnego w cenach zakupu wyniosła 58.000 zł.

Wobec powyższego wskaźnik procentowy udziału dochodu w przychodach w okresie 1.09.2007 r. - 30.11.2007 r. wyniósł u niego: (48.000 zł × 100) : 120.000 zł = 40%.

Tym samym przy dochodzie z remanentu likwidacyjnego w wysokości: 23.200 zł (tj. 58.000 zł × 40%), zryczałtowany podatek dochodowy wynosi: 2.320 zł (tj. 23.200 zł × 10%).

Czy można nie płacić?

Nie zawsze przedsiębiorca będzie zobowiązany do zapłaty podatku od dochodu z remanentu likwidacyjnego. Podatnik nie ma obowiązku ustalania tego dochodu, a w konsekwencji zapłaty zryczałtowanego podatku, gdy:

- w wyniku zmiany formy prawnej lub połączenia przedsiębiorstw składniki majątku objęte remanentem zostały wniesione w formie wkładu lub aportu do nowo powstałego lub istniejącego przedsiębiorcy,

- nastąpiła całkowita lub częściowa zmiana branży,

- osoba fizyczna wniosła w formie wkładu lub aportu do spółki cywilnej albo spółki handlowej składniki majątku objęte remanentem,

- nastąpiło przekształcenie spółki cywilnej w spółkę handlową lub osobowej spółki handlowej w inną osobową spółkę handlową albo w kapitałową spółkę handlową.

Należy podkreślić, że co prawda nie zawsze wystąpi obowiązek ustalania dochodu z remanentu likwidacyjnego i opodatkowania tego dochodu. Zawsze jednak podatnik zobowiązany jest sporządzić remanent na dzień likwidacji działalności gospodarczej.

Do kiedy zapłata podatku?

Zasadniczo podatek od dochodu z remanentu likwidacyjnego jest płatny w terminie płatności zaliczki za ostatni miesiąc prowadzenia działalności, natomiast w przypadku opłacających zaliczki kwartalnie - w terminie płatności zaliczki za ostatni kwartał prowadzenia działalności. Zasada ta nie ma jednak zastosowania do działalności likwidowanej w grudniu. Wówczas podatek wykazywany jest w rocznym zeznaniu podatkowym i uwzględniany przy ustaleniu zobowiązania podatkowego za dany rok podatkowy. Termin jego płatności upływa w terminie złożenia zeznania podatkowego, czyli 30 kwietnia roku następnego.

Likwidacja i środki trwałe

Środków trwałych przedsiębiorca nie uwzględnia w remanencie likwidacyjnym. Po zakończeniu działalności może podjąć decyzję zarówno o przekazaniu ich w darowiźnie, jak i sprzedaży czy przeznaczeniu na potrzeby własne. Nie ma przy tym potrzeby korygowania kosztów podatkowych o dokonane do dnia likwidacji odpisy amortyzacyjne.

W określonych przypadkach odpłatne zbycie środków, nawet po likwidacji działalności, spowoduje u podatnika powstanie przychodu z działalności gospodarczej oraz obowiązek zapłaty podatku dochodowego. Przychód taki nie powstanie jednak, jeżeli między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym środki trwałe zostały wycofane z działalności a dniem ich zbycia, upłynęło 6 lat.

Dochodem z odpłatnego zbycia środków trwałych jest różnica między przychodem z odpłatnego zbycia a wartością początkową wykazaną w ewidencji środków trwałych, powiększona o sumę odpisów amortyzacyjnych. Jeśli podatnik poniesie stratę ze sprzedaży środka trwałego po likwidacji działalności gospodarczej, nie będzie mógł jej odliczyć, gdyż wygasło źródło przychodów, z którego została poniesiona.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.).

autor: Agata Cieśla