Informacja w sprawie wskaźnika przyrostu przeciętnego wynagrodzenia

Informacja zawiera: 1) projekt stanowiska rządu w sprawie zmiany wskaźnika przyrostu przeciętnego wynagrodzenia u przedsiębiorców w 2000 r., 2) propozycje wielkości wskaźników przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u przedsię-biorców na 2001 r. do negocjacji z Komisją Trójstronną ds. Społeczno-Gospodarczych.

Biorąc pod uwagę prognozowany w ustawie budżetowej wzrost cen towarów i usług kon-sumpcyjnych na 2000 r. w wysokości 5,7 proc., Rada Ministrów ustaliła maksymalny roczny wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia u przedsiębiorców na 2000 r. w wysokości 6,8 proc. Ustalono także orientacyjne wskaźniki w kolejnych kwartałach br.: I kwartał - 5,0 proc., II kwartał - 6,6 proc., III kwartał - 7,0 proc., IV kwartał - 8,6 proc.

KERM rekomendował Radzie Ministrów stanowisko rządu w sprawie nie podwyższania wskaźnika przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

W związku z aktualizacją prognozy średniorocznego wzrostu cen towarów i usług konsump-cyjnych na 2001 r. proponuje się przyjąć do negocjacji z Komisją Trójstronną ds. Społeczno-Gospodarczych:

- maksymalny roczny wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia zaliczo-nego w koszty na 2001 r. w wysokości 8,4 proc.,

- orientacyjne wskaźniki przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kolejnych kwartałach 2001 r. w stosunku do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w 2000 r.: I kwartał - 6,3 proc., II kwartał - 8,2 proc., III kwartał - 8,6 proc., IV kwartał - 10,5 proc.

KERM przyjął i rekomendował Radzie Ministrów dokument pod nazwą Analiza kształ-towania się przeciętnych wynagrodzeń zaliczonych w ciężar kosztów u przedsiębiorców za II kwartał i I półrocze 2000 r., przedłożony przez Ministerstwo Finansów.

1. Informacja wprowadzająca.

Analizę kształtowania się przeciętnych wynagrodzeń zaliczonych w ciężar kosztów u przed-siębiorców opracowano na podstawie danych przekazanych przez Główny Urząd Statystycz-ny oraz ministrów i wojewodów, którzy pełnią funkcje organów założycielskich i właścicielskich w stosunku do przedsiębiorców podlegających ustawie z 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie podlegające analizie nie zawiera kwoty odpraw wypła-conych pracownikom z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo zmniej-szenia zatrudnienia z przyczyn dotyczących pracodawcy.

2. Aktualny stan prawny w zakresie kształtowania wynagrodzeń u przedsiębiorców.

Rada Ministrów ustaliła maksymalny roczny wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia na 2000 r. w wysokości 6,8% oraz orientacyjne wskaźniki przyrostu przecięt-nego miesięcznego wynagrodzenia w kolejnych kwartałach roku 2000 w stosunku do prze-ciętnego miesięcznego wynagrodzenia z roku poprzedniego. Wskaźniki te są w następujących wysokościach: I kwartał - 5,0%, II kwartał - 6,6%, III kwartał - 7,0%, IV kwartał - 8,6%. Wskaźniki te obliczone w rachunku narastającym wynoszą: I kwartał - 5,0%, I półrocze - 5,8%, 3 kwartały - 6,2%, rok - 6,8%.

3. Synteza kształtowania się przeciętnych wynagrodzeń zaliczanych w ciężar kosztów

u przedsiębiorców.

Według danych GUS:

Dynamika przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za II kwartał 2000 r. w stosunku do przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za 1999 r. wyniosła :

- w sektorze ogółem -109,2%,

- w sektorze publicznym - 108,5%,

- w sektorze prywatnym - 110,3%.

Natomiast w rachunku narastającym za I półrocze 2000 r. wyniosła:

- w sektorze ogółem -106,4%,

- w sektorze publicznym -105,0%,

- w sektorze prywatnym - 107,5%.

Wystąpiło przekroczenie orientacyjnego wskaźnika przyrostu przeciętnego miesięcznego wy-nagrodzenia ustalonego przez Radę Ministrów na II kwartał 2000 r. w wysokości 6,6%.

Przeciętne miesięczne wynagrodzenie za II kwartał i I półrocze 2000 r. w sektorze prywatnym

rosło w tempie szybszym od wzrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze publicznym.

Wzrost cen towarów i usług konsumpcyjnych w II kwartale 2000 r. był wyższy niż w 1999 r. o 9,3%, a w I półroczu 2000 r. o 8,2%. Zatem nastąpił:

* spadek realnych wynagrodzeń u przedsiębiorców za II kwartał 2000 r.:

- w sektorze ogółem o 0,1 %,

- w sektorze publicznym o 0,7%,

*wzrost realnych wynagrodzeń u przedsiębiorców za II kwartał 2000 r.:

- w sektorze prywatnym o 0,9%.

*spadek realnych wynagrodzeń u przedsiębiorców za I półrocze 2000 r.:

- w sektorze ogółem o 1,7%,

- w sektorze publicznym o 3,0%,

- w sektorze prywatnym o 0,3%.

Według danych przekazanych przez ministrów i wojewodów:

1. Zmniejszyła się liczba przedsiębiorców przekraczających wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i jednocześnie pogarszających swoją sytuację finansową z 14,3% za 1999 r. do 10,5% za II kwartał 2000 r. i do 10,7% za I półrocze 2000 r.

2. U przedsiębiorców nadzorowanych przez ministrów odnotowano spadek liczby przedsię-biorców, którzy przekroczyli wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i jednocześnie pogorszyli swoją sytuację finansową z 12,6% za 1999 r. do 11,7% za II kwartał 2000 r. i wzrost do 14,1 % za I półrocze 2000r. U przedsiębiorców nadzorowanych przez wojewodów odnotowano spadek liczby przedsiębiorców, którzy przekroczyli wskaźnik przy-rostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia i jednocześnie pogorszyli swoją sytuację finansową z 15,4% za 1999 r. do 9,6% za II kwartał 2000 r. i do 8,4% za I półrocze 2000 r.

3. Przekroczenie orientacyjnych wskaźników przyrostu przeciętnego wynagrodzenia za II

kwartał 2000 r. z jednoczesnym pogorszeniem sytuacji finansowej przedsiębiorcy wystąpiło:

- za II kwartał od 0,3 do 41,6 pkt,

- za I półrocze 2000 r. od 0,8 do 26,1 pkt.

4. Skutki finansowe przekroczenia wskaźnika przyrostu przeciętnego wynagrodzenia u przed-siębiorców, którzy jednocześnie pogorszyli swoją sytuację finansową w I półroczu 2000 r. oszacowano na 46,1 mln zł, przy zatrudnieniu przez tych przedsiębiorców 57862 osoby.

4. Najwyższy udział w kwocie oszacowanych skutków finansowych ogółem, z tytu-łu przekroczenia wskaźnika za I półrocze 2000 r., wystąpił u przedsiębiorców nadzorowanych

przez ministrów. Udział ten wyniósł 92,8% oszacowanych skutków i dotyczył przedsiębior-

ców zatrudniających 46550 osób.

5. Udział w kwocie oszacowanych skutków finansowych ogółem, z tytułu przekroczenia wskaźnika za I półrocze 2000 r., u przedsiębiorców nadzorowanych przez wojewodów wy-niósł 7,2%, przy wykazanym zatrudnieniu 11312 osób.

6. U przedsiębiorców pozostających w nadzorze ministrów: sprawiedliwości i łączności oraz wojewody opolskiego nie odnotowano przedsiębiorców, którzy przekroczyli wskaźnik przy-rostu przeciętnego wynagrodzenia i jednocześnie pogorszyli swoją sytuację finansową.

4. Działania dyscyplinujące podjęte przez organy założycielskie i właścicielskie.

Spośród 1221 przedsiębiorców objętych oceną za II kwartał 2000 r., 354 przekroczyło kwar-talny wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, natomiast 128 nie tylko przekroczyło wskaźnik, ale jednocześnie pogorszyło swoją sytuację finansową.

Natomiast za I półrocze br. na 1221 przedsiębiorców objętych oceną 312 przekroczyło wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia, a 131 nie tylko przekroczyło wskaźnik, ale jednocześnie pogorszyło swoją sytuację finansową.

Wobec kierownictw firm, które przekroczyły wskaźnik przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za II kwartał 2000 r. i I półrocze br. nie podejmowano działań dyscyplinarno-finansowych.

Minister skarbu państwa poinformował, że rady nadzorcze zobligowano do oceny kształto-wania się wynagrodzeń w spółkach oraz stosowania sankcji wobec ich zarządów w przypadku wystąpienia nieuzasadnionego wzrostu płac.

5. Podsumowanie i wnioski.

Analiza kształtowania się przyrostu przeciętnych wynagrodzeń zaliczonych w ciężar kosztów u przedsiębiorców za II kwartał i I półrocze 2000 r. wskazuje, że przekroczenie wskaźnika przyrostu przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wystąpiło zarówno w sektorze publicz-nym, jak i prywatnym i mogło zostać spowodowane sezonowością produkcji, lepszymi efek-tami pracy lub większą - od planowej w II kwartale br. - inflacją. Obecnie jednak:

- zaniepokojenie budzi wysokie przekroczenie wskaźnika przyrostu przeciętnego miesięczne-go wynagrodzenia za II kwartał 2000 r. przez spółki sektora elektroenergetycznego (liczba tych przedsiębiorców wzrosła z 9 za I kwartał br. do 21 za II kwartał i 29 za I półrocze 2000 r);

- uznawanie zasadności przekraczania wskaźników przyrostu przeciętnych wynagrodzeń o dodatkowe 8,5 proc. stanowiące premię roczną w energetyce, podczas gdy wynagrodzenia te zwiększyły wielkość bazową do ustalania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń na rok 2000, jest zjawiskiem patologicznym, skutkującym wzrostem wynagrodzeń w tempie znacz-nie szybszym w podsektorze elektroenergetycznym w porównaniu z tempem wzrostu wyna-grodzeń w innych sekcjach gospodarki;

- wysokie przekroczenie dopuszczalnego wskaźnika przyrostu przeciętnego miesięcznego

wynagrodzenia za II kwartał 2000 r. u przedsiębiorców sektora elektroenergetycznego powin-no skłonić ministra skarbu państwa do wzmocnienia nadzoru właścicielskiego nad tymi jed-nostkami.