Jak długo żyją Polacy na emeryturze? GUS podał nowe dane

- Zgodnie z oczekiwaniami, średnia długość trwania życia za 2022 r. znacząco wydłużyła się w stosunku do poprzedniego roku. Dla osób w wieku 60 lat, czyli wieku emerytalnego kobiet, wzrost wyniósł 15,4 miesiąca, podczas gdy dla osób w wieku 65 lat, w którym na emeryturę przechodzą mężczyźni, średnie oczekiwane dalsze trwanie życia wydłużyło się o 13,8 miesiąca. Będzie to miało wymierny wpływ na wysokość emerytur osób wnioskujących o przyznanie świadczenia od kwietnia tego roku - pomijając wszystkie inne czynniki, z powodu zmiany tablic średnia nowo przyznana emerytura kobiety będzie niższa o 6 proc., a średnia emerytura mężczyzny obniży się o 6,6 proc.  - wylicza Łukasz Kozłowski, główny ekonomista Federacji Przedsiębiorców Polskich.

Według nowych tablic z 2022 r. średnia prognozowana długość życia na emeryturze w porównaniu z 2021 r. wzrosła. Dla przechodzących na emeryturę jest w wieku 60 lat jest to 254,3 miesięcy (było 238,9). Dla 65 lat jest to 210 miesięcy (było 196,2). Daje to odpowiednio 21,2 lat i 17,5 lat.

Tablica służy do obliczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysokości hipotetycznej emerytury. Czym wyższa prognozowana długość życia na emeryturze, tym niższa wartość nowo przyznawanych świadczeń. Wynika to z prostego przelicznika: wysokość zgromadzonego kapitału i waloryzowanego dzieli się przez prognozowany czas życia. 

- Nowe dane pokazują, że sytuacja się poprawia, ale do poziomu sprzed pandemii jeszcze nam trochę brakuje. Żyjemy dłużej, a to "zła" wiadomość dla pewnej grupy osób. Osoby, które wiek emerytalny osiągają od kwietnia 2023 roku stracą na nowych danych, ich nowa emerytura będzie niższa z tego powodu - komentuje Oskar Sobolewski, ekspert emerytalny.

Tablica stanowi podstawę przyznania emerytur na wnioski zgłoszone od dnia 1 kwietnia 2023 r. do dnia 31 marca 2024 r. Jeżeli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego, do ustalenia wysokości emerytury zgodnie z art. 26 ust. 1 stosuje się tablice trwania życia obowiązujące w dniu, w którym ubezpieczony osiągnął wiek emerytalny wynoszący 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Tablica służy także do obliczenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wysokości hipotetycznej emerytury - podaje GUS.

Jednak eksperci krytykują sam mechanizm stosowania średniej długości życia z jednego roku do wyliczenia przyznawanej emerytury.

- Nowe tablice obowiązują od kwietnia do marca następnego roku i wpływają na naliczanie wysokości nowo przyznanych emerytur. Ten mechanizm jest pewną ruletką, bo zaburzenia w długości życia jakie były efektem COVID mocno wpłynęły na wysokość świadczeń w ostatnich latach. Moim zdaniem do wyliczania przyznawanych emerytur powinny być brane tablice w dłuższego okresu niż jeden rok - mówi Tomasz Lasocki, ekspert z zakresu zabezpieczenia społecznego z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego.

Jednocześnie tłumaczy, że jeśli ktoś osiągnie wiek emerytalny w czasie obowiązywania konkretnych tablic, to one są dla niego zagwarantowane. Oznacza to, że jeśli ktoś nabędzie w tym czasie prawa do przejścia na emeryturę, ale z niego nie skorzysta od razu i na emeryturę przejdzie za rok czy za kilka lat, ma zagwarantowane przeliczenie świadczenia przez te tablice jeśli będą korzystniejsze (dla obliczenia świadczenia) od tych które będą obwiązywały w roku przechodzenia na emeryturę.

Monika Krześniak-Sajewicz