Sprzedawca nie zapłacił, nabywca nie odliczy

Takie stanowisko zajął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 4 listopada 2004 r. (sygn. III SA 3509/03).

Sprawa rozpoznawana była przez Sąd na gruncie poprzednio obowiązującego stanu prawnego. Zgodnie z obowiązującym wówczas przepisem § 50 ust. 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 grudnia 1999 r. w przypadku, gdy nabywca posiadał fakturę nie potwierdzoną kopią u sprzedawcy, faktura ta nie stanowiła podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego, chyba że wystawca faktury lub faktury korygującej uwzględnił wykazaną w niej sprzedaż i podatek należny w deklaracji dla podatku od towarów i usług.

Wydając na tej podstawie niekorzystne dla podatnika rozstrzygnięcie WSA odniósł się również do wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Sąd stwierdził lakonicznie, iż orzeczenie TK, w którym Trybunał zakazał obarczania podatnika - nabywcy sankcją w sytuacji, w której to sprzedawca nie wywiązał się ze swoich obowiązków, nie znajduje zastosowania do kwoty niesłusznie odliczonego podatku VAT.

W obecnym stanie prawnym okoliczności w jakich podatnik nie może odliczyć podatku wskazane są m.in. w treści § 14 rozporządzenia z dnia 27 kwietnia 2004 r. Ustawodawca pominął wielokrotnie krytykowaną regulację przepisu § 50 ust. 4 pkt 2. Postępowanie ustawodawcy wskazuje jasno, że zapis ten uznany został za błędny i dlatego nie przeniesiono go do nowego rozporządzenia, tak jak to miało miejsce z pozostałymi zapisami dawnego przepisu §50.

Obecnie Podatnik w sytuacji analogicznej do rozstrzyganej przez Sąd może skutecznie odliczyć podatek.

Sąd przy orzekaniu powinien brać pod uwagę nie tylko stan prawny obowiązujący dla danego stanu faktycznego, ale także prawidłowość poszczególnych regulacji, składających się na taki stan prawny. Zastrzeżenia budzi również nonszalanckie podejście do prawotwórczej roli orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego.