Ulgowy ZUS nie dla każdego przedsiębiorcy

Osoba rozpoczynająca prowadzenie działalności gospodarczej podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym (emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu) oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu. Tylko ubezpieczenie chorobowe jest dla niej dobrowolne.

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących pozarolniczą działalność stanowi:

• zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek emerytalno-rentowych
  
  lub
  
• 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę, w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej.

Składkę zdrowotną przedsiębiorca opłaca również od zadeklarowanej kwoty. Z tym że podstawę jej wymiaru stanowi kwota nie niższa niż 75 proc. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w IV kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

W 2013 r. podstawa wymiaru składek społecznych dla przedsiębiorcy wynosi 2.227,80 zł lub 480 zł, a zdrowotnej 2.908,13 zł.

Osoby rozpoczynające prowadzenie działalności gospodarczej na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych mogą opłacać z działalności składki na ubezpieczenia społeczne od niższej podstawy wymiaru, aniżeli powszechnie obowiązująca przedsiębiorców. W okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia w ich przypadku nie może być niższa od 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Przy czym prawo do opłacania składek na te ubezpieczenia od obniżonej podstawy wymiaru przysługuje wyłącznie osobom, które:

• nie prowadzą lub w okresie ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych przed dniem rozpoczęcia wykonywania obecnej działalności nie prowadziły innej pozarolniczej działalności,
  
• nie wykonują na rzecz byłego pracodawcy takich samych czynności wchodzących w zakres obecnie wykonywanej działalności gospodarczej, jakie przed dniem jej rozpoczęcia wykonywały w ramach stosunku pracy (lub spółdzielczego stosunku pracy) w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.

Od lipca br. prowadzę działalność gospodarczą. Zgłosiłem się z tego tytułu do wszystkich ubezpieczeń w ZUS. Poprzednią działalność prowadziłem w okresie od 1 września 2006 r. do 30 września 2008 r. Od 1 października 2008 r. do 31 maja 2010 r. zgłosiłem jej zawieszenie. W ewidencji działalności gospodarczej dokonałem jej likwidacji od 1 czerwca 2010 r. Czy mogę opłacać składki społeczne od ulgowej podstawy wymiaru?

NIE. Czytelnik nie może opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Jeżeli przedsiębiorca prowadził pozarolniczą działalność we wcześniejszym okresie i obecnie zamierza rozpocząć wykonywanie innej działalności, to ustalając czy może opłacać składki społeczne od ulgowej podstawy wymiaru, powinien wziąć pod uwagę okres faktycznego prowadzenia i zaprzestania prowadzenia poprzedniej działalności. Przy czym nie uwzględnia w nim faktu posiadania uprawnień do prowadzenia tej działalności (wpis do ewidencji działalności gospodarczej).

Jeżeli od daty faktycznego zaprzestania wykonywania przez niego działalności do dnia rozpoczęcia nowej działalności upłynęło powyżej 60 miesięcy, przysługuje mu wówczas prawo do opłacania składek w niższej wysokości.

W przypadku Czytelnika przerwa w faktycznym prowadzeniu pozarolniczej działalności wyniosła 57 miesięcy kalendarzowych. Wobec tego nie może on opłacać składek na ubezpieczenia społeczne od preferencyjnej podstawy wymiaru. Co oznacza, że obowiązującą go z tytułu prowadzonej w 2013 r. działalności gospodarczej podstawą wymiaru składek na te ubezpieczenia jest kwota nie niższa niż 2.227,80 zł.

Od przyszłego miesiąca rozpoczynam prowadzenie własnej działalności gospodarczej. W ramach tej działalności przez pierwsze 3 lata będę wykonywał m.in. usługi, które pokrywają się z zakresem czynności, jakie wcześniej wykonywałem na rzecz swojego pracodawcy, u którego byłem zatrudniony do końca maja br. Czy eliminuje mnie to z możliwości opłacania niższych składek społecznych?

TAK. Wykonywanie w ramach prowadzonej działalności gospodarczej czynności na rzecz byłego pracodawcy pozbawia przedsiębiorcę możliwości skorzystania z ulgowego ZUS.

Jednym z warunków pozwalającym przedsiębiorcy opłacać składki społeczne od 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia jest niewykonywanie na rzecz byłego pracodawcy czynności, które wchodzą w zakres obecnie wykonywanej przez niego działalności gospodarczej, a które przed dniem jej rozpoczęcia wykonywał w ramach m.in. stosunku pracy - w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym.

Z pytania wynika, że usługi wykonywane w ramach prowadzonej firmy na rzecz byłego pracodawcy pokrywają się z zakresem czynności, które wcześniej wykonywał on na jego rzecz jako pracownik. Nie może zatem - jako nowy przedsiębiorca - opłacać składek społecznych od podstawy wynoszącej 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia. Musi je opłacać na ogólnych zasadach obowiązujących przedsiębiorców, tj. od 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.

autor: Aneta Dąbrowska
Gazeta Podatkowa nr 61 (998) z dnia 2013-08-01

GOFIN podpowiada