Fotowoltaika złapała zadyszkę, ale wciąż króluje. "Rynek się nasyca"
Choć domowych instalacji fotowoltaicznych wciąż przybywa, tempo wzrostu tego sektora OZE wyraźnie hamuje (w ubiegłym roku było trzykrotnie niższe niż w 2022 r.). Rok do roku czterokrotnie spadło też tempo wzrostu ilości energii wprowadzanej do sieci przez przydomowe instalacje fotowoltaiczne. Czy rynek mikroinstalacji fotowoltaicznych najlepsze lata ma już za sobą?
Według danych URE, w 2023 r. liczba zainstalowanych w Polsce mikroinstalacji wykorzystujących promieniowanie słoneczne wzrosła o 16 proc., osiągając 1,4 mln - wylicza Polski Instytut Ekonomiczny powołując się na dane Urzędu Regulacji Energetyki. To wciąż imponujące wzrosty, choć wyraźnie widać, że ubiegły rok był znacznie gorszy dla branży niż poprzednie lata.
Polacy w okresie kilku ostatnich lat chętnie decydowali się na instalowanie przydomowych systemów fotowoltaicznych, a zachętą było wsparcie z programu "Mój Prąd". Łączna moc zainstalowana mikroinstalacji fotowoltaicznych (PV) wyniosła 11,3 GW, a łączna produkcja energii elektrycznej z tych instalacji w 2023 r. przekroczyła 7,3 TWh.
99 proc. mikroinstalacji w Polsce w 2023 r. stanowiły instalacje wykorzystujące promieniowanie słoneczne - wśród 1,4 mln instalacji tylko 317 stanowiły mikroinstalacje wodne, 81 wiatrowe, 87 biogazowe i 56 biomasowe - zwraca uwagę PIE przytaczając dane URE.
Dość powiedzieć, że liczba mikroinstalacji przyłączonych przez operatorów energetycznych od początku 2019 r. do końca stycznia 2024 r. wzrosła blisko 26-krotnie (o 2493 proc.), przy jednoczesnym blisko 33-krotnym wzroście mocy zainstalowanej w mikroinstalacjach.
Wykres. Łączna moc zainstalowana nowych mikroinstalacji w latach 2018-2023 (w GWh)
Mimo ciągłego wzrostu liczby mikroinstalacji PV, tempo wzrostu było trzykrotnie niższe, obniżając się z około 41 proc. w 2022 r. do 15 proc w 2023 r. Czterokrotnie spadło też tempo wzrostu ilości energii wprowadzanej do sieci, z około 109 proc. w 2022 r. do około 27 proc. w 2023 r. "Może to wynikać z powolnego nasycania się rynku" - czytamy w analizie PIE.
Według danych Polenergii, w 2022 r. już 14 proc. domów jednorodzinnych w Polsce posiadało instalację fotowoltaiczną.
Jak przekonuje Polski Instytut Ekonomiczny, istotny wpływ na rynek fotowoltaiki miały też zmiany systemu rozliczeń prosumentów w 2022 r. (przejście z net-metering na net-billing, w którym prosumenci sprzedają nadwyżki energii wprowadzone do sieci zgodnie z ceną rynkową).
Choć warunki, na jakich przyłączani są do sieci nowi prosumenci, zmieniły się na niekorzyść tych ostatnich, trudno mówić o zahamowaniu rozwoju branży. Mamy raczej do czynienia z "zadyszką" na niezwykle rozgrzanym w ostatnich latach rynku.
Nieunikniona ekspansja OZE daje nadzieję, że przydomowa fotowoltaika będzie się wciąż intensywnie rozwijać, choć najpewniej towarzyszyć jej będą także inwestycje w tzw. magazyny energii.
Mimo względnie wolniejszego wzrostu liczby zainstalowanych mikroinstalacji, branża ta wciąż może mieć swój najlepszy okres przed sobą - konkluduje PIE. Instytut powołuje się na wyliczenia Solarpower Europe, z których wynika, że do 2027 r. liczba miejsc pracy w branży PV w Polsce zwiększy się o 11,5 proc. (17 tys. miejsc pracy).
Polska, ze względu na dynamiczny rozwój mikroinstalacji i względnie tanią wykwalifikowaną siłę roboczą, w 2022 r. była jednym z liderów Unii Europejskiej pod względem liczby miejsc pracy w branży fotowoltaicznej.
***
