VAT: Darowizna na cele charytatywne

Pismo resortu finansów stanowi odpowiedź na bulewrsującą w ostatnim czasie opinię społeczną sprawę piekarza, który część upieczonego chleba przekazywał ubogim. Nie było by w tym nic dziwnego, poza przykładem godnym naśladowania, gdyby nie fakt, że przedsiębiorca ten, jak również inni podatnicy przekazujący swoje towary na cele charytatywne (osobom potrzebującym), musi z tego tytułu zapłacić podatek VAT.

Obowiązek powyższy wynika z przepisu art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i uslug. Powołany przepis stanowi bowiem, że nieodpłatne przekazanie towarów (darowizny) jest czynnością opodatkowaną VAT, zrównaną dla celów tego podatku z odpłatną dostawę towarów w rozumieniu przepisów tej ustawy.

Nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu, w sytuacji gdy podatnik w ramach prowadzonego przedsiębiorctswa przekazuje towary ale na cele nie związane z tym przedsiębiorstwem (inne cele), a w szczególności, przekazuje lub zużywa towary na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, etc.Powyższy katalog ma charakter otwarty, co oznacza, że każde, nie tylko wyżej wymienione przekazanie przez podatników towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z tym przedsiębiorstwem będzie stanowiło dostawę towarów.

Należy jednak zauważyć, że czynności te są opodatkowane tylko wtedy, gdy podatnikowi przy ich nabyciu przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o podatek naliczony od tych czynności w całości lub w części.

To właśnie na ten zapis powołał się wiceminister finansów w piśmie do Marszałka Sejmu, dokonując jego interpretacji w ten sposób, iż uznał, że przekazanie darowizny nie jest opodatkowane VAT, jeżeli podatnik nie skorzystał z odliczenia podatku naliczonego od nabycia towarów i usług związanych z taką darowizną. Jest jednak wręcz przeciwnie. Możliwość nieopodatkowywania VAT nieodpłatnego przekazania towarów jest bowiem uzależniona od posiadania przez podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego. Bez znaczenia, na gruncie omawainego przepisu jest, czy podatnik z tego prawa skorzystał czy też nie. Sama możliwość obniżenia podatku o podatek nalicozny przy nabyciu przekazywanych towarów powoduje, że przekazanie to stanowi czynność opodatkowaną.

Stanowisko zaprezentowane przez resort finansów pozostaje w sprzeczności z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Aczkolwiek, ze społecznego punktu widzenia, absurdem jest, aby podatnicy przekazujący na cel charytatywny (osobom potrzebującym) swoje towary, ponosili dodatkowe obciążenia finansowe z tego tytułu, to jednak brzmienie art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. nie pozostawia w tym zakresie wątpliwości.

Urzędy skarbowe bardzo restrykcyjnnie podchodzą do kwestii opodatkowania VAT nieodpłatnych przekazań (darowizn), stojąc na stanowisku, że czynność ta podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Pismo Ministerstwa Finansów, zawierające stanowisko przeciwne, wprowadzi pewien chaos, którego skutki najdotkliwiej, jak zwykle zresztą, odczują podatnicy.