Zatrudnienie na próbę można powtórzyć

W stanie prawnym obowiązującym do 21 lutego 2016 r. umowa o pracę na okres próbny zasadniczo miała charakter jednorazowy. Na podstawie przepisów Kodeksu pracy nie można było uznać, że ponowne zatrudnienie tej samej osoby na okres próbny jest możliwe, ponieważ regulacje kodeksowe nie odnosiły się do tej kwestii. Jedynie w piśmiennictwie z zakresu prawa pracy podnoszono argument, iż ponowne zatrudnienie tej samej osoby na podstawie umowy na okres próbny jest dopuszczalne, jeżeli nowa umowa dotyczy pracy innego rodzaju niż poprzednio. Ten stan rzeczy uległ zasadniczej zmianie od 22 lutego 2016 r., kiedy weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy z dnia 25 czerwca 2015 r. (Dz. U. poz. 1220). Wprawdzie dotyczyła ona głównie umów o pracę na czas określony, ale w zasięgu zmian znalazły się również umowy na próbę. Po raz pierwszy dopuszczono i uregulowano warunki ponownego zatrudnienia tego samego pracownika na kolejny okres próbny.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 25 K.p. w brzmieniu obowiązującym od 22 lutego 2016 r. (uzupełnionym o nowy § 3), ponowne zawarcie między tymi samymi stronami stosunku pracy umowy na okres próbny jest dopuszczalne, jeżeli:

• kolejna umowa na okres próbny ma dotyczyć innego rodzaju pracy niż ta, która była przedmiotem poprzedniej umowy - w tym przypadku nawiązanie kolejnej umowy na okres próbny będzie możliwe bezpośrednio po zakończeniu poprzedniej umowy,
  
• przedmiotem kolejnej umowy na okres próbny ma być praca tego samego rodzaju - wówczas zawarcie następnej umowy na próbę będzie dopuszczalne dopiero po upływie 3 lat od zakończenia poprzedniej umowy o pracę.

W zmienionym przepisie jednoznacznie stwierdzono również, że celem zawarcia umowy na okres próbny powinno być wyłącznie sprawdzenie pracownika pod kątem jego przydatności zawodowej do wykonywania określonej pracy. Znowelizowane regulacje dotyczą wszystkich umów na okres próbny zawieranych począwszy od 22 lutego br., bez względu na to, czy dopuszczalność ich ponownego nawiązania analizuje się w odniesieniu do umowy, którą zawarto jeszcze pod rządami poprzednich przepisów. Bez zmian pozostały natomiast pozostałe unormowania dotyczące umowy na okres próbny. Tak więc maksymalnie może ona wynosić 3 miesiące. Wypowiedzenie takiej umowy, zgodnie z art. 34 K.p., wynosi:

• 3 dni robocze, jeżeli okres próbny nie przekracza 2 tygodni,
  
• 1 tydzień, przy okresie próbnym dłuższym niż 2 tygodnie,
  
• 2 tygodnie, jeżeli okres próbny wynosi 3 miesiące.

Przez dni robocze należy rozumieć wszystkie dni poza niedzielami i świętami ustawowo wolnymi od pracy.

Aktualnie obowiązujące przepisy umożliwiają ponowne zatrudnienie tego samego pracownika na okres próbny, pod warunkiem zachowania przesłanek określonych w art. 25 § 3 K.p. Analizując wskazany przepis można jednak postawić pytanie, ile razy można ponowić umowę na próbę? W przypadku kolejnej umowy tego rodzaju, nawiązanej po upływie 3 lat od zakończenia poprzedniej, odpowiedź jest jasna. Druga umowa na okres próbny, w sytuacji gdy dotyczy tej samej pracy co poprzednio, nie może być po raz kolejny ponowiona. Natomiast w przypadku kolejnej umowy na okres próbny, zawartej w celu wykonywania innej pracy niż poprzednio, przepis nie odnosi się do tej kwestii. W powyższej sprawie wypowiedziało się jednak Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, które w piśmie przekazanym naszemu Wydawnictwu 4 marca 2016 r. stwierdziło, że "(...) art. 25 § 3 pkt 1 Kodeksu pracy nie wprowadza ograniczeń co do liczby umów o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem pod warunkiem, że każda z tych umów dotyczy innego rodzaju pracy. (...)".

Resort pracy stanął więc na stanowisku, że dopuszczalna jest dowolna ilość umów na okres próbny, o ile każda z nich dotyczy innego rodzaju pracy.