Eurostat miesza w kontach emerytalnych

MPS przygotowało nowelizację ustawy z dnia 28 sierpnia 1997 r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (Dz.U. nr 139, poz. 934 z późn. zm). Projekt nie został przekazany do uzgodnień międzyresortowych, gdyż nie wiadomo, w jaki sposób usunąć z ustawy przepisy dotyczące dziedziczenia środków po zmarłych członach OFE, jednocześnie nie pozbawiając najbliższych pieniędzy. Jak się nieoficjalnie dowiedzieliśmy, wśród rozwiązań branych pod uwagę jest np. wprowadzenie zasad podobnych jak przy wypłacie rent rodzinnych (także w formie jednorazowej wypłaty).

Problem polega na tym, że pozostawienie obecnych przepisów określających zasady dziedziczenia środków po zmarłych członkach OFE spowoduje, że wszystkie te środki będą w ocenie Unii Europejskiej traktowane jako prywatne, a nie publiczne z gwarancjami państwa. Jest mało prawdopodobne, aby UE zgodziła się wyłącznie na zmiany semantyczne polegające na zastąpieniu słowa "dziedziczenie" przez np. "przekazanie".

Zasady funkcjonowania drugiego filaru są przedmiotem wyjątkowo trudnych negocjacji Polski z Komisją Europejską dotyczących swobody przepływu kapitałów. Problem ujawnił się 2 marca br., kiedy Eurostat wydał niekorzystną dla Polski interpretację Europejskich Zasad Rachunkowości (ESA 95). Zgodnie ze stanowiskiem unijnych statystyków, kapitałowe formy oszczędzania, jakimi są OFE, nie stanowią elementu zabezpieczenia społecznego. Składki odprowadzane przez ubezpieczonych są bowiem inwestowane przez prywatne fundusze emerytalne. Tym samym OFE powinny być, zdaniem UE, wyłączone z finansów publicznych.

Eurostat nie chce uznać, że w Polsce składki wpłacane do OFE i Funduszu Ubezpieczeń Społecznych stanowią całość i razem mają zapewnić podstawową emeryturę, której poziom jest gwarantowany przez państwo. Unijni statystycy nie chcą jednak przyjąć do wiadomości specyfiki polskiej reformy emerytalnej.

Bożena Wiktorowska

Paweł Pelc, wiceprezes Stowarzyszenia Rynku Kapitałowego UNFE:

W 1999 r. osoby między 30 a 50 rokiem życia miały jednorazową możliwość wyboru, czy oszczędzają na przyszłą emeryturę wyłącznie w ZUS, czy odkładają na przyszłe świadczenie także w OFE. O wyborze II filaru mogła decydować m.in. możliwość dziedziczenia środków przez najbliższych w razie śmierci członka OFE. Obecnie wprowadzanie jakichkolwiek zmian w zasadach przekazywania środków po zmarłym członku OFE może podważyć zaufanie społeczne do całej reformy emerytalnej. Może się okazać, że propozycje MSP naruszają prawa nabyte członków OFE, których najbliżsi mogą utracić prawo do dziedziczenia środków. Ponieważ sprawa dotyczy prawie 11 mln osób, nie wolno pochopnie wprowadzać zmian pod dyktando Eurostatu, który po prostu nie rozumie naszego systemu. To, co powinno się zrobić, to doprowadzić do generalnej zmiany błędnego stanowiska Eurostatu, przyjętego przez stare kraje UE.