Zielone światło dla nowych podatków
W kręgach polskich polityków coraz częściej pojawiają się głosy postulujące wprowadzenie w Polsce podatku obrotowego, który obciążałby jedynie przedsiębiorców, a nie jak podatek VAT konsumentów. W tym kontekście niekorzystnie dla rodzimych przedsiębiorców prezentuje się orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 3 października 2006 r. w sprawie Banca popolare di Cremona (C-475/03). Trybunał uznał bowiem, że obowiązujący we Włoszech podatek lokalny od działalności gospodarczej tzw. IRAP jest zgodny z VI Dyrektywą VAT.
Zgodnie z włoskim prawem IRAP jest należnością publiczno-prawną, której podstawę opodatkowania stanowi wartość netto produkcji przedsiębiorstwa w danym okresie. W istocie podstawa opodatkowania podatkiem IRAP równa jest wynikającej z rachunku wyników różnicy pomiędzy ?wartością produkcji? oraz ?kosztami produkcji?. Podstawa opodatkowania odnosi się w szczególności do takich elementów, jak zmiana stanu zapasów, aktualizacja wartości i amortyzacja, które nie mają bezpośredniego związku z samym dostarczaniem towarów i usług.
Trybunał w uzasadnieniu orzeczenia podkreślił jednak, że na mocy art. 33 VI Dyrektywy zakazane jest wprowadzanie w krajach członkowskich jakichkolwiek podatków, ceł lub opłat, które mogą być uznane za podatki obrotowe podobne do podatku VAT, prowadzące do powstawania formalności związanych z przekraczaniem granicy. Odnosząc się natomiast do charakteru prawnego IRAP, Trybunał uznał, że podatek ten nie może być uznany za proporcjonalny do ceny dostarczonych towarów lub usług oraz dostrzegł, że nie wszyscy podatnicy mają możliwość przeniesienia ciężaru tego podatku na ostatecznego konsumenta. Zdaniem ETS, IRAP nie stanowi podatku podobnego do podatku VAT, w związku z czym jego obowiązywanie na terytorium Włoch nie jest sprzeczne z postanowieniami VI Dyrektywy.
ETS zwrócił jednak uwagę, że w swoich poprzednich orzeczeniach (wyrok w sprawie Dansk Denkavit i Poulsen Trading) orzekł o niezgodności ze zharmonizowanym systemem podatku VAT opłaty, która była pobierana w formie ułamka łącznej kwoty sprzedaży lub usług wykonanych w danym okresie, pomniejszonej o kwotę zakupów towarów i usług dokonanych w tym okresie przez przedsiębiorstwo. Trybunał stwierdził, że przedmiotowy ciężar podatkowy był podobny w zasadniczych aspektach do podatku VAT oraz że mimo różnic zachował charakter podatku obrotowego.
Reasumując, omawiany wyrok ETS może stanowić przyczynek do prób wprowadzenia w Polsce podatku na kształt włoskiego IRAP. Niestety pozostaje jedynie pokładać nadzieję w rozsądku naszych polityków i zwrócić po raz kolejnych uwagę, że nakładanie na przedsiębiorców dodatkowych obciążeń o charakterze publiczno-prawnym nie jest najlepszym pomysłem na załatanie dziury budżetowej.
