O podatkach i opłatach lokalnych, o podatku rolnym

W ustawie z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych są unormowane podatki od nieruchomości, środków transportowych i posiadania psów oraz opłaty lokalne: targowa, miejscowa i administracyjna. Projektowana nowelizacja ustawy związana jest z określeniem nowych zasad finansowania jednostek samorządu terytorialnego, jak również z nowelizacją ustawy o podatku rolnym oraz projektowanym wyłączeniem podatku leśnego z ustawy o lasach i włączeniem go do odrębnej ustawy. Celem zaproponowanych zamian jest przede wszystkim zwiększenie dochodów własnych gmin z tytułu podatków lokalnych, wzmocnienie autonomii gmin w kształtowaniu dochodów, jak również dostosowanie ustawy do zmian wynikających z innych przepisów oraz usunięcie luk i doprecyzowanie norm, których stosowanie powoduje trudności w interpretacji.

W projekcie ustawy proponuje się m.in.

n wprowadzenie, jako podstawy opodatkowania dla budynków związanych z działalnością gospodarczą, wartości stanowiącej podstawę obliczenia amortyzacji oraz procentowej stawki podatku;

n wprowadzenie możliwości wydzielenia w gminie stref opodatkowania nieruchomości na podstawie uchwały rady gminy wraz z możliwością zaskarżania przez podatników planu podziału gminy na strefy;

n podwyższenie wysokości górnych granic stawek podatku od gruntów niezabudowanych a przeznaczonych pod zabudowę;

n zniesienie dotychczasowego ograniczenia uprawnienia rad gmin do obniżania górnych stawek podatku do wysokości nie przekraczającej 50 proc. oraz wprowadzenia zasady, iż w przypadku nieuchwalenia stawek na dany rok podatkowy obowiązują stawki z roku poprzedniego;

n skreślenie niektórych z dotychczasowych zwolnień od podatku od nieruchomości oraz wprowadzenie systemu rekompensowania z budżetu państwa zobowiązań podatkowych dla: zakładów pracy chronionej, jednostek badawczo-rozwojowych, szkół wyższych, placówek naukowych PAN;

n zastąpienie podatku od posiadania psów opłatą sanitarną;

n skorygowanie o wskaźnik inflacji maksymalnych stawek podatku od nieruchomości;

Szacuje się, że likwidacja zwolnień oraz zmiana stawek podatkowych zwiększy wpływy do budżetów gmin o ok. 2,1 mld zł. Likwidacja niektórych zwolnień nastąpi w 2002 r.

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku rolnym.

Potrzeba nowelizacji ustawy z 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym wynika z projektowanej zmiany zasad opodatkowania nieruchomości i wiąże się z:

- nowelizacją ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz

- wyłączeniem z ustawy o lasach przepisów o podatku leśnym i przeniesieniem ich do odrębnej ustawy.

Celem proponowanych zmian jest ujednolicenie przepisów, usunięcie luk prawnych, a także doprecyzowanie norm powodujących problemy interpretacyjne przy ich stosowaniu.

Zaproponowano zmianę definicji gospodarstwa rolnego przez dodanie warunku wykorzystywania gruntów do prowadzenia działalności rolniczej. Dotychczas z preferencyjnego opodatkowania podatkiem rolnym korzystają także osoby, które nie wykorzystują użytków rolnych do działalności rolniczej.

W projekcie określono precyzyjnie, na kim ciąży obowiązek podatkowy w przypadku, gdy gospodarstwo stanowi współwłasność. Zniesiono zwolnienie podatkowe Skarbu Państwa i gmin, a także ograniczono zakres zwolnień od podatku rolnego (dotyczą jedynie użytków rolnych klasy VIz), co jednak nastąpi dopiero za 2 lata.

Przyszłe wpływy do budżetów gmin z tego tytułu zwiększą się o 117 mln zł oraz o ok. 3,5 mln zł w wyniku likwidacji zwolnienia od podatku rolnego jednostek badawczo-rozwojowych oraz zakładów pracy chronionej. Gminy nie będą więc miały rekompensowanej utraty dochodów z tego ostatniego tytułu.

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o podatku leśnym i zmianie ustawy o lasach.

Przepisy o podatku leśnym zamieszczone są w ustawie z 28 września 1991 r. o lasach, obejmującej przede wszystkim problematykę zachowania, ochrony i powiększania zasobów leśnych oraz prowadzenia gospodarki leśnej. Unormowanie kwestii podatkowych w akcie nie będącym ustawą podatkową należy w polskim prawie do wyjątków (oprócz podatku od gier) i jest sprzeczne z podstawowymi zasadami systemu podatkowego. Dlatego zaproponowano wyłączenie przepisów o podatku leśnym z ustawy o lasach i umieszczenie ich w odrębnej ustawie o podatku leśnym. W projekcie zaproponowano kilka zmian w konstrukcji tego podatku w celu ujednolicenia przepisów dotyczących opodatkowania nieruchomości w związku z nowelizacjami ustaw o: podatku rolnym oraz podatkach i opłatach lokalnych.

W projekcie wprowadzono nową definicję lasu, włączając do lasów również grunty związane z gospodarką leśną, jak budynki i budowle, urządzenia melioracji wodnych, drogi leśne i tereny pod liniami energetycznymi, szkółki leśne, miejsca składowania drewna, parkingi leśne itp.

Za podstawę opodatkowania przyjęto powierzchnię lasu, wynikającą z ewidencji gruntów i budynków. Proponuje się wprowadzenie jednej stawki, stanowiącej równowartość 0,2 m sześć. drewna od jednego hektara fizycznego lasów. Stawka dla lasów ochronnych, lasów wchodzących w skład rezerwatów przyrody i parków narodowych oraz wykorzystywanych na cele obronności i bezpieczeństwa państwa, a także gruntów zadrzewionych i zakrzewionych byłaby obniżona o 50 proc.

Zwolnione od podatku mają być lasy wpisane do rejestru zabytków oraz z drzewostanem do 40 lat. Ulgi i zwolnienia udzielone na podstawie odrębnych przepisów nie będą miały zastosowania do podatku leśnego.

Zmiany w podatku leśnym zwiększą wpływy do budżetów gmin o ok. 47,5 mln zł.