Składki ZUS przy prowadzeniu kilku działalności
Przedsiębiorca prowadzący jednocześnie kilka firm często ma wątpliwości, jakim ubezpieczeniom w ZUS będzie z tego tytułu podlegał i jakie składki opłacał. Ilość prowadzonych przez przedsiębiorcę firm nie zwiększa jego zobowiązań z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne. Natomiast w zależności od rodzaju prowadzonej działalności będzie on opłacał jedną lub dwie (bądź więcej) składki zdrowotne.
Osoba prowadząca pozarolniczą działalność podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym, czyli emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu. Obligatoryjne jest też dla niej ubezpieczenie zdrowotne. Charakter dobrowolny ma dla przedsiębiorcy ubezpieczenie chorobowe, do którego może on przystąpić wyłącznie na złożony przez siebie wniosek.
Obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu przedsiębiorca podlega od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyłączeniem okresu, na który została ona zawieszona na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.
Podstawa wymiaru składek
Składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne każdy przedsiębiorca opłaca od zadeklarowanej przez siebie podstawy wymiaru. W przypadku składek społecznych podstawa ta nie może być niższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych na dany rok kalendarzowy. W 2012 r. najniższa miesięczna podstawa ich wymiaru wynosi 2.115,60 zł. Dla nowych przedsiębiorców minimalna miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wynosi 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (aktualnie 450 zł, tj. 30% z kwoty 1.500 zł).
Z kolei podstawa wymiaru składki zdrowotnej przedsiębiorcy nie może być niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku. W 2012 r. najniższa miesięczna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne dla takiej osoby wynosi 2.828,31 zł.
Składki społeczne przy kilku firmach
Dla osoby prowadzącej kilka rodzajów pozarolniczej działalności ubezpieczenia społeczne są zawsze obowiązkowe z jednego wybranego przez nią rodzaju działalności (art. 9 ust. 3 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). Z pozostałych działalności nie podlega ona tym ubezpieczeniom ani dobrowolnie, ani obowiązkowo (przykład 1).
Inne zasady przy składce zdrowotnej
Inaczej sprawa wygląda ze składką na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku, gdy przedsiębiorca prowadzi kilka pozarolniczych działalności. Ubezpieczony prowadzący działalność pozarolniczą uzyskujący przychody z więcej niż z jednego rodzaju działalności, składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdego z nich (np. prowadzenie spółki cywilnej i pozarolniczej działalności gospodarczej). Z zastrzeżeniem, że jeżeli uzyskuje przychody z więcej niż jednej spółki (także w ramach tego samego rodzaju), to składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca odrębnie od każdej prowadzonej spółki (przykład 2).
W art. 82 ust. 5 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych określono co należy rozumieć pod pojęciem "rodzaje działalności". Do rodzajów tych zalicza się m.in. działalność gospodarczą prowadzoną w formie:
1) spółki cywilnej,
2) jednoosobowej spółki z o.o.,
3) spółki jawnej,
4) spółki komandytowej,
5) spółki partnerskiej.
Wśród rodzajów działalności wymienionych w tym artykule wymienia się również wykonywanie:
- działalności twórczej lub artystycznej (jako twórca lub artysta),
- wolnego zawodu (opodatkowanego ryczałtem lub na zasadach ogólnych),
- innej niż wcześniej wymienione pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych.
Kiedy jedna składka zdrowotna?
Jako jeden z rodzajów działalności występuje "inna niż wcześniej wymieniona pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych". Osoby prowadzące indywidualnie tego typu działalności na własny rachunek na podstawie wpisu do CEIDG (także gdy w ramach jednego wpisu wykonują kilka działalności) opłacają składkę na ubezpieczenie zdrowotne w pojedynczej wysokości. Traktuje się je jako prowadzące działalność tego samego rodzaju (przykład 3).
|
Przykład 1 Pani Ewelina prowadzi dwie pozarolnicze działalności gospodarcze. Pierwsza to sklep ze sprzętem RTV AGD, druga - usługi ksero. Pani Ewelina chce podlegać obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z tytułu świadczenia usług ksero. Zatem tylko z tej działalności zobowiązana jest opłacać składki na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne.
Pan Piotr prowadzi dwie spółki cywilne na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej. Zobowiązany jest opłacać składkę zdrowotną odrębnie od każdej prowadzonej spółki cywilnej.
Pan Marcin prowadzi dwie firmy na własny rachunek na podstawie wpisu do CEIDG. Pierwsza to obróbka drewna, druga to produkcja kostki brukowej. Pan Marcin zobowiązany jest opłacać jedną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Jest to bowiem jeden rodzaj działalności według przepisów ustawy zdrowotnej. |
Podstawa prawna
Ustawa z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.)
Ustawa z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.)
autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 75 (907) z dnia 2012-09-17