Zadbaj o swoje pieniądze jak najlepiej

Współczesne rynki finansowe dają bardzo duże możliwości inwestowania w instrumenty finansowe o zróżnicowanej stopie zwrotu oraz ryzyku.

Najpopularniejsze

Najpopularniejszym sposobem lokowania nadwyżek, wykorzystywanym przez firmy, są nadal lokaty terminowe w bankach. Ich różnorodność jest coraz większa. Począwszy od lokat overnight (jednodniowych), tomorrow/next (rozpoczyna się pierwszy dzień roboczy po przelaniu pieniędzy) przez miesięczne, kwartalne, a nawet dłuższe.

Wyższe niż ROR oprocentowanie lokat kusi inwestorów. Przy podjęciu decyzji o założeniu lokaty bankowej trzeba jednak pamiętać, że jej oprocentowanie nie jest równe realnym zyskom. Po pierwsze należy uwzględnić 19-proc. podatek od zysków kapitałowych, a następnie inflację. Wskaźnikiem uwzględniającym inflację jest realna stopa zwrotu. Po uwzględnieniu tych czynników okazuje się, że nie wszystkie lokaty chronią oszczędności przed inflacją.

Licząc realne zyski z lokaty należy pamiętać, aby wykorzystać prognozowany wskaźnik inflacji - z miesiąca zapadalności lokaty, gdyż jego bieżąca wartość informuje tylko o wzroście cen w stosunku do okresu poprzedzającego. Lokaty bankowe są jednymi z najbezpieczniejszych inwestycji, banki są instytucjami zaufania społecznego nadzorowane przez KNF i ewentualne problemy płynnościowe są na bieżąco rozwiązywane. Ale to nie oznacza, że upadłość bankom nie grozi. W przypadku upadłości banku w Polsce do gry wkracza Bankowy Fundusz Gwarancyjny, którego rolą jest gwarantowanie wypłat depozytów w przypadku upadłości banku. W tej chwili gwarantuje on w 100 proc. kwoty do równowartości 50 tys. euro.

Najbezpieczniejsze

Najbardziej bezpiecznymi instrumentami finansowymi są bony skarbowe oraz obligacje Skarbu Państwa. Bony są instrumentami dyskontowymi, o terminie wykupu do jednego roku, natomiast obligacje posiadają termin wykupu powyżej roku.

Obydwa instrumenty dają stuprocentową gwarancję Skarbu Państwa, co oznacza również niestety niską, podobną do lokat dochodowość. Zaletą bonów jest ich duża płynność - można je w każdej chwili odsprzedać, mogą one również stanowić zabezpieczenie spłaty kredytu w instytucjach finansowych. Jeszcze niezbyt popularnym, aczkolwiek rozwojowym segmentem, jest rynek obligacji komercyjnych i komunalnych. Instrumenty te wcześniej były dostępne tylko na rynku międzybankowym.

Od 30 września na GPW został uruchomiony rynek obligacji Catalyst. Obligacje korporacyjne za cenę większego ryzyka dają możliwość większego zarobku - są to bowiem obligacje niezabezpieczone. Oprocentowanie może nawet o kilka procent przewyższać obligacje Skarbu Państwa.

W jaki sposób dokonać wyboru spółki, której obligacje chcemy zakupić? Niektóre obligacje posiadają przyznany im przez agencje rating, ale posiadanie go nie jest obowiązkowe. Inwestor powinien wówczas zbadać sytuację finansową wybranej firmy. Obligacje komunalne emitowane są przez jednostki samorządowe lub ich spółki (miasta, gminy, związki gmin). Terminy emisji wynoszą od miesiąca do kilku lat, najczęściej są to serie obligacji sprzedawane w ramach tzw. Programów Emisji.

Ciekawą alternatywą mogłyby być tzw. obligacje infrastrukturalne. Są to obligacje emitowane przez Bank Gospodarstwa Krajowego na rzecz Krajowego Funduszu Drogowego, zabezpieczone pełną gwarancją Skarbu Państwa. Są one dostępne jednocześnie na rynku regulowanym, jak i międzybankowym.

Najbardziej ryzykowne

Bardziej ryzykowną odmianą zwykłych depozytów są lokaty dwuwalutowe i strukturyzowane. Pierwsze z nich zawierają wbudowaną opcję walutową, która daje dodatkową premię. Wtedy oprocentowanie może być wyższe o kilka procent od zwykłej lokaty. W najgorszym przypadku depozyt klienta zostaje przewalutowany po niekorzystnym kursie, co może doprowadzić do straty przewyższającej odsetki. Zyskujące coraz bardziej na popularności lokaty strukturyzowane gwarantują zwrot kapitału, ale nie gwarantują odsetek.

Są one tworzone w oparciu o obligacje dyskontowe oraz opcje kupna danego instrumentu bazowego. Mogą nim być indeksy giełdowe, koszyki akcji konkretnych spółek, surowce, towary. Jeżeli ceny instrumentu bazowego zachowają się zgodnie z naszymi oczekiwaniami, zyski mogą znacznie przekroczyć oprocentowanie tradycyjnych lokat.

Jedną z możliwości lokowania nadwyżek finansowych, ale związaną ze znacznie większym ryzykiem, są inwestycje w fundusze inwestycyjne. Rynek daje wielkie możliwości w tym zakresie - od funduszy pieniężnych, obligacyjnych i zrównoważonych, aż po akcyjne. Inwestycję w określony fundusz należy dostosować do poziomu ryzyka, które jesteśmy w stanie zaakceptować. Przy wyborze funduszu warto przeanalizować jego stopę zwrotu w różnych horyzontach czasowych oraz odchylenie standardowe będące miarą ryzyka.

Wskazuje ono, jak bardzo osiągnięta przez fundusz stopa zwrotu różniła się od oczekiwanej. Fundusz jest tym bardziej ryzykowny, im większa jest różnica między osiągniętą stopą zwrotu a założoną. Idealną sytuacją byłby wybór funduszu, który przy danym odchyleniu standardowym posiada najwyższą stopę zwrotu lub przy danej stopie zwrotu najniższe odchylenie.

Z dużą ostrożnością należy podejść do funduszy zagranicznych, denominowanych w walucie obcej. Niekorzystne ruchy umacniające walutę krajową mogą doprowadzić do "przejedzenia" zysków. Wadą niektórych funduszy są wysokie opłaty manipulacyjne i opłaty za zarządzanie.

Aby uniknąć wysokich opłat można samodzielnie zarządzać inwestycjami, jednak wówczas trzeba poświęcić dużo czasu na analizę rynku. Najpopularniejsze są inwestycje w akcje spółek notowanych na GPW. Zdecydowanie więcej możliwości dają platformy transakcyjne rynku OTC (Over The Counter). Można tam inwestować w waluty, surowce, kontrakty terminowe na obligacje, towary, CFD na akcje, indeksy giełdowe. Inwestycje na tych rynkach cechują się dużym ryzykiem i możliwościami ponadprzeciętnych stóp zwrotu z uwagi na użycie dźwigni finansowej oraz dużej zmienności, wymagają jednak dobrej znajomości analizy technicznej i fundamentalnej.

Miłosz Zalewski, Departament Doradztwa Korporacyjnego Domu Maklerskiego TMS Brokers