Podważenie dotychczasowych poglądów nastąpiło w wyroku NSA z dnia 25.01.2012, II FSK 1445/10, w którym sąd przyjął całkowicie odmienne od dotychczasowego rozumienie pojęcia reprezentacji:
"W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przeprowadzony przegląd funkcjonowania pojęcia "reprezentacja" w obrocie prawnym, wyrażającego się w sposobie jego stosowania i rozumienia przez ustawodawcę, a także przez naukę i praktykę prawa, prowadzi do wniosku, że termin ten w zakresie języka prawnego i prawniczego należy rozumieć jako "przedstawicielstwo, reprezentowanie czyichś interesów, występowanie w czyimś imieniu", a nie "wystawność, okazałość, wytworność" (...) w prawie podatkowym termin "reprezentacja" należy rozumieć jako "przedstawicielstwo podatnika, działanie w jego imieniu, w jego interesie, na jego rzecz" , a nie jako "wystawność, wytworność, okazałość".
Z kolei w wyroku z 25 maja 2012r. (sygn. akt II FSK 2200/10) NSA wprost stwierdził, iż nie podziela poglądu zawartego w wyroku z dnia 25 stycznia 2012 r. W swej argumentacji podniósł, iż termin "reprezentacja" związany jest z pewnymi czynnościami faktycznymi (np. spotkanie z kontrahentem w restauracji i zjedzenie wspólnie posiłku), a nie reprezentacją w sensie prawnym. Jest oczywistym, że również w takiej sytuacji podatnik reprezentuje swoją firmę, jednak należy to odnieść raczej do potocznego znaczenia tego pojęcia, a nie przedstawicielstwa w sensie prawnym.
W zasadzie podatnik, przy wszystkich czynnościach mających jakikolwiek związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, w sensie potocznym reprezentuje swoją działalność. Nie oznacza to jednak automatycznie, że pojęcie reprezentacji obejmuje każdą czynność faktyczną podjętą przez tego podatnika, a związaną w jakikolwiek sposób z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. W związku z powyższym według NSA: "reprezentacja to ogólnie okazałość, wystawność w czyimś sposobie życia, związana ze stanowiskiem, pozycją społeczną. Transponując tę definicję na potrzeby prawa podatkowego reprezentacją będą wszelkie wydatki, które w sposób ponadstandardowy kreują pozytywny wizerunek firmy, w tym wobec innych podmiotów, z którymi współpracuje".
Z drugiej strony pojawiały się wyroki innych składów sędziowskich NSA podzielające pogląd wyrażony w styczniu br. Są to jednak tylko rozstrzygnięcia w konkretnych sprawach. Jedynym rozwiązaniem wydaje się uchwała siedmiu sędziów NSA, która raz na zawsze rozwiązałaby problem z reprezentacją.
Od niedawna istnieje taka szansa, gdyż NSA postanowieniem z dnia 17 grudnia br. (sygn. II FSK 702/11) przedstawił składowi siedmiu sędziów NSA do rozstrzygnięcia zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, tj.: czy wydatki na zakup usług gastronomicznych, podawanych i świadczonych w trakcie spotkań z kontrahentami, odbywającymi się w siedzibie podatnika, jak też poza tą siedzibą należące do kategorii wydatków, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, w każdym przypadku należy zaliczyć do kosztów reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów?
Podatnikom nie pozostaje zatem nic innego jak tylko mieć nadzieje na korzystne dla nich rozstrzygnięcie, gdyż stanowisko zajęte w uchwale NSA wiąże pośrednio wszystkie składy orzekające wojewódzkich sądów administracyjnych oraz NSA, aż do czasu zmiany tego stanowiska. Oznacza to, że po zapadnięciu tej uchwały należy spodziewać się ujednolicenia linii orzeczniczej dotyczącej definicji reprezentacji.
Jarosław Włoch, aplikant radcowski, konsultant podatkowy w Departamencie Doradztwa Podatkowego Małopolskiego Instytutu Studiów Podatkowych w Krakowie
Artykuł ma charakter jedynie informacyjny i stanowi publikację zainspirowaną treścią artykułów prasowych, interpretacji organów podatkowych i orzeczeń sądów administracyjnych. Nie stanowi porady ani opinii podatkowej czy prawnej w rozumieniu art. 2 ust. 1 i art. 31 ustawy o doradztwie podatkowym (Dz. U. z 1996 r. Nr 102, poz. 475, ze zm.) i jest odzwierciedleniem poglądów wyrażanych przez autorów publikacji. Małopolski Instytut Studiów Podatkowych Sp. z o.o. nie bierze odpowiedzialności za ewentualne skutki podejmowanych decyzji na ich podstawie.
Pobierz darmowy: PIT 2012
