Spadają aktywa globalnych funduszy

Według naszych szacunków, w pierwszym kwartale bieżącego roku, kontynuowany był spadkowy trend wartości aktywów netto zgromadzonych w monitorowanych przez nas 66 funduszach EEREF (Emerging Europe Regional Equity Funds). Według danych na koniec marca wartość środków zarządzanych przez te fundusze spadła od początku roku o -6% (300 mln €) do poziomu 4,72 mld €. Tylko w marcu aktywa netto zmniejszyły swoja wartość o -4,3%, a od listopada ubiegłego roku, jedyny wzrost z jakim mieliśmy do czynienia miał miejsce w lutym.

Największymi środkami dysponował w końcu marca JPMorgan Fleming Asset Management (557 mln € w trzech funduszach). Kolejne miejsca zajmowali Baring Asset Management (545 mln € w dwóch funduszach) oraz szwajcarski Pictet & Cie (278 mln € w trzech funduszach). Pierwsza dziesiątka firm zarządzających zgromadziła 62% monitorowanych przez nas aktywów. W przypadku 14 firm odnotowaliśmy w okresie pierwszego kwartału wzrost wartości zarządzanych środków, w pozostałych - aktywa netto na koniec marca były niższe niż w grudniu, przy czym w 3 przypadkach dynamika spadku była głębsza niż -30%.

Jednym z dwóch czynników wpływających na spadek aktywów zarządzanych przez fundusze emerging markets były słabe wyniki inwestycyjne - w pierwszym kwartale zyski przyniosło inwestorom zaledwie 6 podmiotów i tylko w trzech przypadkach przekraczały one 1%. Pozostali zarządzający wypracowali straty w zakresie od -0,2% do -13,8%, przy średniej na poziomie -5,2%. Należy przy tym nadmienić, że średnia strata w pierwszym kwartale przekraczała o 120 punktów bazowych wynik osiągnięty przez MSCI EM Eastern Europe Gross Index - jeden z najbardziej popularnych benchmarków wśród funduszy EEREF (Emerging Europe Regional Equity Funds). Nieco lepiej wyglądają stopy zwrotu zagranicznych funduszy, gdy uwzględnimy również wyniki kwietnia - w tym miesiącu średnia stopa zwrotu była dodatnia i za sprawą "wojennego" ożywienia na światowych rynkach finansowych wyniosła +11,3% (MSCI EM Eastern Europe Gross Index zyskał 16,6% w ujęciu dolarowym).

W związku ze spadkami cen akcji, jakie mogliśmy obserwować w pierwszym kwartale na większości europejskich rynków emerging markets zarządzającym nie udało się wypracować dodatniego wyniku z zarządzania. Według naszych szacunków strata będąca konsekwencja procesów inwestycyjnych wyniosła około -285 mln €, co stanowiło 5,7% aktywów netto funduszy EEREF według stanu na koniec grudnia 2002. W związku ze spadkami cen akcji, jakie mogliśmy obserwować w pierwszym kwartale na większości europejskich rynków emerging markets zarządzającym nie udało się wypracować dodatniego wyniku z zarządzania. Według naszych szacunków strata będąca konsekwencja procesów inwestycyjnych wyniosła około -285 mln €, co stanowiło 5,7% aktywów netto funduszy EEREF według stanu na koniec grudnia 2002.

Dodatnią stopę zwrotu zarządzający wypracowali jedynie w lutym - z tytułu zysków środki na rachunkach inwestorów wzrosły o 120 mln €. W pozostałych miesiącach inwestycje na emerging markets przynosiły straty, a ich rozmiary możemy ocenić analizując stopy zwrotu wiodących indeksów na poszczególnych rynkach. Dodatkowym negatywnym czynnikiem była słabość lokalnych walut zarówno wobec € jak i wobec USD. Liderem tej tendencji w pierwszym kwartale była Polska, gdzie kurs PLN/€ wzrósł o 9,6%. Najmniej zyskała czeska korona (1,1%) co wraz ze wzrostami cen akcji największych czeskich spółek pozwoliło zarządzającym wypracować zyski w granicach 6%.

Według naszych szacunków, w pierwszym kwartale, saldo napływu środków do funduszy EEREF było ujemne i wyniosło -14 mln €. Dodatni napływ środków w wysokości 26 mln € odnotowaliśmy jedynie w styczniu. Saldo wpłat i umorzeń w ciągu ostatnich 12 miesięcy jest ciągle dodatnie i wynosi blisko 50 mln €. Należy jednak pamiętać iż po części jest to konsekwencja dużych dodatnich strumieni gotówki, jakie napłynęły do funduszy w kwietniu i maju 2002 roku (łącznie 350 mln €). Nie widać już zatem żadnych oznak mogących świadczyć o toczącej się convergence play w zakresie papierów udziałowych.

Według naszych szacunków, wartość polskich aktywów w funduszach EEREF wyniosła w końcu marca 895 mln € i była niższa niż na koniec poprzedniego roku o - 13,5% (-139 USD).Duży wpływ na obserwowany od listopada spadek wartości polskich papierów ma dekoniunktura na polskim rynku akcji WIG20 stracił w tym okresie -10,3% a słabnący wobec € złoty dołoży kolejne -8,6 proc.

Do spadku wartości polskiej części portfela przyczynia się również ujemne saldo inwestycji w nasze akcje, którego rozmiar szacujemy w pierwszym kwartale na -30 mln €. Tylko w lutym i marcu zarządzający sprzedali polskie papiery za 74 mln €. Potwierdzeniem tego zjawiska są dane o bilansie płatniczym opublikowane przez NBP z których wynika, że w lutym i marcu bieżącego roku saldo inwestycji zagranicznych w polskie papiery udziałowe było ujemne i wyniosło -120 mln USD.

Jakkolwiek, według naszych, szacunków Polska pozostaje drugim (po Rosji) rynkiem na którym inwestują zarządzający EEREF - nasz udział w aktywach ponownie wykazuje tendencje malejącą. Po dobrej drugiej połowie ubiegłego roku, gdy z mozołem ale zdecydowanie odrabialiśmy straty (wzrost udziału o 400 punktów bazowych do poziomu 21%), w pierwszym kwartale 2003 udział naszych papierów spadł do 19%. Warto przy tym podkreślić, że byliśmy obok Turcji jedynym krajem z czołowej piątki, w którym zarządzający EEREF ograniczali zaangażowanie. Mimo iż w marcu , po raz pierwszy od grudnia 2002 roku mieliśmy do czynienia ze wzrostem udziału Polski w modelowym portfelu Morgan Stanley Capital International, zarządzający postanowili zmniejszyć (z 660 do 560 punktów bazowych) nasze przeważenie względem benchmarku.

Należy przy tym podkreślić, że marzec był drugim z rzędu miesiącem, gdy Polska zajmowała trzecie miejsce (13,4%) pod względem udziału w MSCI Eastern Europe Gross Index. W lutym tego roku na drugie miejsce awansowały papiery węgierskie (14,4% udziału w marcu) i w chwili obecnej o naszej pozycji w portfelach zarządzających decyduje wyłącznie wyższe przeważenie.

W pierwszym kwartale mogliśmy również obserwować wzrost udziału gotówki i jej ekwiwalentów w aktywach funduszy EEREF. Jej poziom w końcu marca szacujemy na 4,4%, co oznacza wzrost od grudnia 2002 (lokalne minimum) o 180 punktów bazowych. W portfelach najbardziej ostrożnych zarządzających gotówka stanowiła od 11% (WestAM Compass Fund - European Convergence Fund) do 52,8% (Thames River Nevsky Fund).

Szacujemy, że jedynym (spośród największych) rynkiem, na który w pierwszym kwartale płynęła gotówka z funduszy EEREF były Węgry. Według naszych obliczeń zarządzający tymi funduszami wydali per saldo na zakup węgierskich akcji 32 mln euro.