GUS podał ważne dane o inflacji

GUS przeszacował także dane za styczeń i wedle nowego systemu wag, w styczniu ceny spadły w ujęciu rdr o 1,4 proc., zaś mdm spadły o 0,2 proc. Ekonomiści ankietowani przez PAP szacowali, że ceny towarów i usług spadły w lutym o 1,4 proc. rdr, zaś mdm wzrosły o 0,1 proc.

W poszczególnych grupach towarów i usług konsumpcyjnych odnotowano zróżnicowaną dynamikę cen. Największy wpływ na wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem miały w tym okresie niższe ceny odzieży i obuwia (o 1,9 proc.) oraz w zakresie transportu (o 1,0 proc.), które obniżyły wskaźnik odpowiednio o 0,10 p. proc. i 0,09 p. proc. Wyższe ceny napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 0,6 proc.) podniosły ten wskaźnik o 0,04 p. proc.

W lutym br. ceny żywności pozostały na poziomie notowanym przed miesiącem (wobec wzrostu o 0,9 proc. w styczniu br.). Najbardziej podrożały warzywa (o 2,3 proc.). Po obserwowanych od października 2012 r. spadkach wzrosły ceny cukru (o 1,1 proc.).

Droższe niż w styczniu br. były owoce (o 0,4 proc.) oraz tłuszcze roślinne (o 0,2 proc.). Ceny ryb i owoców morza oraz mąki pozostały na poziomie notowanym w poprzednim miesiącu. Mniej niż w styczniu br. konsumenci płacili za ryż (o 1,0 proc.), tłuszcze zwierzęce (o 0,8 proc.) oraz mięso (przeciętnie o 0,6 proc., w tym za mięso wieprzowe - o 1,6 proc., wędliny - o 0,5 proc., wołowe i cielęce - o 0,2 proc., przy utrzymujących się na poziomie obserwowanym w styczniu br. cenach mięsa drobiowego). Tańsze niż przed miesiącem były makarony i produkty makaronowe (o 0,6 proc.) oraz artykuły w grupie "mleko, sery i jaja" (przeciętnie o 0,5 proc., w tym jaja - o 1,0 proc., sery i twarogi - o 0,8 proc., mleko - o 0,2 proc., a jogurty, śmietana, napoje i desery mleczne - o 0,1 proc.).

Obniżyły się także ceny pieczywa (o 0,1 proc.). W lutym br. napoje bezalkoholowe potaniały przeciętnie o 0,2 proc.. Obniżyły się ceny kawy oraz kakao i czekolady w proszku (po 0,4 proc.), a także herbaty (o 0,2 proc.). Więcej niż w styczniu br. płacono za soki owocowe i warzywne (o 0,4 proc.) oraz wody mineralne lub źródlane (o 0,3 proc.). Za wyroby tytoniowe należało zapłacić o 1,1 proc., a za napoje alkoholowe o 0,3 proc. więcej niż w poprzednim miesiącu.

W lutym br., w związku z wyprzedażą kolekcji sezonowej, ceny obuwia obniżyły się o 2,6 proc., a odzieży - o 1,7 proc. Ceny towarów i usług związanych z mieszkaniem obniżyły się w lutym br. o 0,1 proc.. Na poziomie zbliżonym do obserwowanego przed miesiącem pozostały opłaty za użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki energii. Zanotowano wzrost opłat za zaopatrywanie w wodę i usługi kanalizacyjne (po 0,1 proc.).

Obniżono natomiast opłaty za wywóz śmieci (o 0,1 proc.). Opłaty za najem mieszkania pozostały na poziomie notowanym przed miesiącem. Ceny nośników energii były niższe niż w styczniu br. (przeciętnie o 0,1 proc., w tym gaz - o 0,6 proc., opał - o 0,2 proc., przy wzroście cen energii cieplnej - o 0,2 proc. i elektrycznej - o 0,1 proc.). W lutym br. ceny towarów i usług w zakresie wyposażenia mieszkania i prowadzenia gospodarstwa domowego potaniały o 0,1 proc.. Tańsze niż w styczniu br. były środki czyszczące i konserwujące oraz urządzenia gospodarstwa domowego (po 0,3 proc.), a także meble, artykuły dekoracyjne, sprzęt oświetleniowy (o 0,2 proc.). Więcej niż w poprzednim miesiącu płacono za artykuły włókiennicze (o 0,4 proc.) oraz usługi związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego (o 0,1 proc.).

Spadek cen towarów i usług konsumpcyjnych w lutym br., w porównaniu z analogicznym miesiącem ub. roku, wyniósł 1,6 proc.. Największy wpływ na ukształtowanie się wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych na tym poziomie miały obniżki opłat związanych z transportem (o 11,6 proc.), niższe ceny żywności i napojów bezalkoholowych (o 3,7 proc.), oraz odzieży i obu-wia (o 5,3 proc.), które obniżyły wskaźnik o 1,05 p. proc., 0,93 p. proc. i 0,28 p. proc. Wzrosty cen napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (o 1,8 proc.), a także związanych z łącznością (o 2,4 proc.) oraz rekreacją i kul-turą (o 1,9 proc.), podniosły ten wskaźnik po 0,12 p. proc.

Ekonomiści z BZ WBK zauważyli, że roczny wskaźnik inflacji osiągnął najniższy poziom w historii po 1989 r., a pogłębienie deflacji wynikało głównie ze spadku cen w kategorii transport oraz z efektu bazy dla cen wyrobów tytoniowych. "Naszym zdaniem lutowy odczyt wyznaczył dno inflacji CPI i od marca obserwować już będziemy stopniowy wzrost tego wskaźnika, do ok. 0,6 proc. (r/r) na koniec roku" - ocenili. Ich zdaniem z deflacją będziemy mieć do czynienia zapewne przynajmniej do końca III kwartału br.

"Oczekujemy, że trend spadkowy wskaźnika CPI dobiega końca, a w kolejnych miesiącach powinniśmy obserwować jego stabilizację i stopniowe odwrócenie.

Niemniej okres deflacji najprawdopodobniej nie skończy się wcześniej niż w IV kwartale br." - prognozuje ekonomista z Raiffeisen Polbanku Michał Burek.

Także Wojciech Matysiak z banku Pekao uważa, że w kolejnych miesiącach inflacja będzie stopniowo wzrastać, ale do trzeciego kwartału br. pozostanie jednak ujemna. "Uważamy, że inflacja może nie powrócić do celu NBP nawet do końca 2016 roku (2,5 proc., z odchyleniami +/- 1 proc. - PAP), niemniej jednak władze monetarne chcąc utrzymać realne stopy procentowe na dodatnim poziomie oraz widząc wzrostowy trend inflacji mogą zdecydować się na podwyżki stóp już w 2016 roku. W scenariuszu bazowym zakładamy, że na koniec 2016 roku poziom stopy referencyjnej wyniesie 2 proc." - poinformował Matysiak.

Ekspert Pracodawców RP Damian Olko zwrócił uwagę na wpływ spadku cen na sektor przedsiębiorstw, zwłaszcza działających w handlu detalicznym. Wraz z silnym natężeniem konkurencji w handlu, utrzymująca się deflacja skutkuje bowiem ich znacznie niższą rentownością w porównaniu do ogółu przedsiębiorstw. "Częściowo jest to kompensowane przez rosnące wydatki konsumentów, którzy są w coraz lepszym nastroju dzięki poprawie sytuacji na rynku pracy i zwiększającym się zarobkom. W połączeniu z wysoką dynamiką inwestycji (9 proc. rok do roku w IV kwartale 2014 r.) odsuwa to obawy, że deflacja utrwali się i będzie hamować bieżący popyt" - zauważył Olko.

Natomiast główna ekonomistka Konfederacji Lewiatan dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek zauważyła, że w lutym do spadku cen żywności i paliw, który ma swoje źródło poza polską gospodarką, w sposób bardzo silny dołączył spadek cen odzieży i obuwia. "Okres wyprzedaży jak widać trwa" - oceniła. "Co do wzrostu cen żywności, to hamuje je m.in. rosyjska polityka embarga. Zmienić to mogą - poza zniesieniem embarga i sankcji - złe warunki pogodowe ograniczające podaż żywności (w Brazylii jest już susza). A na ceny paliw wpłynąć może wzrost siły dolara, na co wyraźnie się zapowiada" - oceniła.

_ _ _ _ _

Pobierz: darmowy program do rozliczeń PIT

Poniżej poszczególne składniki wskaźnika inflacji za luty i styczeń według nowego systemu wag oraz za styczeń według koszyka z 2014 r.:

Zgodnie z danymi GUS inflacja CPI w lutym spadła do -1,6 proc. r/r wobec -1,4 proc. w styczniu, co było poniżej naszej prognozy równej konsensusowi rynkowemu (-1,4 proc.). Do zmniejszenia inflacji CPI przyczynił się głównie spadek inflacji bazowej z wyłączeniem cen żywności i nośników energii (obniżył on wskaźnik o 0,1 pp.). Na podstawie niepełnych danych nt. struktury wydatków z budżetów gospodarstw domowych w 2014 r. szacujemy, że inflacja bazowa spadła do 0,3 proc. r/r z 0,5 proc. w styczniu.

Do zmniejszenia inflacji bazowej w największym stopniu przyczynił się spadek rocznej dynamiki cen w kategorii "napoje alkoholowe i wyroby tytoniowe", związany z efektami wysokiej ubiegłorocznej bazy (w lutym 2014 r. ceny w tej kategorii wzrosły o 1,4 proc. MoM w związku z wprowadzoną wyższą akcyzą na te towary). W kierunku pogłębienia deflacji w lutym oddziaływało również przyspieszenie spadku cen paliw do -17,6 proc. r/r z -15,5 proc. r/r. Zmiany w pozostałych głównych kategoriach (żywność i napoje bezalkoholowe oraz nośniki energii) nie miały istotnego wpływu na wzrost rocznego wskaźnika inflacji w lutym.

GUS opublikował również zrewidowane wagi w koszyku inflacji CPI, będące odzwierciedleniem struktury wydatków z budżetów gospodarstw domowych w 2014 r. W nowej strukturze wag w koszyku inflacyjnym na uwagę zasługuje spadek udziału żywności i napojów bezalkoholowych do 24,4 proc. wobec 24,6 proc. w 2014 r. Popyt na żywność (dobra podstawowe) charakteryzuje się niską elastycznością cenową, co przy średniorocznym spadku cen żywności i napojów bezalkoholowych w ub. r. (o 0,9 proc.) sprzyjało zmniejszeniu udziału tej kategorii w koszyku inflacyjnym. Korzystając jednak ze zwiększonej siły nabywczej wynikającej ze spadku cen żywności ogółem, niektóre gospodarstwa domowe najprawdopodobniej przesunęły swoją konsumpcję w stronę żywności o lepszej jakości i jednocześnie wyższej cenie. Taką hipotezę potwierdza tylko nieznaczne zmniejszenie wagi tej kategorii w koszyku inflacyjnym.

Z podobną sytuacją mieliśmy do czynienia w grupach "restauracje i hotele" (wzrost udziału z 4,6 proc. według poprzedniej klasyfikacji do 5,2 proc..), a więc w przypadku dóbr charakteryzujących się relatywnie wysoką elastycznością cenową popytu. Zwiększenie wagi tej kategorii sygnalizuje, że stopniowa poprawa na rynku pracy w ub. r. oddziaływała w kierunku zwiększonego spożycia dóbr luksusowych.

Prognozujemy, ze deflacja w Polsce utrzyma się do III kw. 2015 r., a jej skala będzie się stopniowo zmniejszać począwszy od II kw. Wzrost wskaźnika inflacji będzie skutkiem zwiększenia dynamiki cen żywności oraz cen paliw. W II poł. br. antyinflacyjny efekt rosyjskiego embarga wygaśnie, ponadto w kierunku wzrostu inflacji będą oddziaływały efekty niskiej bazy z 2014 r. oraz ożywienie gospodarcze. Tym samym, prognozujemy, że roczne tempo wzrostu cen zwiększy się do 0,6 proc. w IV kw. 2015 r., a średnioroczna inflacja w 2015 r. ukształtuje się na poziomie -0,3 proc. r/r wobec 0,0 proc. w 2014 r.

RPP zakończyła w marcu cykl luzowania polityki pieniężnej. Skala rewizji styczniowej inflacji w dół nie jest znacząca. Ponadto ze względu na oddziaływanie efektów niskiej bazy, zwiększa ona prawdopodobieństwo, że inflacja w I kw. 2016 r. ukształtuje się powyżej naszej prognozy. Głównym czynnikiem, który mógłby skłonić Radę do wycofania się z obietnicy utrzymywania stóp na niezmienionym poziomie (i obniżki stóp procentowych) byłoby naszym zdaniem silne umocnienie złotego. Prawdopodobieństwo realizacji takiego scenariusza oceniamy obecnie jako niskie, a tym samym dzisiejsza publikacja danych o inflacji jest neutralna dla kursu złotego i rynku długu.

Krystian Jaworski

Ekonomista Credit Agricole Bank Polska S.A.