Twój małżonek prowadzi działalność? Możesz odpowiadać za jego długi!
Za zadłużenie z tytułu nieopłaconych w terminie składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych odpowiada co do zasady sam przedsiębiorca. Jednakże w pewnych okolicznościach, a zwłaszcza gdy brak jest możliwości wyegzekwowania należności od płatnika składek, koniecznością uregulowania zadłużenia może zostać obarczony jego współmałżonek.
Podstawowymi przesłankami odpowiedzialności współmałżonka za zobowiązania składkowe przedsiębiorcy jest istnienie zaległości z tytułu nieopłaconych w terminie składek ZUS, a także powstanie zadłużenia w okresie, w którym współmałżonek stale współdziałał z przedsiębiorcą przy wykonywaniu działalności gospodarczej i osiągał z tego tytułu korzyści materialne.
Odpowiedzialność współmałżonka za zobowiązania przedsiębiorcy z tytułu zaległych składek jest odpowiedzialnością całym majątkiem wspólnym solidarnie z płatnikiem składek. Podkreślić należy, iż wspólna odpowiedzialność dotyczy także zaległości składkowych, powstałych przed datą zawarcia związku małżeńskiego.
Należności z tytułu zaległych składek nie mogą być natomiast dochodzone z majątku osobistego współmałżonka, tj. z takich jego składników, które zostały nabyte jeszcze przed zawarciem związku małżeńskiego lub za środki wypracowane przed jego zawarciem.
Majątek osobisty współmałżonka nie podlega bowiem, co do zasady, egzekucji. Zaznaczyć również należy, iż zakres kwotowy odpowiedzialności współmałżonka jest ograniczony do wysokości uzyskanych przez niego korzyści.
Odpowiedzialnością z tytułu zaległych składek może być także obciążony rozwiedziony małżonek przedsiębiorcy. Jednakże w tym przypadku, zakres odpowiedzialności został ograniczony do czasu trwania związku małżeńskiego, a także wysokości przypadającego temu małżonkowi udziału w majątku wspólnym.
Ograniczenie to nie oznacza jednak, że ZUS będzie prowadził egzekucję wyłącznie ze wspólnych przedmiotów majątkowych byłych małżonków. Postępowanie egzekucyjne może być bowiem prowadzone z całego majątku małżonka, tyle że do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.
Jeżeli w stosunku do współmałżonka spełnione zostały przesłanki do przeniesienia na niego odpowiedzialności za należności z tytułu zaległych składek, ZUS wyda w tym zakresie decyzję administracyjną.
Od tego typu rozstrzygnięcia, osoba obciążona odpowiedzialnością może odwołać się do właściwego sądu w terminie i według zasad określonych w przepisach kodeksu postępowania cywilnego.
Ponadto, sam fakt wydania decyzji o odpowiedzialności małżonka nie oznacza jeszcze, że ZUS może żądać przymusowego wykonania zobowiązań w niej określonych. Decyzja taka musi bowiem być wykonalna, a egzekucja prowadzona dotychczas z majątku przedsiębiorcy musi być całkowicie lub częściowo bezskuteczna.
