Zerowe stawki VAT w 2011 r.

Zmiany polegają głównie na zlikwidowaniu zerowej stawki VAT na:

• książki (z tym, że nowa stawka obowiązuje dopiero od początku maja);
• czasopisma specjalistyczne (5% stawka obowiązuje od marca);
• pozostałe wydawnictwa (nowa stawka ważna od lutego).

Zostały również wprowadzone zmiany w zakresie usług portowych (zmiana w art. 83 ust. 1 pkt 9, 9a i 17 oraz art. 83 ust. 2a ustawy o VAT), co wychodzi naprzeciw potrzebom gospodarki morskiej borykającej się z problemami na tle finansowym. Od 1.04.2011 r. obowiązuje bowiem zerowa stawka podatku VAT na usługi realizowane w portach morskich. W tym celu zmieniono brzmienie art. 83 ust. 1 pkt 1 oraz pkt 14 i 15. Preferencyjna stawka 0% VAT obowiązuje natomiast w środkach transportu lotniczego (zmiana w art. 83 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy o VAT), usług transportu międzynarodowego (zmiana w art. 83 ust. 1a-1f ustawy o VAT), usług uszlachetniania, usług bezpośrednio związanych z eksportem.

Od 1 kwietnia 2011 r. dostawa środków transportu lotniczego oraz części zamiennych do nich i wyposażenia pokładowego, dla przewoźników lotniczych wykonujących głównie przewozy w transporcie międzynarodowym podlega bowiem stawce podatku w wysokości 0%. Również import ww. towarów przez tych przewoźników lotniczych objęty został stawką 0%. Stawka ta obowiązuje niezależnie od masy środka transportu, w odróżnieniu do regulacji obowiązujących do 31 marca 2011 r.

Również od dnia 1.04.2011 r. stawką podatku 0% objęte są następujące usługi świadczone na obszarze portów morskich:

• polegające na obsłudze środków transportu morskiego lub służące bezpośrednim potrzebom ich ładunków (art. 83 ust. 1 pkt 9 ustawy o VAT),
• związane z transportem międzynarodowym, polegające na obsłudze środków transportu lądowego oraz żeglugi śródlądowej lub służące bezpośrednim potrzebom ich ładunków (art. 83 ust. 1 pkt 9a ustawy o VAT),
• pozostałe usługi świadczone na rzecz armatorów morskich lub innych podmiotów wykonujących przewozy środkami transportu morskiego służące bezpośrednim potrzebom środków transportu morskiego, rybołówstwa morskiego i statków ratowniczych morskich, o których mowa w pkt 1, lub ich ładunków (art. 83 ust. 1 pkt 17 ustawy o VAT).

Należy zauważyć przy tym, że zerowa stawka VAT (VAT 0%) to nie jest tym samym co zwolnienie od VAT. Różnica przekłada się na wysokość kosztów uzyskania przychodu. Wynika to z faktu, że podatnik zwolniony od podatku VAT, co do zasady, z pewnymi wyjątkami, (określone w art. 86 ust. 1 i 9 ustawy o podatku o VAT) nie ma prawa do pomniejszenia podatku należnego o podatek naliczony. W przypadku sprzedaży zwolnionej nie występuje bowiem kategoria podatku należnego. Podatek naliczony przy zakupie towarów i usług staje się kosztem uzyskania przychodu.

Inaczej jest w przypadku, gdy podatnik stosuje stawkę zerową - 0% VAT - przy sprzedaży opodatkowanej. Wówczas może on dokonać odliczenia podatku naliczonego przy zakupie towarów i usług dotyczących tej sprzedaży. Przysługuje mu prawo żądania od urzędu skarbowego zwrotu całości podatku naliczonego - dokumentem upoważniającym do zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym jest poprawne wypełnienie deklaracji VAT-7. Praktycznie rzecz biorąc, stawka 0% jest bowiem zwolnieniem z podatku z zachowaniem prawa do odliczenia podatku naliczonego, (tak zresztą konstrukcja powyższa jest określana w prawie wspólnotowym).

Gabriela Nowicka

prawniczka, Auxilium S.A.

Podstawa prawna:

1. Ustawa z dn. 11.03.2004 o podatku od towarów i usług - tekst jedn. Dz.U. z 2004 r. Nr 54, poz. 535 z późn. zm.
2. Ustawa z dn. 29.10.2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. z 2010 r. Nr 226, poz. 1476.
3. Rozporządzenie Ministra Finansów z dn. 22.12.2010 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 246, poz. 1649 z późn. zm.