Zmieni się sposób kształcenia prawników
Pozytywnie zdany egzamin końcowy na aplikacji radcowskiej lub adwokackiej i wpis na listę radców prawnych lub adwokatów uprawnia prawnika do świadczenia pomocy prawnej. Zawody te jednak różnią się od siebie. Radca, w przeciwieństwie do adwokata, nie może występować w charakterze obrońcy w postępowaniu karnym i w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe. Nie może też być zatrudniony na umowę o pracę.
Obrońcą może być adwokat
Może natomiast wykonywać zlecenia dla klientów albo w oparciu o swoją działalność gospodarczą, albo na podstawie umów cywilnoprawnych. Takie rozwiązane, zapisane w kodeksie etyki adwokackiej, ma na celu uniezależnienie adwokata od klienta. Dzięki temu może on uniknąć zarzutu stronniczości. Jeśli natomiast adwokat pozostaje w stosunku pracy, musi zawiesić działalność adwokacką i nie może świadczyć usług prawnych na rzecz podmiotu, z którym pozostaje w ramach stosunku pracy i na rzecz innych klientów. Co więcej, postanowienia kodeksu etyki adwokackiej zawierają też katalog zajęć, które uznawane są za kolidujące z wykonywaniem zawodu adwokackiego. W konsekwencji adwokat nie może zajmować stanowiska zarządcy w cudzym przedsiębiorstwie ani pełnić funkcji członka zarządu czy prokurenta w spółkach prawa handlowego. Nie dotyczy to jednak spółek zajmujących się świadczeniem pomocy prawnej. Przepisy kodeksu zabraniają też adwokatowi pośrednictwa przy transakcjach handlowych. Nie może on także prowadzić kancelarii adwokackiej w tym samym lokalu, w którym inna osoba prowadzi inną działalność. Takich ograniczeń nie przewiduje natomiast kodeks etyki radcy prawnego. Co więcej, radca prawny może podejmować zatrudnienie na podstawie umowy o pracę. Może więc pracować nie tylko w kancelarii, ale też na przykład w administracji państwowej czy samorządowej.
Ważne uprawnienia zawodowe
Egzaminy na aplikacje mogą zdawać magistrzy prawa. Jeszcze w tym roku będą musieli rozwiązać test składający się z 250 pytań. - Uzyskanie co najmniej 190 punktów będzie oznaczało przyjęcie na aplikacje - mówi Iwona Kujawa, dyrektor departamentu szkolenia ustawicznego i nadzoru nad aplikacjami prawniczymi w Ministerstwie Sprawiedliwości. Egzamin na aplikacje odbędzie się 20 września. Jednak najpóźniej do 6 sierpnia kandydaci muszą złożyć swoje zgłoszenia. Najpóźniej tego dnia muszą zdobyć tytuł magistra. Taki termin egzaminów na aplikacje oznacza, że zajęcia na aplikacjach rozpoczną się dopiero od stycznia następnego roku, a nie od października, jak było do tej pory. Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowuje też zmiany dotyczące egzaminów wstępnych na aplikacje i zasad ich odbywania. Według przedstawicieli resortu, obecny model jest niewydolny i się nie sprawdził. Konieczność zmian w odbywaniu aplikacji dostrzegają też prawnicy.
Jakie zmiany planuje resort sprawiedliwości dla absolwentów prawa ? Wg jakich zasad mają być kształceni w przyszłym roku aplikanci sądowi i prokuratorscy ? Ile będzie trwała aplikacja sędziowska, a ile prokuratorska ? Czy będzie można zmienić aplikację w czasie jej trwania ?
Łukasz Sobiech
Więcej: Gazeta Prawna 28.07.2008 (146) - str.14