654 zł długu na głowę

Najczęściej zatory płatnicze w samorządach powstają w gospodarowaniu zasobami komunalnymi - dotyczy to też opłat za wynajem, a także w podatkach od nieruchomości, usługach wodociągowych i kanalizacyjnych, gospodarowaniu odpadami i utrzymaniu czystości, usługach transportu zbiorowego oraz utrzymaniu dróg i zieleni publicznej.

Długi samorządów powstają m.in. z powodu braku dyscypliny płatniczej, braku skutecznych metod egzekwowania spłaty zadłużenia, losowych kłopotów mieszkańców, ale także - z poczucia bezkarności dłużników.

Na razie samorządy nie mogą sprawdzać informacji gospodarczych w biurach informacji gospodarczej (BIG) i przekazywać do BIG informacji o nierzetelnych dłużnikach. Będzie to możliwe po nowelizacji ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczej.

Obecnie największe statystyczne zadłużenie wobec samorządów mają mieszkańcy województwa mazowieckiego (średnio 837,5 zł), najmniejsze - mieszkańcy województwa śląskiego (461,3 zł). Ogólne zadłużenie samorządów to 25 mld zł.

Według niedawnego pierwszego ogólnopolskiego raportu o klientach wysokiego i podwyższonego ryzyka, przygotowanego przez InfoMonitor, statystycznie do takich należą mężczyźni między 31 a 40 rokiem życia z województw: mazowieckiego i śląskiego. W ich przypadku średnia wysokość zaległych zobowiązań to ok. 5 tys. zł.

W Polsce obecnie działają cztery BIG: InfoMonitor, Krajowy Rejestr Długów BIG, KSV BIG i InFoScore BIG. Biura zajmują się gromadzeniem, przechowywaniem i udostępnianiem informacji o wiarygodności płatniczej i zobowiązaniach. Działają na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji gospodarczych, która weszła w życie w 2003 r. Mogą gromadzić zarówno informacje negatywne, jak i pozytywne.

Z danych gromadzonych przez BIG-i korzystają m.in. banki, firmy leasingowe, operatorzy telefonii, spółdzielnie mieszkaniowe, zakłady energetyczne. Osoby widniejące na listach dłużników nie mogą uzyskać kredytu, podpisać umowy leasingowej czy kupić telefonu komórkowego.

Informacje o zadłużeniu kontrahenta może zgłosić każdy przedsiębiorca współpracujący z BIG-iem, natomiast informacje o zadłużeniu konsumenta - tylko przedsiębiorcy wymienieni w ustawie (m.in. banki, ubezpieczyciele, operatorzy telekomunikacyjni, spółdzielnie mieszkaniowe).

Informację o zadłużeniu konsumenta można zgłosić, gdy ten zalega z płatnością np. rachunku lub raty kredytowej na kwotę co najmniej 200 zł, a w przypadku przedsiębiorcy, gdy łączna kwota jego zaległych zobowiązań wynosi co najmniej 500 zł.

W obu przypadkach, należności muszą być wymagane od co najmniej 60 dni, musi też upłynąć co najmniej miesiąc od wysłania przez przedsiębiorcę wezwania do zapłaty. Wezwanie musi zawierać ostrzeżenie o zamiarze przekazania informacji do BIG. Za przekazywanie do BIG nieprawdziwych informacji lub ich ujawnienie niezgodnie z przepisami ustawy, grozi grzywna do 30 tys. zł.