GUS: Szara strefa w polskiej gospodarce
Główny Urząd Statystyczny przedstawił szacunki dotyczące tzw. szarej strefy gospodarki.
Wynikają one z rewizji rachunków narodowych
przeprowadzanych z tytułu dalszego dostosowywania się Polski do zasad
Systemu Rachunków Narodowych oraz Europejskiego Systemu Rachunków
Narodowych i Regionalnych. W efekcie zrewidowane dane o produkcie
krajowym brutto i innych kategoriach makroekonomicznych dają lepszy
jakościowo i bardziej porównywalny obraz rozwoju gospodarczego i
społecznego. Niejako przy okazji takich rewizji wychodzi na jaw
istnienie i oddziaływanie "szarej gospodarki".
Uwzględnienie przez GUS rozmiarów działalności szarej strefy w
szacunkach produktu krajowego brutto spowodowało wzrost wartości PKB (w
cenach bieżących) o około 15-17 proc. Okazuje się, że o ile w latach
1994-97 udział szarej gospodarki w tworzeniu PKB systematycznie malał,
to w kolejnym roku nieznacznie wzrósł.
W całym omawianym tu okresie, najwyższy wpływ na rozmiary produkcji w
szarej strefie miała działalność gospodarcza prowadzona w
zarejestrowanych podmiotach gospodarczych. Doszacowanie tej działalności
podwyższyło poziom PKB o 12,1 proc. w 1994 r. i o 11,9 proc. w rok
później. Następnie wskaźnik ten utrzymywał się na poziomie 11,0 proc.
Podobną tendencję zaobserwować można przy szacowaniu wpływu szarej
strefy z tytułu pracy nierejestrowanej na przyrost PKB: w roku bazowym
wyniósł on 5,1 proc., w dwóch kolejnych latach utrzymywał się na
poziomie 4,7-4,6 proc., by następnie ustabilizować się na poziomie
4,2-4,3 proc.
Jak się można było spodziewać oddziaływanie szarej strefy jest
najbardziej widoczne w dziale handel i naprawy oraz hotele i
restauracje, gdzie przyrost PKB szacowany jest - w zależności od roku -
od 6,9 do 8,6 proc. W budownictwie szara strefa winduje PKB o 2,5-3,1
proc , w przemyśle - od 1,5 do 1,9 proc., transporcie i gospodarce
magazynowej - od 0,9 do 1,2 proc. a w pozostałych sekcjach - od 1,4 do
1,6 proc. We wszystkich tych dziedzinach jest ono malejące. Stosunkowo
najmocniej szara strefa czuje się przy obsłudze nieruchomości firm,
gdzie wskaźnik jej oddziaływania wyraźnie wzrasta.
