OFE będą inwestowały tylko w największe spółki
Kapitał, jaki polskie fundusze emerytalne zaangażowały na krajowym rynku akcji (na koniec stycznia - 1,6 mld USD), jest obecnie zbliżony do łącznych środków ulokowanych w Polsce przez fundusze inwestycyjne działające na globalnych rynkach nowych oraz na rynkach nowych makroregionu Europy, Bliskiego Wschodu i Afryki - wskazuje analityk Merrill Lynch.
Zaangażowanie tych pierwszych szacuje on na 670 mln USD (co w przypadku poszczególnych funduszy spośród 100 uwzględnionych w tej statystyce odpowiada od 0% do 4% środków, jakimi zarządzają) i około 680 mln USD (10-30%) z tej drugiej grupy, liczącej około 50 funduszy.
W miarę wzrostu kapitału, jakim zarządzają działające w Polsce prywatne fundusze emerytalne, największe możliwości powiększania stanu posiadania będą miały one w spółkach o największej wartości rynkowej. Konkluzję taką przedstawił amerykański bank inwestycyjny Merrill Lynch.
Rosnące znaczenie funduszy emerytalnych przyniesie zapewne radykalne zmiany w polskim krajobrazie inwestycyjnym. Dysponując pulą głosów z akcji, mogącą w poszczególnych spółkach dochodzić do 10%, fundusze te mogą bowiem zawiązywać sojusze w celu zdobycia kontroli nad radami nadzorczymi, zmieniania zarządów i wprowadzania innowacji - jak to już stało się w Orbisie. Z drugiej strony jednak, nałożone na fundusze emerytalne pułapy co do liczby głosów z akcji powodują konieczność poszukiwania specyficznych papierów wartościowych. Papierami takimi mogą być akcje uprzywilejowane, z których nie przysługuje prawo głosu, a które generują dla ich posiadaczy dywidendę.
U analityków zagranicznych banków inwestycyjnych, często występuje temat koniecznego dla owych funduszy "otwarcia" na rynki międzynarodowe (zwłaszcza analitycy CSFB wskazują, że niepodwyższenie obecnego pułapu 5% może spowodować "przegrzanie" na rynku polskim).
Analityk Merrill Lynch stwierdza, że dotychczas potrzeba zliberalizowania owego limitu nie jest szczególnie pilna, ponieważ na 18 funduszy emerytalnych na rynkach zagranicznych kapitał lokują tylko trzy. Ponieważ jednak 3/4 funduszy jest zarządzanych przez firmy międzynarodowe, to o ile prywatyzacja nie będzie prowadzona szybciej, a zakres lokat dostępnych w Polsce pozostanie niewielki, fundusze emerytalne będą coraz bardziej zainteresowane możliwościami inwestowania za granicą.
Merrill Lynch opracował godną uwagi symulację możliwego stanu posiadania funduszy emerytalnych przy założeniu, że wykorzystałyby one do końca obowiązujące pułapy lokat. Przyjmując, że postanowiłyby one ulokować do 5% posiadanego kapitału w jednej spółce, mogłyby objąć 5% TP SA, 6% Pekao, 12% PKN Orlen, 33% KGHM, a ComputerLand przejąć w całości. Liczby te ilustrują możliwość ich działania wspólnymi siłami. Gdyby natomiast największy z funduszy - Commercial Union - postanowił w pełni wykorzystać 5-proc. limit zaangażowania, wówczas objąłby 1% wartości rynkowej TP SA, 2% Pekao i 3% PKN. Oznacza to, że zanim poszczególne fundusze dojdą do pułapu 10% głosów z akcji, mogą jeszcze znacznie zwiększyć posiadane przez nie pakiety akcji dużych spółek. Jeśli jednak wyjdą one poza owe trzy spółki, manewrowanie między poszczególnymi limitami staje się trudniejsze. Przy założeniu, że 15% ich aktywów przypadnie na te same trzy wielkie spółki, to aby uniknąć przekroczenia pułapu 10% głosów z akcji, musiałyby one pozostałe 16% (suma ta odpowiada obecnemu przeciętnemu ich zaangażowaniu na rynku akcji) rozłożyć na dużą liczbę spółek, jako że ulokowanie 5% aktywów dałoby Commercial Union 9,8% głosów na WZA KGHM, ale już 42% - w ComputerLandzie.
Przy - zdaniem owego autora - zawyżonych wskaźnikach cenowych OFE będą więc zapewne nadal inwestowały w spółkach o dużej wartości rynkowej. Z tego też względu w portfelu makroregionalnym EBWA ML umieścił Pekao.
