Zainteresowanie od pierwszego wejrzenia
Ab ovo, czyli na początku był... znak. Czerwona etykieta z białym napisem. Zarys butelki przypominający kobiece kształty. A w środku słodki, bezalkoholowy napój gazowany.
To chyba jeden z najbardziej rozpoznawalnych produktów na świecie. Nawet jeśli charakterystyczna czcionka łacińska zostaje zastąpiona alfabetem chińskim, hinduskim, arabskim czy grażdanką, nikt z nas nie ma wątpliwości o jaki napój chodzi. Co sprawiło, że ludzie pod każdą szerokością geograficzną rozpoznają tę markę? Jak doszło do tego, że "napitek", na bazie liści koki i orzeszków koli wymyślony w 1886 r. przez skromnego aptekarza, stał się jedną z najbardziej znanych marek na świecie?
Zanim zadziałał sprawny marketing oparty na globalnej strategii reklamowej oraz ogromnych nakładach pieniężnych był - pomysł. Pomysł na firmowe logo, jego kształt, kolory, charakterystyczną czcionkę i kształt butelki. Właściciel firmy świadomy potrzeby stworzenia rozpoznawalnej marki (z konsekwentnym stosowaniem tych samych elementów graficznych we wszystkich przekazach reklamowych) zgłasza znak firmowy do rejestracji w 1893 r. Od tego momentu logo pozostaje niezmienione. W tej samej formie występuje na etykietach butelek (charakterystyczny kształt zastrzeżony w 1960 r.), bannerach reklamowych, samochodach dostawczych i wszystkich materiałach reklamowych. Zamysł rewolucyjny. Efekty rewelacyjne.
Wytyczne dotyczące projektu znaku firmowego, które odnoszą się do czcionki firmowej, kolorów użytych w logotypie i jego konstrukcji tkwią w Księdze Znaku, którą posiada (a przynajmniej powinna posiadać) każda firma, zaś sama idea nosi nazwę identyfikacji wizualnej.
IDENTYFIKACJA, trudne słowo...
...acz bardzo użyteczne, ponieważ przy jego pomocy określamy cały szereg działań mających na celu zbudowanie pozycji rynkowej firmy, jej tożsamości i wizerunku w oczach klientów. Terminu "identyfikacja wizualna" używamy zarówno w stosunku do reklamowych gigantów, jak i małych firm kilkuosobowych, ponieważ wizerunek przedsiębiorstwa budujemy nie tylko za pomocą drogich spotów telewizyjnych czy kampanii obejmujących swoim zasięgiem media krajowe, ale także poprzez drobne działania, które wskazują na poziom naszego profesjonalizmu. Firmy, których nie stać na wyprodukowanie drogich reklam telewizyjnych lub wykupienie powierzchni reklamowej w czasopismach powinny zadbać o starannie przemyślane i profesjonalnie zaprojektowane elementy swojej wizualnej reprezentacji. Metodą drobnych kroków przybliżymy naszą firmę do celu, jakim jest zdobycie nowych klientów oraz ich zaufania.
WYRÓŻNIJ SIĘ!, czyli jak zostać dostrzeżonym...
W czasach niczym nieograniczonej (poza szerokością półki sklepowej) ilości produktów, które mamy do wyboru, niezbędnym elementem przy promowaniu naszej marki staje się przyciągnięcie uwagi klientów. Możemy to zrobić poprzez nazwę firmy, slogan reklamowy, oryginalne - rzucające się w oczy logo czy ciekawe zestawienie kolorystyczne. W zasadzie pomysły na wypromowanie swojej marki są niczym nieskrępowane - jedynym ograniczeniem może być wyobraźnia autora projektu. Priorytetowym działaniem przy promocji produktu lub reklamy firmy staje się zadbanie o jego "opakowanie". Takim właśnie opakowaniem w przypadku każdej firmy jest logo - pierwszy komunikat wysyłany przez firmę do potencjalnego klienta. Zasada jest prosta - za pomocą logotypu mówimy kim jesteśmy, co oferujemy i do kogo kierujemy naszą ofertę. Ten pierwszy kontakt z klientem jest błyskawiczny, odbywa się dosłownie i w przenośni w mgnieniu oka. Dlatego tak ważne jest zaprojektowanie logotypu, wybranie kolorystyki i czcionki, które zwrócą uwagę klienta, a jednocześnie w swojej formie i treści będą tożsame z wizją przedsiębiorstwa.
DAJ SIĘ POZNAĆ! od jak najlepszej strony
Dzięki spójnej polityce identyfikacji wizualnej zwiększamy nie tylko poziom wiarygodności firmy (wskazujemy na naszą stabilność, gwarancję jakości, profesjonalizm), ale wpływamy także na częstotliwość kontaktów dotychczasowych i potencjalnych klientów z naszą marką. Jeżeli zaprojektowany logotyp umieścimy na wizytówkach, papierze firmowym, stronie www, nośnikach identyfikacji wewnątrz firmy (tabliczki z nazwiskiem na drzwiach) i wszystkich materiałach reprezentujących firmę, kontakt z naszym znakiem firmowym jest zwielokrotniony, a jego zapamiętanie szybsze.
FIRMY I OFERTY, czyli na co zwracać uwagę...
Logotypy, podobnie jak każdy inny produkt można kupić w firmie zajmującej się profesjonalnym projektowaniem logo i znaków firmowych. Część firm oferuje dostępną bazę gotowych logotypów do wyboru lub możliwość zamówienia projektu wykonanego specjalnie dla naszej firmy. Pierwsza forma współpracy pozwala na zapoznanie się z wieloma logotypami (około setki projektów), spośród których możemy wybrać ten, który podoba się nam najbardziej. W drugim przypadku musimy liczyć się z tym, że otrzymujemy propozycje kilku (najczęściej trzech) projektów, z których wybieramy ten, który nam odpowiada. Zwykle firmy, które oferują sprzedaż i projektowanie logo zajmują się tworzeniem całościowej identyfikacji wizualnej. Skorzystanie z tego typu usług daje nam pewność, iż projekt graficzny będzie przygotowany profesjonalnie, a inne elementy (tj. papier firmowy, wizytówki czy strona www) będą spójne graficznie.
Istotnym elementem jest stworzenie strony internetowej przedsiębiorstwa, która oprócz ważnych informacji dotyczących naszej firmy i oferowanych przez nas produktów, będzie zgodna pod względem formy i graficznego projektu z naszą wizją. Projekty stron internetowych możemy zamówić w firmach specjalizujących się w tworzeniu identyfikacji wizualnej. Dla nas szczególnie ważne jest, aby projekt strony był zgodny ze wszystkimi wytycznymi naszej Księgi Znaku oraz, aby była to strona przyjazna wyszukiwarkom, którą łatwo będzie można wypozycjonować, a której treść będziemy mogli samodzielnie uzupełniać i edytować.
Wachlarz produktów oferowanych przez firmy zajmujące się identyfikacją wizualną jest ogromny. Oprócz logotypów, papieru firmowego, wizytówek i innych materiałów biurowych możemy zamówić także niestandardowe elementy, takie jak obrandowanie samochodów służbowych (naklejki na samochody z nazwą i logiem firmy), wizytowniki i portfele z wygrawerowanym laserowo logo, wzory rachunków i faktur zgodne z kolorystyką firmową, a także materiały ściśle związane z branżą, w której działamy: specjalnie zaprojektowane karty menu dla restauracji ("nasza" firmowa czcionka, kolorystyka), naszywki na ubrania robocze dla pracowników firm budowlanych, itp.
LIFTING GRAFICZNY, czyli "unowocześnienie" logo
Przytoczony na początku artykułu przykład przypomniał historię ponad stuletniego logo, którego siłą była niezmieniona od ponad wieku forma. Logo powinno służyć jak najdłużej i budować wieloletnią tożsamość firmy. Jednak czasem niezbędne są pewne poprawki, bądź całkowita zmiana całokształtu logotypu. Taką zmianę nazywamy "rebrandingiem" logo. Przede wszystkim służy "uwspółcześnieniu" logo i przystosowaniu go do nowych odbiorców, ale jednocześnie ogranicza się najczęściej do drobnych korekt.
Rodzaj zastosowanych zmian zależy od potrzeb firmy i może w wyjątkowych sytuacjach polegać na całkowitej zmianie formy, szczególnie w przypadku konieczności zatarcia złego wrażenia lub nieodpowiednich skojarzeń).
Rewitalizację najczęściej stosują firmy, które chcą ulepszyć swoje logo lub rozszerzyć obszar działalności firmy (np.: przy całkowitej zmianie branży, w której firma działa).
Jakkolwiek rewitalizowanie znaku jest działaniem ryzykownym - stanowi i tak mniejsze zagrożenie niż trwanie przy niewłaściwym wizerunku firmy z niestosownym logo.
ZASTRZEŻENIE ZNAKU, czyli ochrona przed nieuczciwą konkurencją
Wszystkie działania podejmowane przez firmy w celu budowania wizerunku wymagają dużych nakładów pieniężnych (druk materiałów informacyjnych, promocyjnych, produkcja reklam, przeprowadzanie kampanii, etc.), ogromnego zaangażowania pracowników oraz czasu, który jest potrzebny do zdobycia klientów. Wysiłek włożony w promowanie marki i utrzymanie zdobytej pozycji, procentuje w postaci wiernych klientów przyzwyczajonych do naszego produktu, znaku towarowego i charakterystycznego opakowania. Nie dziwi więc fakt, że logo firmy i elementy jej identyfikacji wizualnej są dobrem chronionym prawem.
W świetle polskiego kodeksu istnieje możliwość zastrzeżenia znaku towarowego. Wnioski o rejestrację znaków możemy złożyć w Urzędzie Patentowym sami bądź możemy skorzystać z pomocy firmy, która się tym zajmuje (często robią to firmy sprzedające lub projektujące logotypy).
MIEĆ WSZYSTKO NA PAPIERZE, czyli o druku
Korzystając z usług firm tworzących elementy identyfikacji wizualnej otrzymujemy płytę CD z projektami w formie elektronicznej (zapisane w edytowalnych plikach, w przestrzeni barwnej: CMYK i RGB, w formatach wektorowych: AI, CDR, EPS, w formatach rastrowych: PSD, TIFF, JPEG). Dzięki temu zmiany dotyczące adresu firmy lub zajmowanych stanowisk możemy wprowadzać samodzielnie w pliku. Zamawiając druk naszych materiałów biurowych (teczek, wizytówek czy papieru firmowego) powinniśmy wiedzieć, że mamy dwie możliwości druku: druk cyfrowy i druk offsetowy. Druk cyfrowy jest co prawda drogi, ale dzięki niemu możemy wydrukować nawet małe nakłady materiałów (do 200 sztuk). Przy drukach wielonakładowych opłaca się skorzystać z druku offsetem.
Elżbieta Zielińska