ZUS przy wykonywaniu zlecenia i prowadzeniu firmy
Gdy przedsiębiorca wykonuje zlecenie w ramach prowadzonej przez siebie firmy, wówczas dla celów ZUS zawartej umowy zlecenia nie bierze się w ogóle pod uwagę. Jeśli jednak wykonywana umowa zlecenia nie pokrywa się z zakresem prowadzonej działalności, wtedy dana osoba ma dwa tytuły do ubezpieczeń. To, w ramach którego tytułu powinna mieć opłacane obowiązkowe składki, w głównej mierze zależy od wysokości przychodu uzyskiwanego ze zlecenia.
Zlecenie w ramach firmy
Jeżeli zawarta umowa zlecenia jest wykonywana w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, wówczas umowa zlecenia nie jest traktowana jako tytuł do ubezpieczeń (społecznych ani zdrowotnego). Rozliczenie wszelkich transakcji z tytułu wykonywanej umowy zlecenia następuje w ramach prowadzonej działalności. Dla celów podatkowych przychód z umowy zlecenia jest traktowany jako przychód z prowadzonej działalności. W takiej sytuacji jedynym tytułem do ubezpieczeń jest prowadzona działalność.
Umowy zlecenia nie należy brać pod uwagę jako tytułu do ubezpieczeń także w przypadku, gdy jej wykonawca zawrze ją z pracodawcą, u którego pracuje jednocześnie na etacie i będzie ją wykonywał w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. W takiej sytuacji składki ubezpieczeniowe pracodawca nalicza mu tylko od przychodu uzyskiwanego z umowy o pracę. Nie uwzględnia tu przychodu uzyskiwanego z wykonywanej przez pracownika umowy zlecenia.
Opłacanie obowiązkowych składek społecznych z działalności będzie oczywiście zależało - zgodnie z ogólną zasadą - od wysokości pensji z etatu.
Dwa tytuły do ubezpieczeń
W przypadku gdy osoba prowadząca działalność wykonuje jednocześnie umowę zlecenia, której przedmiot jest inny niż zakres prowadzonej działalności, wówczas podlega ona obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu tej działalności, jeżeli z racji wykonywania umowy zlecenia podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą działalność, wynoszącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego przyjętego do ustalenia kwoty ograniczenia rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (w 2017 r. - 2.557,80 zł) - przykład 1. Zasada ta ma zastosowanie do wszystkich osób prowadzących pozarolniczą działalność, tj.:
- osób prowadzących działalność na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
- twórców i artystów,
- osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu,
- wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
- osób prowadzących publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty.
Z kolei osoba prowadząca jednocześnie działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, dla której obowiązującą podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu tej działalności jest 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2017 r. - 600 zł), obowiązkowo podlega ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów (tj. zarówno ze zlecenia, jak i z tytułu prowadzonej działalności). Oznacza to, że od wynagrodzenia uzyskiwanego ze zlecenia powinna mieć naliczane zarówno składki społeczne, jak i składkę zdrowotną oraz musi je też (składki społeczne i składkę zdrowotną) opłacać za siebie jako przedsiębiorca. Przepisy zastrzegają jednocześnie, że ubezpieczony będzie obowiązkowo podlegał ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów, chyba że łączna podstawa wymiaru składek na te ubezpieczenia z np. jednego tytułu osiągnie kwotę minimalnego wynagrodzenia (w 2017 r. - 2.000 zł). Wówczas drugi tytuł nie będzie powodował tego obowiązku (przykład 2).
|
Przykład 1 Pani Anna prowadzi działalność gospodarczą jako wspólnik spółki cywilnej i podlega z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym. Składki na te ubezpieczenia opłaca od podstawy wynoszącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli w 2017 r. od kwoty 2.557,80 zł. W okresie od 1 maja do 30 grudnia 2017 r. wykonuje ona umowę zlecenia, z której uzyskuje wynagrodzenie w kwocie 2.300 zł (wypłacane jest ono na koniec każdego miesiąca). W okresie wykonywania umowy zlecenia pani Anna obowiązkowo nadal podlega ubezpieczeniom społecznym z działalności, natomiast ze zlecenia są one dla niej dobrowolne. Gdyby pani Anna uzyskiwała z umowy zlecenia miesięcznie przychód w kwocie co najmniej 2.557,80 zł, to wtedy w okresie wykonywania zlecenia mogłaby dokonać wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych i np. podlegać im ze zlecenia (wtedy z działalności ubezpieczenia te byłyby dla niej dobrowolne). Z obu tytułów pani Anna podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu zdrowotnemu.
Pan Adam prowadzi działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG. Opłaca za siebie składki na ubezpieczenia społeczne od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia (w 2017 r. - od 600 zł). Od 1 stycznia 2017 r. wykonuje też umowę zlecenia (nie w ramach prowadzonej firmy). Za jej wykonywanie otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w kwocie 1.600 zł. W takim przypadku pan Jan podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym z obu tytułów. Gdyby pan Jan:
|
autor: Dorota Wyderska
Gazeta Podatkowa nr 41 (1395) z dnia 2017-05-22