Składki od przychodów pracowniczych w interpretacjach ZUS
Podstawę wymiaru składek ZUS dla pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o pdof, osiągany z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy. Nie każdy jednak przychód pracowniczy jest obciążony składkami, na co uwagę zwraca ZUS w wydawanych przez siebie interpretacjach.
Zakład pracy chce sfinansować swoim pracownikom zakup karnetów sportowych umożliwiających korzystanie z wielu obiektów sportowych. Pracownik będzie częściowo partycypował w zakupie karnetu, a różnicę będzie pokrywał pracodawca. Zakład nie posiada przepisów wewnątrzzakładowych oraz nie wydał wewnętrznego zarządzenia, w których widnieje zapis o zapewnieniu pracownikom możliwości korzystania z tych karnetów. Czy w tej sytuacji różnica między ceną rynkową a odpłatnością pracowników, którą finansuje firma, będzie oskładkowana?
Z podstawy wymiaru składek ZUS wyłączone są m.in. korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające m.in. na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług. Stanowi tak § 2 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, zwanego rozporządzeniem składkowym. Konstrukcja tego przepisu wskazuje, że jeżeli świadczenia (korzyści) uzyskiwane przez pracownika, stanowiące dla niego przychód ze stosunku pracy, wynikają z przepisów układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, regulujących uprawnienie do ich zakupu po cenach niższych niż detaliczne (tj. określają częściową odpłatność pracownika za dane świadczenie), to korzystają one z wyłączenia z podstawy wymiaru składek ZUS. Korzyść uzyskiwana przez pracownika musi przy tym przybrać formę niepieniężną - formę zakupu po cenach niższych niż detaliczne artykułu lub usługi.
Pracodawca, o którym mowa, nie posiada przepisów wewnątrzzakładowych oraz nie wydał wewnętrznego zarządzenia, w których widnieje zapis o zapewnieniu pracownikom możliwości korzystania z karnetów sportowych. Zatem finansowana przez niego wartość wspomnianych karnetów będzie oskładkowana. Stanowisko takie potwierdził Oddział ZUS w Lublinie w interpretacji z dnia 4 lipca 2018 r., znak: WPI/200000/43/768/2018.
W ramach systemu motywacyjnego pracownikom będą przekazywane karty i bony żywieniowe uprawniające do zakupu posiłków w punktach gastronomicznych do wysokości nieprzekraczającej 190 zł miesięcznie. Pracownicy nie będą mogli używać kart ani bonów do nabywania innych usług i artykułów (w tym spożywczych) niż tzw. posiłki gotowe do spożycia. Czy wartość tych świadczeń będzie zwolniona ze składek ZUS?
Generalnie wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190 zł. Tak wskazuje § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia składkowego. Przepis ten swym zakresem obejmuje nie tylko wartość przekazanych pracownikom posiłków, ale również (tak jak w analizowanym przypadku) kart i bonów żywieniowych, do wysokości 190 zł.
Zgodnie ze stanowiskiem Oddziału ZUS w Gdańsku, wyrażonym w interpretacji z dnia 6 lipca 2017 r., znak: DI/100000/43/724/2017, zwolnienie składkowe wynikające z tego przepisu można zastosować w sytuacji łącznego spełnienia określonych warunków. Będzie tak w przypadku, gdy:
- pracodawca udostępnia pracownikom posiłki, co oznacza, że z wyłączenia, o którym mowa, nie korzysta wartość posiłków przygotowywanych przez pracowników,
- udostępnianie posiłków nie może zostać zastąpione wypłatą ekwiwalentu za te świadczenia,
- wartość przedmiotowych świadczeń nie może przekraczać miesięcznie kwoty 190 zł,
- udostępnianie posiłków odbywa się np. poprzez przekazywanie bonów lub kart żywieniowych uprawniających do otrzymania dań jedynie w postaci gotowej lub przetworzonej, co eliminuje zakup artykułów spożywczych służących do ich przygotowania,
- realizacja kart i bonów żywieniowych następuje wyłącznie w punktach gastronomicznych (np. barach, stołówkach).
O ile więc przekazanie świadczeń wskazanych w pytaniu dokonane zostanie z uwzględnieniem tych kryteriów, wówczas ich wartość będzie zwolniona ze składek ZUS na podstawie § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia składkowego.
Pracownica zatrudniona w urzędzie gminy na koniec sierpnia br. otrzymała wynagrodzenie miesięczne oraz nagrodę jubileuszową za 30 lat pracy w wysokości 150% wynagrodzenia miesięcznego. W regulaminie wynagradzania pracodawca zawarł zapis, z którego wynika, iż nagrody jubileuszowe wypłacane są pracownikom w zależności od ogólnego stażu pracy, nie częściej niż co 5 lat. Czy gratyfikacja ta będzie zwolniona ze składek ZUS?
Wśród przychodów pracowniczych, których nie wlicza się do podstawy wymiaru składek, znajdują się nagrody pieniężne związane z jubileuszem pracy pracownika, wypłacane z częstotliwością nie większą niż co 5 lat. Takie uregulowanie wynika z § 2 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia składkowego. Zwolnienie nagrody za staż pracy z oskładkowania jest więc uzależnione od warunków jej przyznawania zawartych w zakładowych lub odrębnych przepisach prawa pracy (np. regulaminie wynagradzania, układzie zbiorowym pracy).
W analizowanym przypadku pracodawca (tu: urząd gminy) w regulaminie wynagradzania zawarł zapis, że pracownicy są uprawnieni do takiej nagrody nie częściej niż co 5 lat. W tej sytuacji omawiane świadczenie jest zwolnione ze składek ZUS (por. interpretację Oddziału ZUS w Gdańsku z dnia 18 sierpnia 2016 r., znak: DI/100000/43/744/2016).
Podstawa prawna
Rozporządzenie MPiPS z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1949)
autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 73 (1530) z dnia 2018-09-10