Skutki zastosowania nieprawidłowej stawki VAT na fakturze

Skutki po stronie dostawcy

Zastosowanie błędnej stawki VAT przez podatnika dokonującego sprzedaży towarów czy usług spowoduje określone skutki w podatku VAT w zależności od tego, czy doszło do zawyżenia, czy też do zaniżenia stawki VAT.

W sytuacji gdy podatnik zastosuje wyższą niż powinien stawkę VAT na fakturze, musi odprowadzić podatek VAT w większej wysokości. Ponadto, jak wynika z art. 108 ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty (przykład 1).

Natomiast poważniejsze skutki podatkowe wystąpią w sytuacji, gdy podatnik zaniży stawkę VAT na fakturze. Nieprawidłowość ta bowiem skutkuje powstaniem zaległości podatkowej. W przypadku wykrycia tej nieprawidłowości podatnik zobowiązany jest do jej poprawienia poprzez wystawienie faktury korygującej oraz skorygowania deklaracji VAT.

Również w sytuacji, gdy podatnik na fakturze błędnie zastosuje do sprzedaży 0% stawkę VAT, a powinien do niej zastosować zwolnienie z VAT, pomimo że błąd ten nie rodzi żadnych skutków finansowych (zarówno w przypadku sprzedaży zwolnionej z VAT, jak i opodatkowanej 0% VAT nie występuje podatek należny), to ma obowiązek skorygowania takiej faktury.

Korekta błędnej stawki VAT

Jak wskazano wcześniej, w sytuacji gdy podatnik zastosował błędną stawkę VAT dla danego towaru czy usługi, musi błąd ten poprawić poprzez wystawienie faktury korygującej, o której mowa w art. 106j ustawy o VAT.

W przypadku zawyżenia stawki VAT fakturę korygującą podatnik rozlicza na podstawie art. 29a ust. 13 i 14 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem, w sytuacji gdy stwierdzono pomyłkę w kwocie podatku na fakturze pierwotnej, skutkującą zawyżeniem kwoty podatku należnego, obniżenia podstawy opodatkowania w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał korektę, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Na podstawie art. 29a ust. 15 pkt 4 ustawy o VAT, warunku posiadania przez podatnika potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę nie stosuje się w przypadku, gdy podatnik nie uzyskał potwierdzenia mimo udokumentowanej próby doręczenia faktury korygującej i z posiadanej dokumentacji będzie wynikać, że nabywca towaru lub usługobiorca wie, iż transakcja została zrealizowana zgodnie z warunkami określonymi w fakturze korygującej.

W tym przypadku obniżenie podstawy opodatkowania nastąpi nie wcześniej niż w deklaracji podatkowej składanej za okres rozliczeniowy, w którym zostały łącznie spełnione przesłanki określone w powołanym wcześniej przepisie.

Tak więc w przypadku wystawienia faktury korygującej in minus (po zmniejszeniu stawki VAT), nie koryguje się deklaracji VAT za okres, w którym wykazano tę transakcję, ale w deklaracji składanej na bieżąco, czyli w miesiącu (kwartale) otrzymania korekty przez nabywcę (pod warunkiem posiadania potwierdzenia odbioru korekty).

Inaczej podatnik musi postąpić, kiedy będzie zobowiązany do podwyższenia VAT w związku z błędnie zastosowaną stawką podatku na fakturze. W tym przypadku podatnik ma obowiązek skorygowania deklaracji za okres, w którym rozliczył fakturę pierwotną. Wówczas bowiem doszło do zaniżenia zobowiązania podatkowego (przykład 2).

Odliczenie VAT z faktury zawierającej błędną stawkę

Podatnik, który otrzymał fakturę zawierającą błędną stawkę VAT, nie traci prawa do odliczenia podatku naliczonego w kwocie wykazanej na fakturze, pod warunkiem, że zakup związany był z działalnością opodatkowaną. Przepisy ustawy o VAT nie wymieniają przypadku otrzymania faktury z błędną stawką VAT jako pozbawiającego podatnika (nabywcę) odliczenia podatku naliczonego, nawet w sytuacji, gdy została ona zawyżona.

Przy czym nabywcy nie przysługuje prawo do odliczenia VAT w sytuacji gdy sprzedawca opodatkował VAT czynność zwolnioną z VAT lub niepodlegającą opodatkowaniu. W takim przypadku wystawca błędnej faktury musiałby odprowadzić VAT należny, natomiast nabywca nie ma prawa do odliczenia tego podatku, na podstawie art. 88 ust. 3a pkt 2 ustawy o VAT.

Błędnie zaprogramowana stawka VAT w kasie fiskalnej

Na temat błędnie zaprogramowanej stawki VAT w kasie fiskalnej, w sytuacji gdy podatnik zwolniony z VAT rejestrował sprzedaż z 23% stawką VAT, wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lutego 2017 r., nr 1061-IPTPP3.4512.712.2016.1.OS.

Zdaniem organu skoro kasa nie pozwala na korektę danych zapisanych w pamięci kasy, podatnik powinien prowadzić tzw. ewidencję korekt, z której musi dokładnie wynikać kwota korekty sprzedaży i podatku należnego. Jak podkreślił, ewidencja taka nie ma określonego wzoru, ale wskazane jest, aby zawierała co najmniej dane niezbędne do ustalenia przyczyn zaistniałej korekty, a zapisy w niej widniejące pozwalały na określenie prawidłowej kwoty obrotu i podatku należnego.

Organ wyjaśnił, że w przypadku wystawienia paragonu fiskalnego, w którym wykazano kwotę podatku należnego, mimo że sprzedaż podlegała zwolnieniu z VAT, sprzedawca nie ma obowiązku zapłaty wykazanej na paragonie kwoty podatku VAT. Tak więc uznał, że podatnik nie ma obowiązku zapłaty podatku należnego, wynikającego z paragonów fiskalnych wystawionych w okresie omyłkowego zafiskalizowania stawki podatku. Ponadto, zdaniem organu, w takim przypadku podatnik nie ma również obowiązku sporządzania deklaracji VAT, gdyż jest podatnikiem zwolnionym od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o VAT.

Podstawa prawna

Ustawa z dnia 11.03.2004 r. o VAT (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221)

autor: Aleksandra Węgielska
Gazeta Podatkowa nr 57 (1411) z dnia 2017-07-17

GOFIN podpowiada