Czwarty rok z rzędu rośnie w Polsce nielegalny rynek papierosów

Z opublikowanego badania przygotowanego przez KPMG wynika, że jeden na dziesięć papierosów wypalonych w 2013 r. w Unii europejskiej pochodził z nielegalnych źródeł, z czego 33 proc. stanowiły "illicit whites" - obserwowany na rynku od niedawna rodzaj nielegalnych papierosów produkowanych wyłącznie z myślą o przemycie. Straty z tego tytułu poniesione przez rządy państw członkowskich UE z korzyścią dla czarnego rynku wyniosły około 10,9 miliarda euro.

Z ustaleń KPMG wynika, że od 2012 r. konsumpcja papierosów typu "illicit whites" wzrosła o 15 proc., choć w ogólnym ujęciu sytuacja na czarnym rynku ustabilizowała się - liczba sprzedanych na nim papierosów spadła nieznacznie z rekordowego poziomu 11,1 proc. w 2012 r. do 10,5 proc. w 2013 r. Przyczyną stabilizacji był wyraźny spadek liczby papierosów z przemytu - legalnych papierosów zazwyczaj przemycanych z krajów o niższych stawkach podatku do krajów o wyższych stawkach podatku - co wynikało z działań producentów tytoniu, rządów i organów ścigania mających na celu ograniczenie tego procederu.

Kluczowe wnioski dla Polski za 2013 rok wynikające z badania KPMG:

* Nielegalny rynek papierosów wyniósł 13,9 proc. całkowitej konsumpcji (co jest równe 6,1 mld sztuk papierosów) i wzrósł w stosunku do roku 2012 o 0,9 punktu procentowego

* Jeśli papierosy te zostałyby legalnie zakupione w Polsce, wpływ do budżetu państwa z tytułu podatku akcyzowego wyniósłby ok. 685 mln euro /ok. 2,84 mld zł (średni kurs euro NBP z 31.12.2013)

* Blisko połowę (49 proc.) nielegalnych papierosów stanowią papierosy podrobione i przemycone do Polski z Białorusi

* 65,4 proc. nielegalnego rynku papierosowego stanowią papierosy typu "illicit whites" (niemal 4 mld sztuk); kolejną dużą grupę stanowią papierosy podrobione (18,7 proc.)

* Całkowita sprzedaż legalnych krajowych papierosów spadła z 52,15 mld sztuk w 2012 roku do poziomu 46,63 mld sztuk w roku 2013 (spadek o 11 punktów procentowych)

* Największy wpływ na spadek legalnej krajowej sprzedaży miał prawdopodobnie znaczący wzrost średniej ważonej ceny paczki papierosów, spowodowany częściowo wzrostem stawki podatku akcyzowego

* 1 stycznia 2014 roku Polska osiągnęła unijne minimum jeśli chodzi o wysokość podatku akcyzowego (90 euro na 1000 sztuk papierosów), mimo że była zobowiązana do osiągnięcia tych wymagań do 2018 roku.

Jeśli chodzi o wyniki dla całej Unii europejskiej, badanie wskazuje, że w 2013 roku:

* Ogółem na terenie Unii europejskiej skonsumowano 58,6 mld nielegalnych papierosów; liczba ta odpowiada łącznej wielkości rynku legalnych papierosów w Hiszpanii i Portugalii oraz przekłada się na stratę przychodów podatkowych w całej UE w wysokości 10,9 mld euro.

* W 2013 r. nielegalne papierosy stanowiły 10,5 proc. papierosów skonsumowanych na terenie UE (w 2012 r. było to 11,1 proc., a w 2011 r. 10,4 proc.).

* W kategorii papierosów typu "illicit whites" odnotowano rekordowy wzrost do 19,6 mld sztuk - w 2006 r. wartość ta była praktycznie zerowa.

* Największy wolumen papierosów typu "illicit whites" w 2013 roku odnotowano w Polsce (4 mld szt.), Grecji (2,8 mld szt.), Hiszpanii (2,5 mld szt.), Bułgarii (1,6 mld szt.) oraz Niemczech (1,4 mld szt.).

Mimo że w ogólnym ujęciu w 2013 r. czarny rynek tytoniowy w Unii europejskiej zmniejszył się, to nadal stanowi on poważne źródło strat podatkowych dla rządów i jest prężnym konkurentem producentów i detalistów działających legalnie. Z procederem tym wiążą się nie tylko koszty finansowe, lecz także wzrost przestępczości w wielu społecznościach. British American Tobacco, Imperial Tobacco, Japan Tobacco International oraz Philip Morris International nadal angażuje w walkę z tym problemem znaczne środki - przewyższające skalą wymogi określone w umowach o współpracy zawartych z Komisją europejską - działając zgodnie z przekonaniem, że skuteczne rozwiązania wymagają stałej współpracy rządów, organów ścigania, producentów i detalistów.

Po raz pierwszy od 2006 r., tzn. od czasu opracowania pierwszego takiego raportu przez KPMG, badanie zamówiła czwórka największych producentów wyrobów tytoniowych działających w Unii europejskiej - BAT, Imperial, JTI i PMI. Dzięki temu firma KPMG uzyskała dostęp do większej ilości źródeł danych, co umożliwiło jej przygotowanie lepiej dopracowanej i bardziej kompleksowej analizy. Przed 2013 r. raport zamawiany był przez spółkę PMI w ramach jej zobowiązań wynikających z umowy o współpracy z Komisją europejską.

- - - - -

Raport KPMG 2013 definiuje "illicit whites" jako: papierosy, które zazwyczaj wytwarza się legalnie w określonym kraju/na określonym rynku, przede wszystkim z przeznaczeniem na przemyt. Chociaż mogą być legalnie eksportowane z niektórych krajów, zwykle są przemycane przez granice państw w trakcie transportu na rynek docelowy, na którym ich legalna dystrybucja jest ograniczona lub niemożliwa, i tam sprzedawane bez zapłaty podatku.

Badanie KPMG dotyczące konsumpcji nielegalnych papierosów w Unii europejskie jest realizowane przez KPMG corocznie od 2006 r. w ramach umowy o współpracy pomiędzy spółką Philip Morris International, Komisją Europejską i państwami członkowskimi Unii europejskiej. Po raz pierwszy od 2013 r. badanie zamówiła czwórka największych producentów wyrobów tytoniowych: British American Tobacco plc (BAT), Imperial Tobacco plc (Imperial), Japan Tobacco International (JTI) oraz Philip Morris International Inc (PMI).

Biznes INTERIA.PL na Twitterze. Dołącz do nas i czytaj informacje gospodarcze