Zakup alkoholu w koszty?

Wydatek na zakup alkoholu co do zasady powinien stanowić koszty uzyskania przychodów Podatnika, o ile został on poniesiony w celu uzyskania przychodów (art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), jako wydatek na reprezentację i reklamę niepubliczną w ramach limitu 0,25% przychodów.

Jednakże stanowiska organów skarbowych w różnych częściach Polski odnośnie uznawania wydatków na alkohol za koszty podatkowe są rozbieżne, część organów uważa bowiem, iż zakup alkoholu w żadnym przypadku nie stanowi kosztów uzyskania przychodów, powołując się przy tym m.in. na ustawę o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Przykładowo, Urząd Skarbowy w Gliwicach w interpretacji prawa podatkowego z dnia 9 maja 2005 r. stwierdził (sygn. IUSIPD 1/PB/415/32/2005), iż "nie każdy wydatek związany ze spotkaniami bądź wizytą kontrahentów może być zaliczony dla celów podatkowych do kosztów uzyskania przychodów. /?/ Zdaniem Organu podatkowego takiego charakteru nie ma rzecz, o której mowa w piśmie Spółki tj. alkohol, tym bardziej, iż zgodnie z ustawą z dnia 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz. 1231) w brzmieniu art. 14 ust. 1 zabrania się sprzedaży, podawania i spożywania napojów alkoholowych między innymi na terenie zakładów pracy oraz miejsc zbiorowego żywienia pracowników. Reasumując tutejszy Organ podatkowy stwierdza, że wydatki poniesione na zakup alkoholu na cele reprezentacji do spożycia podczas spotkań z kontrahentami, nie mają związku przyczynowo-skutkowego z uzyskanymi przychodami, a ich jednoznacznie negatywna ocena przesądza, o tym iż nie można ich zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów dla celów podatkowych na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych."

Z przedstawionym stanowiskiem organów skarbowych w kwestii wyłączania wydatków na zakup alkoholu z kosztów uzyskania przychodów nie można się zgodzić. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż żaden przepis podatkowy, a w szczególności art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP ("nie uważa się za koszty uzyskania przychodów") nie zabrania wprost uznawania wydatków na zakup alkoholu za koszty uzyskania przychodów. Kwalifikacja takiego wydatku jako kosztu zależy od subiektywnej oceny Podatnika, czy w danym przypadku (np. spotkania z kontrahentem) przyczynił się on do np. nawiązania współpracy handlowej z tym kontrahentem i w konsekwencji pozwolił na osiągnięcie przez Podatnika przychodu.

Przepisy podatkowe nie wymagają ponadto, aby związek kosztu z przychodem był bezpośredni - dla uznania danego wydatku za koszt wystarczające jest wykazanie choćby pośredniego związku z uzyskanym przychodem. Również przywołany przez organ skarbowy argument wynikający z ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, zabraniający podawania i spożywania alkoholu na terenie zakładu pracy, należy uznać za nietrafny. W pierwszej kolejności należy zauważyć, iż ustawa ta nie stanowi źródła prawa podatkowego i stosowanie jej dla wykładni przepisów podatkowych może być co najwyżej pomocnicze. W konsekwencji opieranie się na niej dla celów rozstrzygnięcia, czy dany wydatek stanowi koszt uzyskania przychodów, w sytuacji gdy zagadnienie to uregulowane jest w art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP, jest nieprawidłowe.

Po drugie należy stwierdzić, iż podawanie i spożywanie alkoholu nie następuje zazwyczaj na terenie zakładu pracy, lecz podczas szkoleń (np. w hotelach, obiektach konferencyjnych) lub spotkań z kontrahentami (np. w restauracjach), co wyklucza zastosowanie przywołanego przepisu art. 14 ust. 1 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Przedstawione powyżej stanowisko znajduje również oparcie m.in. w niektórych pismach Ministerstwa Finansów, mającego zgodnie z Ordynacją Podatkową dbać o jednolitość stosowania przepisów prawa podatkowego. Przykładowo, Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia 30.10.1997 r. (sygn. PO 3-MD-722-6307-666/97) dopuściło zaliczenie wydatków na zakup alkoholu do kosztów uzyskania przychodów. W piśmie tym stwierdzono, iż "Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że podstawową sprawą było zorganizowanie seminarium dla dealerów, w którym uczestniczyli również przedstawiciele firm zagranicznych. Przedmiotem seminarium było szkolenie z zakresu marketingu oraz sposobu zastosowania i działania sprzedawanych przez firmę produktów. Niewątpliwie ten główny cel szkolenia znajduje się w ramach celów zmierzających do zwiększenia przychodów. Wobec powyższego wydatek na zorganizowanie, w związku z seminarium, skromnego poczęstunku z podaniem w niewielkich ilościach alkoholu mieści się w dozwolonych ramach kosztów reprezentacji i reklamy, limitowanych do wysokości 0,25% przychodów." Z powyższego pisma wynika, iż organizacja szkolenia czy też spotkania biznesowego, w trakcie którego zużywa się również niewielkie ilości alkoholu, może w całości stanowić koszt uzyskania przychodu Spółki.

Reasumując, wbrew opinii części organów skarbowych, zaliczenie alkoholu w koszty uzyskania przychodów nie jest zabronione wprost przez przepisy podatkowe i możliwe jest uznanie go w indywidualnym przypadku za koszt uzyskania przychodu, jeżeli wydatek ten został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów.

Maciej Taul