​NBP chce ograniczeń w lokowaniu środków w obligacje kapitałowe

"Pod rozwagę poddajemy wprowadzenie ograniczeń lokowania środków w obligacje kapitałowe oraz udzielania pożyczek podporządkowanych przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji. Należałoby również rozważyć wprowadzenie zakazu inwestowania przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji w obligacje kapitałowe wyemitowane przez podmioty sektora ubezpieczeń, jak również zakaz udzielania pożyczek podporządkowanych innym podmiotom tego sektora" - napisał NBP.

"Jednocześnie ze względu na regulacje systemu Solvency II sugerujemy wprowadzenie zakazu lub ograniczeń inwestowania przez zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji w obligacje kapitałowe wyemitowane przez podmioty z grupy kapitałowej zakładu ubezpieczeń, jak i udzielania im pożyczek podporządkowanych. Dodatkowo, można rozważyć wprowadzenie odpowiednich limitów inwestycji dla zakładów ubezpieczeń w tego rodzaju instrumenty emitowane przez podmioty spoza sektora ubezpieczeń w relacji do kapitałów własnych danej instytucji oraz limitów inwestycji przypadających na pojedynczego emitenta (pożyczkobiorcę)" - dodano.

NBP wskazał, że ze względu na brak symetrii między regulacjami ubezpieczeniowymi i bankowymi w zakresie odliczeń od środków własnych ubezpieczycieli i funduszy własnych instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych istnieje możliwość podwójnego wykorzystywania tego samego kapitału do pokrycia ryzyka w przypadku inwestycji przez zakład ubezpieczeń w instrument stanowiący środki własne innego zakładu.

Brak symetrycznych regulacji w sektorze ubezpieczeń stanowi w ocenie NBP ryzyko "sztucznego" zawyżania środków własnych, zwłaszcza zakładów powiązanych kapitałowo.

"W rezultacie, wprowadzenie możliwości nabywania obligacji kapitałowych oraz udzielenia pożyczek podporządkowanych przez zakłady ubezpieczeń oraz zakłady reasekuracji bez adekwatnych limitów może powodować zagrożenie dla stabilności sektora ubezpieczeń w sytuacji, gdyby inwestycje te przybrały znaczną skalę" - pisze NBP. NBP ocenia, że projekt ustawy dot. instrumentów kapitałowych powinien zostać uzupełniony także o zakaz udzielania ze środków UFK pożyczek podporządkowanych.

Według NBP, projekt ustawy pomija również kwestię pośredniego inwestowania w obligacje kapitałowe poprzez tytuły uczestnictwa funduszy inwestycyjnych, które stanowią największą pozycję lokat UFK (ponad 80 proc. aktywów).

Mając na względzie wysoki udział tytułów uczestnictwa funduszy inwestycyjnych w lokatach zakładów ubezpieczeń (innych niż UFK) w opinii NBP należy uniemożliwić również pośrednie nabywanie przez zakłady ubezpieczeń obligacji podporządkowanych i udzielanie pożyczek podporządkowanych za pośrednictwem funduszy inwestycyjnych.  NBP wskazuje także na potrzebę wprowadzenia ograniczeń dotyczących inwestowania w obligacje kapitałowe środków zgromadzonych w IKE, IKZE, PPE i PPK.

"Projektodawca wskazuje jako uzasadnienie do propozycji dodawanego art. 276 ust. 8a ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, w którym zabrania inwestowania w obligacje kapitałowe środków ubezpieczeniowych funduszy kapitałowych, ryzyko związane z ww. instrumentami. NBP pragnie zauważyć, że projektodawca ogranicza ryzyko inwestycyjne jedynie w ubezpieczeniowych funduszach kapitałowych, pomijając przy tym inne formy inwestycji o zbliżonym charakterze i profilu ryzyka, w tym znaczną część oszczędności emerytalnych zgromadzonych w IKE, IKZE, PPE, PPK działających w formie funduszy inwestycyjnych, czy w funduszach emerytalnych (otwartych, dobrowolnych, pracowniczych)" - napisano.

"Brak regulacji w tym zakresie będzie oznaczał m.in. możliwość inwestowania w obligacje kapitałowe przez fundusze zdefiniowanej daty o najkrótszym horyzoncie inwestycyjnym (do 1 roku) działające w ramach PPK, które powinny charakteryzować się najniższym poziomem ryzyka inwestycyjnego. Instytucje wspólnego inwestowania, w przeciwieństwie do banków czy zakładów ubezpieczeń, nie ponoszą ryzyka inwestycyjnego, lecz przenoszą je na swoich uczestników, którymi w przypadku funduszy inwestycyjnych otwartych, specjalistycznych otwartych, emerytalnych i UFK są inwestorzy nieprofesjonalni. Zasada równego traktowania podmiotów rynku finansowego zdaje się przemawiać przeciwko różnicowaniu prawa do nabywania ww. instrumentów przez UFK i pozostałe instytucje zbiorowego inwestowania" - dodano.

MF pracuje nad nowelą ustawy o obligacjach oraz in. ustaw, która pozwoli usunąć bariery przy emisjach długu zaliczanych m. in. do Tier I i II. Ustawa ma na celu określenie zasad emisji instrumentów kapitałowych kwalifikowanych do kapitału regulacyjnego banków i domów maklerskich oraz środków własnych zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji, w tym emisji obligacji kapitałowych jako nowej kategorii obligacji przez te podmioty rynku finansowego, zgodnie z właściwymi przepisami prawa UE.

Projektowane rozwiązania zmierzają do zniesienia barier w odniesieniu do emisji instrumentów, które będą mogły być zaliczane do tzw. kapitału dodatkowego Tier I i Tier II oraz klasyfikowane do środków własnych jako pozycje tzw. podstawowych środków własnych kategorii 1, kategorii 2 i kategorii 3 - w przypadku podmiotów sektora ubezpieczeniowego. Proponuje się również doprecyzowanie istniejących rozwiązań prawnych, a także określenie kręgu emitentów uprawnionych do emisji instrumentów, które mogą być zaliczane do ich funduszy własnych albo środków własnych.

Potencjał krajowych banków komercyjnych do emisji instrumentów AT1 można oszacować na poziomie ok. 14,9 mld zł - podał MF, opierając się na opracowaniu NBP.