Dla celów VAT w euro wyrażony jest limit dla tzw. małych podatników. Przypomnijmy, że na potrzeby VAT za małego podatnika uważany jest podatnik (art. 2 pkt 25 ustawy o VAT):
1) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro,
2) prowadzący przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzający funduszami inwestycyjnymi, będący agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu - jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45.000 euro.
Dla ustalenia prawa do statusu małego podatnika, przeliczenia ww. kwot należy dokonać stosując średni kurs euro ogłoszony przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł.
Średni kurs euro na 1 października 2015 r. wyniósł 4,2437 zł/euro (tabela kursów nr 191/A/NBP/2015). Zatem w 2016 r. małym podatnikiem będzie podatnik, u którego wartość sprzedaży brutto w 2015 r. nie przekroczy (po zaokrągleniu do 1.000 zł):
1.200.000 euro × 4,2437 zł/euro = 5.092.000 zł.
Z kolei dla podatnika prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, itp., limit dla małego podatnika wyniesie:
45.000 euro × 4,2437 zł/euro = 191.000 zł.
Ze względu na wzrost kursu euro w stosunku do roku ubiegłego, ww. limity ulegną podwyższeniu (na 2015 r. ww. limity wynoszą odpowiednio: 5.015.000 zł i 188.000 zł).
Przypomnijmy, że mali podatnicy mogą korzystać z pewnych preferencji, tj. mogą:
1) rozliczać VAT według tzw. "metody kasowej" (patrz: art. 21 ustawy o VAT),
2) rozliczać VAT kwartalnie, bez konieczności wpłacania zaliczek na podatek (patrz: art. 103 ust. 2-2g ww. ustawy).
Podatnicy mogą opłacać w roku podatkowym ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z prowadzonej działalności pod warunkiem m.in., że w roku poprzedzającym rok podatkowy:
1) uzyskali przychody z tej działalności, prowadzonej wyłącznie samodzielnie, w wysokości nieprzekraczającej 150.000 euro, lub
2) uzyskali przychody wyłącznie z działalności prowadzonej w formie spółki cywilnej osób fizycznych lub spółki jawnej osób fizycznych, a suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie przekroczyła kwoty 150.000 euro.
Powyższy limit przelicza się na walutę polską według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy (patrz: art. 4 ust. 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym..., w brzmieniu obowiązującym od 23 września 2015 r.). Zatem na 2016 r. limit ten wyniesie:
150.000 euro × 4,2437 zł/euro = 636.555 zł.
Przypominamy, że z reguły ryczałt od przychodów ewidencjonowanych opłaca się miesięcznie. Podatnicy mogą również wybrać kwartalny sposób jego opłacania, o ile otrzymane w roku poprzedzającym rok podatkowy przychody z działalności prowadzonej samodzielnie albo przychody spółki nie przekroczyły kwoty stanowiącej równowartość 25.000 euro. Limit dla kwartalnego ryczałtu na 2016 r. wyniesie:
25.000 euro × 4,2437 zł/euro = 106.092,50 zł.
Przypominamy, że na 2015 r. ww. limity są nieco niższe i wynoszą odpowiednio 626.880 zł i 104.480 zł.
Małym podatnikiem jest podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1.200.000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. Tak wynika z art. 4a pkt 10 ustawy o PDOP i art. 5a pkt 20 ustawy o PDOF.
Ponieważ średni kurs NBP z 1 października 2015 r. wyniósł 4,2437 zł/euro (zgodnie z tabelą nr 191/A/NBP/2015), zatem w 2016 r. status małego podatnika będzie miał podatnik, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczy w 2015 r. kwoty 5.092.000 zł (1.200.000 euro × 4,2437 zł/euro, po zaokrągleniu do 1.000 zł).
Posiadanie statusu małego podatnika uprawnia do:
- uiszczania kwartalnych zaliczek na podatek dochodowy (art. 25 ust. 1b-2 ustawy o PDOP i art. 44 ust. 3g-3i ustawy o PDOF),
- dokonywania jednorazowych odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16k ust. 7-13 ustawy o PDOP i odpowiednio w art. 22k ust. 7-13 ustawy o PDOF.
Przypomnijmy, że w 2015 r. małym podatnikiem jest podatnik, u którego wartość ww. przychodu ze sprzedaży za 2014 r. nie przekroczyła kwoty 5.015.000 zł.
Prawo do jednorazowej amortyzacji mają mali podatnicy oraz podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej (w roku jej rozpoczęcia) w odniesieniu do środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 KŚT (z wyłączeniem samochodów osobowych). Jednorazowego odpisu amortyzacyjnego dokonuje się w roku podatkowym, w którym środki te zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym równowartości kwoty 50.000 euro łącznej wartości tych odpisów amortyzacyjnych. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1.000 zł. Zatem limit jednorazowych odpisów amortyzacyjnych w 2016 r. będzie wynosił 212.000 zł (50.000 euro × 4,2437 zł/euro, po zaokrągleniu do 1.000 zł).
Przypomnijmy, że do końca 2015 r. limit ten jest niższy i wynosi 209.000 zł.
Księgi rachunkowe muszą prowadzić osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody, za poprzedni rok podatkowy (obrotowy - według ustawy o rachunkowości) wyniosły w walucie polskiej co najmniej równowartość 1.200.000 euro (por. art. 24a ust. 4 ustawy o PDOF oraz art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy o rachunkowości).
Wskutek ostatniej nowelizacji art. 24a ust. 6 ustawy o PDOF oraz art. 3 ust. 3 ustawy o rachunkowości (wprowadzonej w życie 23 września br. - Dz. U. poz. 1333), przeliczenia kwoty wyrażonej w euro na walutę polską dokonuje się po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na 1 dzień października roku poprzedzającego rok podatkowy/obrotowy (dotychczas był to 30 września).
Kursem obowiązującym na ten dzień jest kurs równy 4,2437 zł/euro (wynikający z tabeli kursów średnich NBP z dnia 1 października 2015 r., nr 191/A/NBP/2015), wobec czego kwota ta wynosi 5.092.440 zł.
Zatem jeżeli suma osiągniętych w 2015 r. przychodów w ww. podmiotach wyniesie co najmniej 5.092.440 zł, to począwszy od 1 stycznia 2016 r. wystąpi obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Przy ustaleniu obowiązku uwzględnia się przychody określone w ustawie o PDOF, a w podmiotach prowadzących już księgi rachunkowe - dodatkowo przychody określone w ustawie o rachunkowości.
W myśl ustawy o PDOF, są to przychody, o których mowa w art. 14 tej ustawy, czyli przychody z działalności gospodarczej, a według ustawy o rachunkowości - są to przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych, czyli bez zysków nadzwyczajnych i pozostałych przychodów operacyjnych.
W związku z tym podatnicy prowadzący w 2015 r.:
- podatkową księgę przychodów i rozchodów - przyjmują przychody określone w ustawie o PDOF,
- księgi rachunkowe - ustalają przychody według ustawy o PDOF oraz według ustawy o rachunkowości i jeśli któreś z nich przekroczą limit, wówczas od następnego roku muszą prowadzić księgi rachunkowe.
Ponieważ w 2015 r. omawiany limit wynosił 5.010.600 zł, obecny jego wzrost do 5.092.440 zł (a więc prawie o 82.000 zł) może spowodować w 2016 r. zmniejszenie liczby podmiotów zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych.
Należy jednak zauważyć, że w wyniku nowelizacji ustawy o PDOF (z 9 kwietnia 2015 r.), obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych może dotyczyć również osób prowadzących działy specjalne produkcji rolnej, rozliczających się dotychczas na podstawie norm szacunkowych, których przychody za 2015 r. osiągną ten limit.
W myśl art. 3 ust. 1a pkt 3 ustawy o rachunkowości, jednostkami mikro w rozumieniu tej ustawy są m.in. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli przychody netto tych jednostek ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 1.200.000 euro i nie więcej niż 2.000.000 euro za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w stosunku do których organ zatwierdzający podjął decyzję w sprawie sporządzania sprawozdania finansowego przewidzianego dla jednostek mikro.
Podobnie jak w przypadku limitu dotyczącego obowiązku prowadzenia ksiąg rachunkowych, w wyniku nowelizacji ustawy, wielkości wyrażone w euro przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok obrotowy (poprzednio był to 30 września).
Oznacza to, że dla potrzeb ustalenia możliwości uznania osoby fizycznej, spółki cywilnej osób fizycznych, spółki jawnej osób fizycznych oraz spółki partnerskiej za jednostkę mikro w 2016 r., konieczne jest przeliczenie kwoty 1.200.000 euro i 2.000.000 euro po kursie z 1 października 2015 r.
Po przeliczeniu uzyskamy następujące wartości:
1.200.000 euro × 4,2437 zł/euro = 5.092.440 zł,
2.000.000 euro × 4,2437 zł/euro = 8.487.400 zł.
Zatem w 2016 r. jednostkami mikro będą mogły być ww. jednostki, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 5.092.440 zł i nie więcej niż 8.487.400 zł za poprzedni rok obrotowy, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą - w roku obrotowym, w którym rozpoczęły działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych w sposób określony ustawą.
Natomiast możliwość sporządzenia sprawozdania finansowego przewidzianego dla jednostek mikro w 2015 r. mają m.in. osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych wyniosły równowartość w walucie polskiej nie mniej niż 5.010.600 zł (1.200.000 euro) i nie więcej niż 8.351.000 zł (2.000.000 euro) przeliczonych po kursie średnim NBP z 30 września 2014 r. równym 4,1755 zł/euro, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność albo prowadzenie ksiąg rachunkowych dopiero w 2015 roku - nie przekroczyły tych wielkości w tym pierwszym roku, czyli w 2015 r.
W każdym przypadku konieczne jest podjęcie przez organ zatwierdzający decyzji w tej sprawie (tj. decyzji o sporządzaniu sprawozdania finansowego przewidzianego dla jednostek mikro).
Biuletyn Informacyjny dla Służb Ekonomiczno - Finansowych Nr 30 z dnia 2015-10-20
GOFIN podpowiada
