Arabica i robusta - dwa światy
Kawa to egzotyczny surowiec, który jednak cieszy się coraz większą popularnością wśród inwestorów. Na tym rynku widoczne są wyraźne trendy, które pozwalają na ciekawe możliwości lokowania kapitału. Na świecie powstaje coraz więcej instrumentów finansowych opartych o notowania kawy.
Warto zaznaczyć, że na świecie istnieje wiele różnych rodzajów kawy, ale tylko rynki niektórych z nich zostały ustrukturyzowane na tyle, aby stworzyć narzędzia inwestycyjne.
Najczęściej wyróżniane się dwa podstawowe gatunki kawy: arabica i robusta. Arabica uważana jest za gatunek szlachetniejszy, o łagodniejszym smaku i mniejszej zawartości kofeiny. Arabica jest bardziej ceniona przez konsumentów, dlatego uprawia się jej na świecie więcej niż kawy z gatunku robusta. Z kolei gatunek robusta jest uważany za gorszy jakościowo - co za tym idzie, także tańszy - od arabiki.
Jednak ma on ważne dla producentów zalety: większą odporność na choroby i zmiany wielkości opadów. Gatunek ten charakteryzuje się również krótszym okresem uprawy.
Robusta charakteryzuje się dwukrotnie większą zawartością kofeiny niż arabica, ma też bardziej wyrazisty, gorzki smak. Najczęściej to właśnie ten gatunek kawy jest wykorzystywany w produkcji kawy rozpuszczalnej. Na świecie widać wyraźny podział geograficzny w kwestii uprawy różnych rodzajów kawy. Tradycyjnie, kluczowym rejonem uprawy kawy jest Ameryka Łacińska.
Ten rejon świata wyróżnia się idealnymi warunkami do wzrostu kawowca. Współcześnie to właśnie tam wytwarza się niemalże połowę światowej produkcji kawy. Wśród największych producentów kawy znajduje się sporo państw Ameryki Łacińskiej, w tym Brazylia (1. miejsce na świecie) i Kolumbia (3. miejsce na świecie).
Pod względem produkcji kawy strategicznym regionem jest jednak także Azja Południowo-Wschodnia, gdzie kawę po raz pierwszy przywieźli w XVII wieku holenderscy kolonizatorzy. Współcześnie w tym rejonie świata prym wiodą Wietnam (2.miejsce na świecie), a także Indonezja (4. miejsce na świecie).
Rola Wietnamu w światowej produkcji systematycznie wzrasta od 1994 roku, kiedy to Stany Zjednoczone zniosły embargo nałożone na Wietnam 19 lat wcześniej.
To właśnie Wietnam jest największym eksporterem kawy z gatunku robusta. Z kolei Afryka, która jest kolebką upraw kawy na świecie, dzisiaj ma niewielkie znaczenie na tym rynku.
Tu również specjalnością jest produkcja kawy z gatunku robusta, a liderami produkcji w regionie są Etiopia, Uganda i Wybrzeże Kości Słoniowej.
Tabela. Porównanie kaw z gatunku arabica i robusta Źródło: D. Sierakowska, Świat surowców, Wydanie II, s.176
W bieżącym roku na rynku kawy dominowały pesymistyczne nastroje. Cena tego surowca przez wiele miesięcy systematycznie spadała i dopiero w połowie września zanotowano dynamiczne odbicie w górę, wywołane m.in. efektem short covering, czyli zamykaniem krótkich pozycji przez inwestorów instytucjonalnych. Krótkoterminowo ten efekt się jednak wyczerpał, dlatego zwyżki wyhamowały.
Notowania kawy mogą mieć chwilowo problem z kontynuacją ruchu wzrostowego, ale średnioterminowo sytuacja wygląda lepiej, a czynniki fundamentalne zaczynają sprzyjać lepszym nastrojom na tym rynku.
Dorota Sierakowska
Analityk surowcowy DM BOŚ
