Równoległa praca i nauka w stażu urlopowym
Staż urlopowy jest okresem, który pozwala pracownikowi na nabycie prawa do urlopu albo na uzyskanie wyższego wymiaru urlopu. Jednakże inne okresy podlegają zaliczeniu do stażu warunkującego prawo do urlopu, a inne do stażu wpływającego na wymiar urlopu. Jednoczesna praca i nauka może być zaliczona tylko jako jeden z tych okresów.
Wymiar urlopu zależny od stażu
Roczny wymiar urlopu pracownika wynosi:
- 20 dni - jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
- 26 dni - gdy pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat (art. 154 § 1 K.p.).
Przy czym wymiar urlopu pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy jest zmniejszany proporcjonalnie do wielkości jego etatu.
Jak wynika z powołanej regulacji, wymiar urlopu pracownika zależy od posiadanego stażu pracy. Do okresu pracy, który wpływa zarówno na prawo, jak i wymiar urlopu wypoczynkowego, wlicza się okresy pracy na podstawie stosunku pracy, bez względu na przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy. Pracownik dokumentuje je m.in. świadectwami pracy.
Wyłączeniu podlegają jednak wszelkie okresy aktywności zawodowej pracownika polegające m.in. na prowadzeniu własnej działalności gospodarczej albo pracy wykonywanej w ramach umów prawa cywilnego, jak zlecenia czy o dzieło. Tego rodzaju okresy działalności nie podlegają przepisom Kodeksu pracy, dlatego nie są uwzględniane w stażu urlopowym.
Nieco inaczej jest w przypadku zaliczania pewnych okresów do stażu, od którego zależy wymiar urlopu. Oprócz okresów zatrudnienia pracowniczego, powiększa go m.in. okres ukończonej nauki w szkole, pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium, prowadzenia gospodarstwa rolnego, służby wojskowej, pracy nakładczej czy wykonywania mandatu posła lub senatora.
Okres nauki w szkole
Zasady zaliczania okresu nauki w szkole do stażu, od którego zależy wymiar urlopu, określono w przepisach Kodeksu pracy. Na mocy art. 155 § 1 K.p. do okresu pracy wpływającego na wymiar urlopu zalicza się z tytułu ukończenia:
- zasadniczej lub równorzędnej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
- średniej szkoły zawodowej - przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
- średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
- średniej szkoły ogólnokształcącej - 4 lata,
- szkoły policealnej - 6 lat,
- szkoły wyższej - 8 lat.
W myśl przytoczonej regulacji, wliczeniu podlega albo przewidziany programem nauczania faktyczny czas trwania nauki, ograniczony do konkretnej liczby lat, albo określona tym przepisem liczba lat nauki niezależnie od tego, ile faktycznie ona trwała. Przykładowo z tytułu ukończenia szkoły wyższej zalicza się 8 lat, bez względu czy pracownik ukończył studia licencjackie, czy magisterskie (przykład 1).
Co istotne, okresy nauki w szkole muszą być poświadczone świadectwem lub dyplomem jej ukończenia, zgodnie z przepisami obowiązującymi w szkolnictwie. Okresy nauki w różnych typach szkół nie podlegają jednak sumowaniu. Zasadniczo przyjmuje się liczbę lat wynikającą z ukończenia ostatniej szkoły, chyba że jest to dla pracownika niekorzystne.
Ponadto, jak stanowi art. 155 § 2 K.p., jeżeli pracownik pobierał naukę w trakcie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki, w zależności od tego, co jest dla pracownika korzystniejsze (przykład 2).
|
Przykład 1 Pracodawca od 1 września 2016 r. zatrudnił na 2 lata na pełny etat pracownika, który przedłożył dyplom ukończenia studiów licencjackich. Jest to jego pierwsza praca zawodowa i nie posiada on innych okresów zaliczalnych. Obecnie równolegle z pracą kontynuuje on naukę na studiach magisterskich. Pracodawca do stażu, od którego zależy wymiar urlopu, oprócz okresu pracy od 1 września br., powinien zaliczyć pracownikowi także 8 lat z tytułu ukończenia szkoły wyższej. Ze względu na fakt, że jest to pierwsza praca pracownika, to po każdym przepracowanym miesiącu nabywa on sukcesywnie prawo do 1,66 dnia urlopu, czyli 1/12 z 20 dni urlopu. W 2016 r. nastąpiło to 30 września i nastąpi 31 października, 30 listopada i 31 grudnia. W dniu 1 stycznia 2017 r. pracownik nabędzie od razu prawo do 20 dni urlopu, gdyż będzie mu już przysługiwał urlop kolejny.
Od 1 października br. pracodawca zatrudnił na pełny etat na 2 lata pracownika, który przedłożył dyplom ukończenia szkoły wyższej. Studiował on w okresie od 1 października 2012 r. do 26 czerwca 2015 r. Ponadto wykonywał pracę w okresie od 1 lipca 2011 r. do 30 września 2012 r. i od 2 czerwca 2014 r. do 31 grudnia 2015 r., co potwierdził świadectwami pracy. W okresie od 1 stycznia do 30 września 2016 r. nigdzie nie pracował. Wcześniej ukończył liceum ogólnokształcące. Korzystniejsze dla pracownika jest zaliczenie do stażu okresu nauki w szkole wyższej i pracy, niż w szkole średniej i pracy. Ukończenie w 2015 r. szkoły wyższej pozwala na uwzględnienie w stażu urlopowym 8 lat. Przy czym należy wyłączyć okres pracy równoległej z nauką, trwający od 2 czerwca 2014 r. do 26 czerwca 2015 r. Wliczeniu do stażu podlega okres pracy przed podjęciem studiów, czyli od 1 lipca 2011 r. do 30 września 2012 r. i po zakończeniu studiów od 27 czerwca do 31 grudnia 2015 r. Z tytułu ukończenia szkoły wyższej należy pracownikowi zaliczyć do stażu 8 lat, a z tytułu pracy okres niepokrywający się z nauką wynoszący łącznie 1 rok, 9 miesięcy i 5 dni. Podejmując pracę w dniu 1 października 2016 r. pracownik posiadał staż wynoszący 9 lat, 9 miesięcy i 5 dni. Po 2 miesiącach i 25 dniach pracy będzie mu przysługiwał urlop w wymiarze 26 dni (jeszcze w 2016 r.). |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 ze zm.)
autor: Ewa Madejek
Gazeta Podatkowa nr 82 (1332) z dnia 2016-10-13