FSO czeka na pomoc
Los żerańskiej Fabryki Samochodów Osobowych zależy od pomocy publicznej. Co roku w Brukseli podejmuje się kilkadziesiąt decyzji dotyczących Polski, a restrukturyzacja przemysłu i zachęty dla inwestorów pochłaniają najwięcej środków.
Zwłoka Komisji Europejskiej w udzieleniu zgody na pomoc publiczną polskiego rządu dla FSO może grozić wycofaniem się z Żerania ukraińskiego inwestora spółki AwtoZAZ - obawiają się Rada Pracowników FSO i związkowcy. Wystosowali pismo do Neelie Kroes, komisarz UE ds. konkurencji, prosząc o wydanie pozytywnej decyzji.
Sprawa poręczenia 70 mln dolarów kredytu inwestycyjnego dla zakładu ciągnie się od lutego 2004 roku. Zarząd FSO poprosił rząd o taką pomoc jeszcze przed wejściem Polski do UE. Rząd zgodził się udzielić zakładowi 52 mln zł dotacji i poręczyć kredyt inwestycyjny na uruchomienie produkcji nowego modelu samochodu.
- Komisja Europejska zaakceptowała tylko pierwszą część pomocy. Potwierdzenie otrzymaliśmy w lutym 2005 roku - mówi Janusz Woźniak, prezes FSO Żerań.
Z uzyskanych środków uzupełniono kapitał akcyjny spółki (26 mln zł), sfinansowano odprawy 800 pracowników i zaległości w wypłatach dla pozostałych 2,2 tys. pracowników (26 mln zł). Zgody na poręczenie kredytowe nie ma dziś. Przez dwa lata wnioskiem zajmował się zespół ekspertów komisarz Neelie Kroes ds. konkurencji, co związane było z kilkakrotnymi wyjazdami przedstawicieli FSO do Brukseli i ciągłymi uzupełnieniami wniosku. Ostatnie uzupełnienie dokonane zostało w związku z wejściem kapitałowym do FSO ukraińskiego AwtoZAZ. Nowy plan rozwoju firmy trafił do Komisji w maju. Paweł Poncyljusz, wiceminister gospodarki, uważał wówczas, że pozytywna decyzja zapadnie w ciągu 3-4 tygodni. Upłynęły dwa miesiące i nic.
Odpowiedź po wakacjach
- Projekt jest na etapie końcowym prac zespołu ekspertów, zapewne tuż po wakacjach trafi do ostatecznego podpisu pani komisarz - żywi nadzieję Janusz Woźniak.
Pewności jednak nie ma, a zakład czeka na pieniądze. Firma ma podpisany list intencyjny z GM DAT na produkcję nowego modelu chevroleta. Mając gwarancje Skarbu Państwa mogłaby rozpoczynać przygotowania do produkcji.
- Skąd ta zwłoka, przecież chodzi o zwykłe gwarancje kredytowe na rozwój firmy, która wychodzi w końcu na prostą - dziwi się Andrzej Zdziarski, sekretarz generalny zakładowej Solidarności.
Pieniądze są wypłacane z polskiego budżetu, od wstąpienia do UE w 2004 roku Warszawa musi najpierw pytać Komisję Europejską o pozwolenie. Powód? Wsparcie ze strony rządu zapewnia firmie przewagę nad konkurentami.
Pod koniec lipca Komisja Europejska zatwierdziła pakiet pomocy wartości 206,1 mln euro, jaką Polska zamierza przyznać LG Philips LCD na utworzenie w Kobierzycach pod Wrocławiem centrum produkcji monitorów ciekłokrystalicznych (LCD). 711,1 mln euro koreańskich inwestycji ma dać pracę 15 tys. osób. Choć wsparcie polskich władz dla tej inwestycji - głównie w formie zwolnień od podatku - przekracza jedną czwartą całości nakładów, w Brukseli nie wzbudziło ono wątpliwości. - Projekt zwiększy konkurencyjność Polski, przyczyni się do rozwoju regionu znajdującego się w niekorzystnej sytuacji - argumentowała Neelie Kroes.
Co dwunasta sprawa z Polski
W zeszłym roku KE rozstrzygnęła 62 sprawy dotyczące pomocy publicznej w naszym kraju. W całej Unii decydowano o 746 przypadkach wsparcia udzielanego ze środków publicznych, więc Polski dotyczyła co dwunasta sprawa badana w Brukseli pod kątem zgodności z zasadami pomocy publicznej. To sporo, bo w UE wyprzedzają nas tylko Włochy (192 decyzje), Francja (86) i Niemcy (85). Trzeba jednak pamiętać, że Polska należy do grupy sześciu największych państw UE, a zarazem jest największym krajem spośród 10 nowych członków. Większa gospodarka Polski wymaga większej interwencji państwa w celu szybkiej integracji ze wspólnotowym rynkiem, gdzie rządzić powinny reguły wolnej konkurencji.
Decyzje Brukseli w polskich sprawach są na ogół pozytywne. Większość wniosków jest zgodna z ideą pomocy publicznej obowiązującej w Unii. Znaczna część spraw mieści się w formule pomocy regionalnej, według której wsparcie udzielane konkretnemu podmiotowi przyczynia się do poprawy sytuacji ekonomicznej i społecznej regionu, w którym firma działa. Tak Komisja potraktowała wspomniane Kobierzyce, ale i inwestycję MAN Trucks w Niepołomicach koło Krakowa. Niemcy zbudują tam zakład montażu ciężarówek kosztem 92,7 mln euro, zatrudniając w nim 650 osób. Polski rząd przyznał na ten cel 52,49 mln zł dotacji docelowej.
Bruksela kwestionuje
Ale nie zawsze Bruksela jest aż tak przychylna. Pod koniec lipca zakwestionowała 5,5 mln euro pomocy dla Huty Cynku Miasteczko Śląskie (HCM). Komisja ma wątpliwości, czy plan restrukturyzacji pozwoli producentowi metali nieżelaznych odzyskać długoterminową rentowność. W zeszłym roku KE wdrożyła trzy postępowania w celu wyjaśnienia pomocy państwa dla Huty Stalowa Wola, Chemobudowy Kraków i Huty Częstochowa.
23 listopada 2005 r. Komisja Europejska wszczęła formalne postępowanie w sprawie obowiązujących w Polsce kontraktów długoterminowych (KDT) na dostawę energii elektrycznej oraz projektu ustawy przewidującej rekompensaty za likwidację tych kontraktów. KDT, zawarte między państwowymi Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi a elektrowniami, obejmują ok. połowę polskiego rynku energii elektrycznej, utrudniając nowym podmiotom wejście na rynek. Bruksela chce wyjaśnić, w jakim stopniu zakłóca to wolną konkurencję.
Tadeusz Barzdo Cezary Pytlos
" Przyznaje ją państwo lub pochodzi ze środków państwowych
" Jest udzielana na warunkach korzystniejszych niż oferowane na rynku
" Uprzywilejowuje określone przedsiębiorstwo lub produkcję określonych towarów
" Grozi zakłóceniem lub zakłóca konkurencję oraz wpływa na wymianę handlową między państwami członkowskimi UE (art. 87 ust. 1 TWE)
