Akcyza zabezpieczona w gotówce

Ministerstwo Finansów zapowiada, że w przygotowanym projekcie nowej ustawy o podatku akcyzowym odstąpi od wymogu "nienaruszenia w sposób istotny przepisów prawa celnego lub przepisów podatkowych w okresie ostatnich 3 lat" przy stosowaniu zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Chodzi o nowelizację art. 44 ust. 2 pkt 4 ustawy o akcyzie. To ważna zmiana dla firm zajmujących się produkcją czy magazynowaniem wyrobów akcyzowych. Dziś są często skazane na łaskę i niełaskę urzędników skarbowych, od których zależy, czy będą musiały opłacić wysokie zabezpieczenia akcyzowe czy też nie.


Obecnie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. Powinien on w najbliższym czasie opuścić resort finansów - mówi Jarosław Neneman, wiceminister finansów

Niejasne naruszenie

Zdarza się, że urzędnicy za "istotne" naruszenie prawa uznają drobne uchybienia proceduralne. Tak było w przypadku jednej z dużych firm, która sprzedaje towary akcyzowe w procedurze zawieszenia podatku. Każdą wysyłkę przedsiębiorca musi wcześniej anonsować urzędowi celnemu. Ten uznał, że dwudniowe spóźnienie jest istotnym naruszeniem prawa, i postanowił cofnąć zwolnienie z zabezpieczenia akcyzowego. Ostatecznie sprawą zajęli się prawnicy, którym udało się przekonać urząd do zmiany stanowiska.

Szymon Daszuta, członek zespołu doradztwa podatkowego w Kancelarii Salans, tłumaczy, że firma, która chce otrzymać zwolnienie, oprócz spełniania kilku wymogów, musi także mieć zaświadczenie o nienaruszeniu w sposób istotny prawa celnego lub przepisów podatkowych w okresie ostatnich 3 lat. Problem w tym, że nie ma kryteriów pozwalających ustalić, co jest, a co nie jest "istotnym naruszeniem przepisów prawa".

- Firmy mają kłopoty, bo zawsze pojawia się możliwość różnego rozumienia przepisów - informuje Krzysztof Flis, doradca podatkowy ze spółki doradztwa podatkowego MDDD Michalik Dłuska Dziedzic i Wspólnicy.

Ministerstwo Finansów bezskutecznie próbowało dokonać interpretacji niejasnego przepisu. W piśmie z 27 kwietnia 2004 r. (nr PA-VI-03/109.2/04/1640) stwierdza, że przez istotne naruszenie przepisów należy rozumieć takie naruszenie prawa, które skutkuje niewywiązywaniem się przez podatnika z obowiązków podatkowych, co stwarza duże prawdopodobieństwo niewywiązywania się z obowiązku podatkowego także w przyszłości.

POSTULUJEMY

Konieczne jest jak najszybsze zakończenie prac nad rządowym projektem nowelizacji ustawy o akcyzie. Z ustawy należy wykreślić niejasne określenie "istotnego naruszenia prawa" lub doprecyzować, na czym takie naruszenie miałoby polegać.

Decyduje urzędnik

- Ostatecznie Ministerstwo Finansów rozstrzygnięcie w tej kwestii pozostawia ocenie organu podatkowego decydującego w indywidualnej sprawie - komentuje Szymon Daszuta.

Magdalena Garbacz, ekspert z Polskiej Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan, zwraca uwagę, że w efekcie o tym, czy firma zostanie zwolniona z zabezpieczenia akcyzowego, może decydować miejsce jej siedziby i przynależność do danego urzędu skarbowego.

Problem zasygnalizowali w interpelacji do ministra finansów posłowie SLD. Ich zdaniem przedsiębiorcy często skarżą się na trudności w uzyskaniu z urzędu skarbowego zaświadczenia, że nie naruszyli w istotny sposób prawa podatkowego.

Zdaniem MF nie można wyznaczyć parametrów "naruszenia prawa celnego i podatkowego". Tylko naczelnik urzędu skarbowego może ocenić w oparciu o posiadane ewidencje, rejestry i inne dane, czy podatnik naruszył w sposób istotny przepisy podatkowe, i potwierdzić to zaświadczeniem. Resort przypomina, że choć naczelnik urzędu skarbowego ma swobodę w ocenie materiału dowodowego, to podatnikowi przysługuje prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia o treści żądanej przez ubiegającego się o nie.

WAŻNE2,2 mld zł
wyniosła jednodniowa wartość zabezpieczeń akcyzowych

1,4 mln zł średnia wartość zabezpieczenia akcyzowego składanego
w 2005 roku

63 tys. zł średnia wartość zabezpieczenia składanego w formie depozytu w gotówce

2,7 mln zł średnia wartość zabezpieczenia składanego w formie gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej

Dane szacunkowe MF za 2005 r.

MF: zmienimy przepis

Obecnie trwają prace nad projektem nowelizacji ustawy o podatku akcyzowym. W projekcie tym proponuje się odstąpienie od wymogu "nienaruszenia w sposób istotny przepisów prawa celnego lub przepisów podatkowych w okresie ostatnich 3 lat" przy stosowaniu zwolnienia z obowiązku złożenia zabezpieczenia akcyzowego. Na razie nie wiadomo, jakie rozwiązanie zastąpi niejasny warunek istotnego naruszenia prawa.

- To bardzo trudny problem. Założenie, że podmiot w ogóle nie może naruszać prawa, wykluczyłoby z prawa do zwolnienia z zabezpieczenia wszystkie firmy, które dopuściły się nawet najmniejszego naruszenia przepisów - zwraca uwagę Krzysztof Flis. Nie sądzi jednak, by można było całkowicie zrezygnować z tego warunku, gdyż firmy, które notorycznie i świadomie naruszają prawo, mogłyby bezkarnie korzystać ze zwolnienia.

Marcin Musiał