Nie ma nadziei dla węgla w Polsce? OZE budujemy już taniej niż kopalnie
Czerwiec był pierwszym w historii momentem, kiedy odnawialne źródła energii wyprodukowały jej więcej niż elektrownie węglowe. A to niejedyny sukces OZE z ostatnich miesięcy. Już teraz budowa farm wiatrowych jest zwyczajnie tańsza niż budowa kopalni węgla.
W Polsce miks energetyczny tworzy przede wszystkim węgiel, farmy wiatrowe i fotowoltaika. Serwis globenergia.pl, powołując się na dane Forum Energii, informował, że czerwiec 2025 roku był historycznym momentem, gdy pierwszy raz więcej energii uzyskano z odnawialnych źródeł niż z węgla (44,1 proc. z OZE wobec 43,7 proc. z "czarnego złota").
W całym drugim kwartale br. udział węgla w miksie energetycznym spadł już do 45,2 proc., choć jeszcze w 2020 roku wynosił nawet 70 proc., a w ubiegłym roku ponad 56 proc.
"To głównie za sprawą generacji ze źródeł fotowoltaicznych, których moc zainstalowana wzrosła o 24 proc. w porównaniu do roku poprzedniego, osiągając poziom 23 GW (jeszcze 5 lat temu w Polsce było zaledwie 2 GW instalacji PV). Dodatkowo czerwiec był wyjątkowo wietrzny, co spowodowało, że generacja z wiatraków była dwukrotnie wyższa niż rok temu" - tłumaczyła dr Maria Niewierko z Forum Energii dla Euronews.
Na koniec czerwca br. zainstalowana moc całego sektora OZE wyniosła już 35,7 GW, a więc o 16,7 proc. więcej niż przed rokiem. W tym okresie energetyka konwencjonalna i OZE dały już 74 GW energii.
Czerwiec był rekordowy w całej Unii Europejskiej. Z danych Ember wynika, że energia słoneczna wyprodukowała w tym okresie 45 TWh prądu, co oznacza wzrost o 22 proc. rok do roku.
Najszybciej przybywa paneli fotowoltaicznych. W tym sektorze dynamika zainstalowanej mocy wynosi już 122,9 proc. rok do roku. Dynamicznie rozwija się także system hybrydowych instalacji OZE, co w Polsce najczęściej oznacza łączenie fotowoltaiki z magazynem energii (+50,1 proc. rok do roku).
Jeszcze pięć lat temu OZE było jedynie dodatkiem do węgla w polskiej energetyce. Teraz wyzwaniem jest stan sieci energetycznych, które nie są w stanie przyjąć i magazynować nadwyżek energii wyprodukowanej z wiatru czy słońca.
Program Mój Prąd w najnowszej edycji oferuje dofinansowania fotowoltaiki z wymogiem inwestycji również w magazyn energii. Dane z początku sierpnia wskazują, że wykorzystano już 88 proc. dostępnych w programie środków, a najwięcej magazynów energii powstało na Mazowszu (wnioski o dotacje sięgnęło tutaj 160 mln zł). Sporo wniosków (średnio po około 7 tys.) o magazyny energii złożono również w województwach śląskim, małopolskim i wielkopolskim. Najmniej magazynów powstaje dziś na Opolszczyźnie, w woj. warmińsko-mazurskim i lubuskim.
Postęp technologiczny związany z odnawialnymi źródłami energii jest bardzo duży, co obniża także koszty inwestycji w farmy wiatrowe czy fotowoltaikę. "Puls Biznesu" powołując się na dane Lazard - amerykańskiego banku inwestycyjnego publikującego analizy kosztów energii - wylicza, że w 2024 roku ponad 90 proc. nowych projektów OZE dostarczało energię elektryczną po niższych kosztach niż najtańsza nowa inwestycja w paliwa kopalne. Oznacza to, że budowa farmy wiatrowej jest dziś tańsza niż uruchomienie nowej elektrowni węglowej. Tym samym już nie tylko surowa polityka klimatyczna pcha nas w stronę odnawialnych źródeł energii - robi to czysta ekonomia.
"Minimalny koszt wytworzenia energii z paneli słonecznych wynosi obecnie 38 dolarów za megawatogodzinę, maksymalny - 78 dolarów. Energia wiatrowa na lądzie to odpowiednio 37-86 dol./MWh. Dla porównania - prąd z elektrowni gazowych kosztuje 48-109 USD/MWh, a z węglowych aż 71-173 dol./MWh" - czytamy w "Pulsie Biznesu".
Niemniej jednak, koszty wytworzenia energii z OZE nadal są w Polsce wyższe niż w Niemczech, Wielkiej Brytanii czy Hiszpanii. Dynamika jest jednak na tyle duża, że według ekspertów koszty w Polsce będą regularnie spadać.
